ΟΑ – Η πνευματική υπερβατικότητα συναντά την επιστημονική φαντασία

Η σειρά OA αφορά την μυστηριώδη επανεμφάνιση μιας τυφλής κοπέλας, της Praire Johnson (την υποδύεται η Brit Marling-Babylon, Community), μετά την επτάχρονη, χωρίς ίχνη εξαφάνισή της. Η επιστροφή στο πατρικό της δημιουργεί περισσότερα ερωτηματικά και πολώνει την μικρή επαρχιακή πόλη, αφού η Prairie όχι μόνο δεν είναι τυφλή πια, αλλά φαίνεται ότι κρύβει πολλά μυστικά και ότι αναζητά κάτι παραπάνω από μια φυσιολογική ζωή. Το κουβάρι της εξαφάνισής της ξετυλίγεται μέσα από τη σύνδεσή της με πέντε εντελώς διαφορετικά άτομα, τα οποία φέρουν το καθένα τα δικά του τραύματα και προβλήματα συμπεριφοράς.

Αποκαλώντας τον εαυτό της OA αρχίζει την αφήγησή της από πολύ πίσω, πριν την υιοθεσία της από το ζευγάρι Johnson, όταν ζούσε με τον πατέρα της στη ψυχροπολεμική Ρωσία και τους εξομολογείται ότι μπορεί να επιστρέφει από το θάνατο. Η κρυφή της δύναμη να μπορεί να εξερευνά την μεταθανάτια ζωή γίνεται και η αιτία της απαγωγής της από τον Hap (Jason Isaacs-Harry Potter, Peter Pan), έναν γιατρό που θέλει να ανακαλύψει τη σχέση ζωής και θανάτου.

Η OA έκανε την εμφάνισή της στη πλατφόρμα του Netflix στα τέλη του 2016, λαμβάνοντας ιδιαίτερα θετική ανταπόκριση από το κοινό, αλλά και κριτικούς, αφού καταφέρνει να αγγίξει μία από αυτές τις θεματικές που οι λάτρεις του sci fi αποκαλούμε «γκρίζα ζώνη». Πράγματι, οι μεταθανάτιες εμπειρίες, τα όνειρα, το ανθρώπινο ασυνείδητο και η ακριβής λειτουργία του εγκεφάλου παραμένουν περιοχές ανεξερεύνητες, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, από τον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό θα λέγαμε ότι τέτοιου είδους ζητήματα, που στο παρελθόν ήταν ντυμένα με το ένδυμα του αποκρυφισμού και του μυστικισμού, αποτελούν το μέλλον της επιστημονικής φαντασίας, αποτελώντας εύφορο έδαφος για περαιτέρω εξερεύνηση. Με άλλα λόγια, εκεί που δεν μπορεί να πάει ο ανθρώπινος νους, μπορεί να ταξιδέψει η ανθρώπινη φαντασία. Ωστόσο, η σειρά δεν αγγίζει μόνο τα όρια της επιστημονικής φαντασίας, αλλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι προσεγγίζει την υπερβατική ψυχολογία (transpersonal psychology), η οποία ασχολείται με εκείνες τις εμπειρίες που ξεπερνούν την ατομική υπόσταση και τα όρια του Εγώ.

