Οι 3 πιο σημαντικές ερωτήσεις – Το Νόημα της ζωής

Όταν γεννιόμαστε, το μυαλό μας είναι σαν ένα άδειο δοχείο, το μόνο που μπορεί να αναγνωρίσει μέσα από τα όργανα που είναι υπεύθυνα – κέντρα από τα οποία λαμβάνει ευχαρίστηση, δυσαρέσκεια, ερέθισμα, ηρεμία. Στην ουσία είμαστε σαν ένας πηλός.

Μας πλάθουν κάθε μέρα και κάθε λεπτό που περνάει από τη στιγμή της γέννησής μας. Μαθαίνουμε να μιλάμε, να αναγνωρίζουμε τα κοντινά μας πρόσωπα, να περπατάμε, να διαβάζουμε, να πιστεύουμε και να ερμηνεύουμε τον κόσμο σύμφωνα τους κανόνες του κόσμου στον οποίο ερχόμαστε. Σε κάθε εποχή από την έναρξη του ανθρώπινου είδους μαθαίνουμε βάσει των αναγκών και των γνώσεων της εποχής.

Σε αντίθεση με πολλά από τα άλλα είδη ζωής του πλανήτη μας που από τη στιγμή που γεννιούνται, μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες, περπατούν, επικοινωνούν, κυνηγούν, επηρεάζουν το περιβάλλον τους.

Για να μπορέσει ο άνθρωπος να φτάσει σε αυτό το σημείο αυτονομίας, πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια.

Πρώτα θα πάρει τις γνώσεις και τις αξίες από την οικογένειά του, μετά θα πάει σχολείο να συμπληρώσει τις «απαραίτητες» τεχνικές, επιστημονικές, ιστορικές και κοινωνικές γνώσεις, τα εφόδια, για να μπορέσει μετά από περίπου 18 ολόκληρα χρόνια ζωής, να ανεξαρτητοποιθεί.

Αυτονομία σημαίνει να μπορεί να συντηρήσει τον εαυτό του στο περιβάλλον στο οποίο ζει. Να κατέχει τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να επιβιώσει μόνος του χωρίς άλλη υποστήριξη.

Να μπορέσει να αναζητήσει ή να δημιουργήσει την τύχη του, τη ζωή του, τη δική του οικογένεια.

Μετά θα μπει σε ένα «σύστημα» σύμφωνα με το οποίο πρέπει να δουλεύει συγκεκριμένες μέρες και ώρες, να διασκεδάζει με τους τρόπους που του έχουν μάθει, να ξοδεύει σε πράγματα που του έχουν διδάξει πως πρέπει να έχει, για να θεωρείται ευτυχισμένος, επιτυχημένος κ.ο.κ.

Υπάρχουμε σε ένα σύστημα απόψεων και πεποιθήσεων το οποίο αρχίζει να δημιουργείται από την γέννησή μας και περίπου μέχρι την ηλικία των 7 ετών για το οποίο κυρίως αρμόδια είναι η οικογένεια στην οποία βρισκόμαστε. Το μυαλό μας μέχρι τότε έχει γίνει μία μηχανή που δίνει «νόημα» στον μικρόκοσμο που ζούμε.

Τι σημαίνει οικογένεια; Η γενιά των ανθρώπων που ζουν στο ίδιο σπίτι. Μέχρι πρότινος αυτός ο όρος σήμαινε μία γυναίκα και έναν άντρα που συνυπάρχουν μέσω υπαρχόντων θεσμών, όπως είναι η τελετή του γάμου, με παιδιά ή χωρίς, οι γονείς και οι συγγενείς αυτών κ.ο.κ. Αυτός ο όρος όμως πλέον, όπως και οι εποχές, έχει αλλάξει. Διαμορφώνεται και εξελίσσεται περισσότερο με το τι πιστεύουμε εμείς ότι είναι οικογένεια και όχι αυτό που σου ορίζουν οι θεσμοί.

Γύρω στην ηλικία των 15-16, αρχίζουμε να αμφισβητούμε τους θεσμούς και τα συστήματα πεποιθήσεων και κάνουμε αυτό που λένε «εφηβική επανάσταση». Είτε γιατί προσπαθούμε να αυτονομηθούμε και να ξεχωρίσουμε στο σύστημα που μας μεγάλωσε είτε γιατί δεν συμφωνούν μέσα μας τα κέντρα ευχαρίστησης, δυσαρέσκειας, ερεθίσματος και ηρεμίας με τα εξωτερικά ερεθίσματα.