Πράγματι, οι μεταθανάτιες εμπειρίες της OA είναι όχι μόνο από τη φύση τους υπερβατικές, αλλά έχουν και μια απόκρυφη σημασία. Στη ζώνη αυτή, μεταξύ ζωής και θανάτου, η OA έρχεται σε επαφή με κοσμικά πλάσματα, όπως είναι η Khatun (part 1) ή ο Old Night (part2), τα οποία φαίνεται ότι έχουν το κλειδί για το ταξίδι σε παράλληλα σύμπαντα και άλλες διαστάσεις, παραπέμποντας στην έννοια των «Επτά Παραδείσων», όπως αυτή αναλύεται σε διάφορες αρχαίες μεσοποταμιακές θρησκείες. Έτσι, στον κόσμο της OA, η επιστήμη φαίνεται ότι συνορεύει με το αντικείμενο της θρησκείας και της μεταφυσικής. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο φερόμενος ως φύλακας άγγελος της Prairie φέρει το όνομα της ρώσικης οροσειράς, Κατούν, όπου και κατοικούν οι λεγόμενοι «Κερζάκοφ» (δηλ. Παλαιοί Πιστοί). Από την άλλη μεριά, ο Old Night, ένα psychic χταπόδι που φέρει αρχαία γνώση και χαρίζει στη σειρά μία από τις δυνατότερες στιγμές της, δεν είναι άλλος από τον Azrael, δηλαδή ένας από τους τέσσερις αρχαγγέλους του Αλλάχ, που θεωρείται ο άγγελος του θανάτου.

Επιπλέον, ένα άλλο στοιχείο που προσδίδει στη σειρά ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που συνδέεται και αλληλεπιδρά η OA με μια μικρή ομάδα εφήβων και μια μεσήλικη δασκάλα. Αυτοί δημιουργούν έναν σκληρό πυρήνα «πιστών» γύρω της, ο οποίος αποκτά σταδιακά χαρακτήρα αίρεσης μέσα από την ανταλλαγή βιωμάτων και την εκμάθηση ενός ιδιαίτερου τελετουργικού που επιτρέπει το ταξίδι ανάμεσα στις διαστάσεις του χώρου και του χρόνου. Με αυτόν τον τρόπο, ο πνευματικός ακτιβισμός γίνεται το όχημα επικοινωνίας μεταξύ τους, ενώ σταδιακά οι «προβληματικοί» έφηβοι αρχίζουν να μαλακώνουν, να μοιράζονται τον πόνο τους και να δένονται μέσα από την ομαδική εργασία και τη πνευματική δράση. Τέλος, δεν είναι λίγοι αυτοί που αναγνώρισαν στη σχέση αυτή τον αέρα του Stranger Things. Ιδιαίτερα η εξέλιξη του χαρακτήρα του νεαρού Steve (Patrick Gibson-The White Princess,Property of the State) θυμίζει κατά πολύ εκείνη του Steve Harrington.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η δεύτερη σεζόν της σειράς, συνθέτοντας ένα ακόμα πιο περίπλοκο πλέγμα σύνδεσης μεταξύ των πρωταγωνιστών, με τη μορφή κοσμικής ηχούς. Πράγματι, στο δεύτερο μέρος εμφανίζεται η ολιστική αντίληψη ότι όλα τα πρόσωπα, φίλοι ή εχθροί, συνδέονται σε περισσότερες από μία διαστάσεις, δημιουργώντας την αίσθηση μιας φαύλης επανάληψης των γεγονότων. Ειδικότερα, το τέλος της δεύτερης σεζόν προχωρά σε μια θραύση του τέταρτου τοίχου, δηλαδή του νοητού σημείου που διαδραματίζεται η πραγματική ζωή και το έργο, δημιουργώντας μια σύγχυση μεταξύ πραγματικότητας και σεναρίου. Βλέπουμε έτσι την Prairie Johnson να ταυτίζεται με την ηθοποιό που την υποδύεται (Brit Marling), η οποία είναι και δημιουργός της σειράς.

Τελικά, η μαγιά από την οποία είναι φτιαγμένη η OA, δηλαδή η σύνδεση ανόμοιων υλικών, όπως είναι η επιστήμη και η θρησκεία, η εξερεύνηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, η προσέγγιση του αινίγματος της ανθρώπινης ζωής , αλλά και η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που συνθέτουν οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι αυτή που μας κάνει να θέλουμε και τρίτη σεζόν. Το τέλος, άλλωστε, της δεύτερης δημιουργεί εύλογες ελπίδες.

Από την Αθηνά Κακλαμάνη (αναδημοσίευση από http://smassingculture.gr/ )

Εικόνες: BOB ADAMS, Netflix

Επιλεγμένα άρθρα από ειδικούς στο είδος τους!