Έτσι σε αυτή την ηλικία πειραματιζόμαστε, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο. Μπορεί να είναι μουσικά ακούσματα που δεν είχαμε μέχρι τώρα, δραστηριότητες που θεωρούνται ακραίες για το σύστημα – οικογένεια – κοινωνικό σύνολο στο οποίο ανήκουμε, ακόμα και συμπεριφορές που έρχονται σε αντίθεση με το πώς είμαστε πριν. Όλα αυτά προέρχονται από μία και μόνο βασική υπαρξιακή ανάγκη: να μάθουμε ποιοι είμαστε ή ποιοι θέλουμε να είμαστε.

Φωτογραφία από Phan Minh Cuong An από το Pixabay 

Στις περισσότερες των περιπτώσεων «επανερχόμαστε» στα φυσιολογικά για την εποχή και την κοινωνία επίπεδα και η ζωή μας προχωράει σαν μία, βελτιωμένη αντιγραφή – θα έλεγα – της οικογένειάς μας. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και μας αρέσει να ανήκουμε κάπου. Και η ζωή θα συνεχιστεί.

Είμαστε προϊόντα του περιβάλλοντός μας; Οι προσωπικότητες που τόλμησαν να πάνε κόντρα στο κατεστημένο, πρώτα περιθωριοποιήθηκαν, κυνηγήθηκαν, πολεμήθηκαν και αρκετοί από αυτούς, αναγνωρίστηκαν μετά θάνατον (Ιησούς Χριστός, Γκάντι, Μαντέλα κ.λπ).

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπάρχει πρόβλημα με το να είσαι προϊόν του περιβάλλοντός σου, γιατί μπορεί να έχεις βρει το όραμα και το δρόμο και το σκοπό σου και πραγματικά να είσαι ευτυχισμένος (Μητέρα Τερέζα, Steve Jobs κ.λπ). Αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι εξαιρετικά λίγες – φωτεινά παραδείγματα – οι οποίες όμως εμπνέουν και δίνουν ελπίδα στους υπόλοιπους που δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν, πώς θα το αποκτήσουν και τι νόημα θα έχει για τους ίδιους ή και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Κι έτσι προχωράμε σε μία ζωή που «τι να κάνουμε, έτσι είναι τα πράγματα, δεν θα αλλάξει τίποτα, εγώ δε μπορώ να κάνω κάτι», ενώ η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.

Ζούμε σε δύο διαφορετικούς κόσμους. Ο ένας είναι ο φυσικός μας κόσμος, αυτός που αγγίζουμε και αποτελείται από στερεά, επιστημονικά αποδεδειγμένα πράγματα όπως η καρέκλα, το τραπέζι, τα δέντρα, άλλοι άνθρωποι και ζώα, κ.λπ. και ο εγκεφαλικός – ψυχικός μας κόσμος, αυτός ο κόσμος μέσα μας που μας κάνει να πιστεύουμε, να φανταζόμαστε, να βάζουμε στόχους, να ερωτευόμαστε, να προσπερνάμε εμπόδια και δυσκολίες. Ο δικός μας εσωτερικός σουπερ-υπολογιστής. Όταν ο ψυχισμός μας δεν συμφωνεί με τα κοινωνικά δρώμενα, αρρωσταίνουμε.

Πλέον, η Ιατρική στοχεύει να εξερευνήσει όχι μόνο το πώς θα θεραπεύσει τις παθήσεις, αλλά και πώς προήλθαν αυτές οι παθήσεις. Και δε μιλάω για ψυχογενείς παθήσεις όπως κατάθλιψη (αν και συμπεριλαμβάνεται) από το Διαβήτη, την απλή ίωση και τα αυτοάνοσα που είναι τόσο σε έξαρση. Θα βρείτε πολλά σχετικά βίντεο στο Internet, αν ψάξετε.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον λόγο που έδωσε ο Ιησούς για το Άγιο Πνεύμα, όταν αυτό δόθηκε στους Αποστόλους, με ξεχωριστά δώρα στον κάθε ένα. Άλλος πήρε το χάρισμα της Γνώσης, άλλος της Σοφίας, άλλος της Γλωσσομάθειας και μπορούσε να μιλήσει πολλές γλώσσες κ.ο.κ. Είπε ότι όλοι αυτοί, αποτελούν ένα «Σώμα». Παραφράζοντας λοιπόν, το πόδι δεν μπορεί να γίνει χέρι και το αυτί δε μπορεί να γίνει στόμα. Το κάθε ένα κομμάτι ή όργανο στο σώμα μας έχει τη δική του ξεχωριστή λειτουργία, απαραίτητη για να είναι ολοκληρωμένος ο άνθρωπος, αλλά όλα αυτά μαζί, αποτελούν ένα σώμα.

Το ίδιο ισχύει και σήμερα. Όταν πονάει ή νοσεί ένα μέρος του σώματος, επηρεάζει και τα άλλα, γιατί είναι ένα σώμα. Πόσο μάλλον ο εγκέφαλός μας που επηρεάζει και είναι το αρμόδιο όργανο για όλα τα υπόλοιπα.

Ο Steve Jobs σε μία συνέντευξή του είπε: «Ο κόσμος σας όπως τον ξέρετε, δημιουργήθηκε από ανθρώπους που δεν ήταν πιο έξυπνοι από εσάς». Άρα, έχουμε τη δύναμη και την ευφυΐα να κάνουμε τον κόσμο μας όπως τον θέλουμε. Αρκεί να ξέρουμε τι θέλουμε.

Οι παρακάτω τρεις ερωτήσεις μπορεί να βοηθήσουν κάποιον να κάνει ένα πλάνο ζωής σε αρμονία με τον εαυτό του και την προσωπικότητά του, έτσι ώστε να δώσει το δικό του νόημα και να πλάσει την δική του ευτυχία.

Tι εμπειρίες θέλετε να βιώσετε στη ζωή σας; (Θέλετε να ταξιδέψετε; Να γνωρίσετε μεγάλες προσωπικότητες; Να κάνετε οικογένεια; Να δημιουργήσετε τη δική σας επιχείρηση;)

Πώς θα προοδεύσετε; (Θα μάθετε πολλές γλώσσες; Θα διαβάσετε περισσότερο; Θα μάθετε από τα παθήματά σας;)

Πώς θα προσφέρετε στην κοινωνία σας; (Τι θα ήταν αυτό που θα θέλατε να αλλάξετε στον κόσμο που ζείτε σήμερα; Πώς μπορείτε εσείς να συμβάλλετε σε αυτή την αλλαγή;)

Οι υποερωτήσεις είναι ενδεικτικές. Τόσο οι απαντήσεις όσο και οι υποερωτήσεις είναι τόσες πολλές και διαφορετικές όσο είμαστε και εμείς σαν άνθρωποι. Έχουν διαφορετική ερμηνεία και νόημα για τον κάθε έναν από εμάς….

Αυτές οι ερωτήσεις, αν και δείχνουν απλές και κλασσικές, – πιστέψτε με – έχουν πολύ μεγάλη δύναμη, όταν τις σκεφτείτε καλά…

Ο Albert Einstein είπε:

Το διαισθητικό μυαλό είναι ένα ιερό δώρο και το λογικό μυαλό είναι ένας πιστός υπηρέτης. Δημιουργήσαμε μια κοινωνία που τιμά τον υπηρέτη και έχει ξεχάσει το δώρο

Αν βρήκατε κάποιο νόημα σε αυτό το άρθρο, μοιραστείτε τις σκέψεις σας στην ομάδα μας και κοινοποιήστε το σε όποιον νομίζετε ότι θα τον ωφελήσει…

Επιμέλεια κειμένου: Ευγενία Κελαράκου

Βιβλιογραφία:

Barrett, F.L. (2017), How Emotions Are Made The Secret Life of the Brain, Houghton Mifflin Harcourt, Βoston Νew Υork.
Χαράρι Ν. Γ, (2015), Sapiens – Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα.

Life Coach, Λάτρης της Επιστημονικής (και όχι μόνο) Φαντασίας. Όλα αλλάζουν όταν αλλάζει ο τρόπος που σκέφτεσαι. Τι συναρπαστική εποχή για να ζεις!