Coaching – Η Τέχνη της ερώτησης

Γνωρίζετε ποιο είναι το δεύτερο ταχύτερα αναπτυσσόμενο επάγγελμα του μέλλοντος;

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος, για να φτάσετε από εκεί που είστε τώρα, εκεί που πραγματικά θέλετε να είστε;

Πόσες ώρες και χρήματα μπορείτε να εξοικονομήσετε, για να έχετε μεγαλύτερα αποτελέσματα αξιοποιώντας τη δύναμη της Αυτογνωσίας και της Αυτόνομης μάθησης;

Ο κοινός παρανομαστής στα παραπάνω είναι το Coaching!

Σύμφωνα με το International Coaching Federation, το 2011 υπήρχαν 53.300 Coaches, από αυτούς οι 47.500 ήταν μερικής και πλήρους απασχόλησης παγκοσμίως. Περίπου το 92% αυτών είναι ακόμα ενεργοί. Από αυτούς το 33% λειτουργούν στις Ηνωμένες Πολιτείες – συνολικά 17.500 Coaches. Αναμένεται ότι η αξία της αγοράς του Coaching θα φτάσει τα 1,34 δισεκατομμύρια δολάρια στις Η.Π.Α. μέχρι το 2022 – ή με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 6,7% από το 2016 έως το 2022. Σε έρευνα που έγινε στην Ελλάδα το 2018 εκτιμάται ότι ο αριθμός των πιστοποιημένων εκπαιδευμένων coaches ήταν γύρω στους 200.

Αυτά είναι κάποια στοιχεία που εκφράζουν την ανάγκη επένδυσης σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, στην ενδυνάμωση στελεχών μέσω του coaching, την αναζήτηση ιδεών, πόρων προοπτικής, σαφήνειας στη ζωή και την καριέρα. Ιδιαίτερα στις πολυεθνικές εταιρείες έχει ήδη αναπτυχθεί η κουλτούρα του Manager Coach. Το επόμενο βήμα είναι η καλλιέργεια μιας κουλτούρας coaching σε ελληνικές εταιρείες.

Λίγα λόγια για την τεκμηρίωση του Coaching

Το Coaching ως προσέγγιση και πρακτική συνδέεται με την Θετική Ψυχολογία, τη Θεραπεία Εστίασης στη Λύση και την Συστημική Θεωρία. Έχει ιδιαίτερη ανάπτυξη διεθνώς τις τελευταίες δεκαετίες και αυτό ίσως, γιατί οι άνθρωποι αναγνωρίζουμε όλο και περισσότερο την σημαντικότητα του να θέτουμε, αλλά και να επιτυγχάνουμε στόχους στην ζωή μας, γεγονός που μας εξελίσσει ψυχολογικά και κοινωνικά.

Εμφανίστηκε ως οργανωσιακό coaching στο πλαίσιο των επιχειρήσεων με την πρώτη του αναφορά σε άρθρο το 1937, ενώ ως πρακτική καθιερώθηκε περίπου το 1980.

Είναι μια διαδικασία που συμβαίνει ανάμεσα σε δυο ή περισσότερα ενεργά υποκείμενα (Coach-Coachee/Team) σε ορισμένο χώρο και χρόνο. Eίναι μια σχέση συμμαχίας μέσα από την οποία ο coachee/πελάτης ανακαλύπτει τον εαυτό του, ενδυναμώνεται και ενεργοποιείται ερχόμενος σε επαφή με τα θετικά του συναισθήματα. Πρόκειται για μια έμμεση μη κατευθυντικού τύπου παρεμβατική διαδικασία με συζήτηση ή μια σειρά συζητήσεων η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από κοντά είτε μέσω τηλεφώνου ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων.

Στόχος του coach είναι να βοηθήσει τον coachee να βρει μέσα του τους εσωτερικούς του πόρους που θα τον οδηγήσουν να διαμορφώσει τις κατάλληλες εσωτερικές, αλλά και εξωτερικές συνθήκες, για να προχωρήσει στην στοχοθεσία και την αλλαγή η οποία με την σειρά της θα φέρει περισσότερη επιτυχία, ευτυχία και ευημερία από αυτήν που βιώνει σήμερα.

Ο Coach υποστηρίζει τον coachee, για να βρει νέους τρόπους εργασίας, να βελτιώσει την απόδοσή του και να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα σε ό,τι τον απασχολεί. Μέσα από την διαδικασία του coaching ο πελάτης αποκτά τον έλεγχο της ζωής του. Χωρίς καμία καθοδήγηση στοχάζεται, οραματίζεται και σχεδιάζει την πορεία της αλλαγής του.

Μερικές φορές οι άνθρωποι έχουν ένα αόριστο συναίσθημα ότι η ζωή τους θα μπορούσε να είναι καλύτερη, αλλά δεν γνωρίζουν με ποιον τρόπο ακριβώς να το επιτύχουν αυτό. Συχνά ξέρουν τι θέλουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να το αποκτήσουν. Μέσω της coaching διαδικασίας μαθαίνουν να μαθαίνουν μέσα από τις εμπειρίες τους (αυτόνομη μάθηση), να παρατηρούν τον εαυτό τους και να βελτιώνονται.

Οι coaches τους βοηθούν να αποφασίσουν. Ορισμένοι coaches έχουν μεγάλα ποσοστά επιτυχίας οι ίδιοι. Ωστόσο, αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Πολλοί εκπληκτικοί coaches έχουν μικρή ή και καθόλου εμπειρία στους τομείς στους οποίους δουλεύουν οι πελάτες τους. Με παρόμοιο τρόπο coaches στις πιο γνωστές ποδοσφαιρικές ομάδες δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένοι ως παίκτες, αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε να βοηθήσουν τις ομάδες τους στην απόκτηση πολλών τροπαίων. Αντίστοιχα, στα θεάματα της τέχνης (σινεμά – τραγούδι) οι coaches καλλιτεχνών δεν ήταν ποτέ διάσημοι οι ίδιοι, αλλά δεν χρειαζόταν να είναι. Το σημαντικό είναι να γνωρίζουν και να είναι ικανοί να αποκομίσουν το καλύτερο από τους ανθρώπους με τους οποίους δουλεύουν.

Καθώς η συγκεκριμένη ειδικότητα είναι σχετικά νέα στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε τι είναι και τι δεν είναι το coaching.

Είναι μια διαδικασία:

■ μέσω της οποίας επιλέγει ο πελάτης πώς θέλει να είναι και πώς να φτάσει εκεί. Επικεντρώνεται στο «εδώ και τώρα» και στο μέλλον.
■ κατά την οποία το παρελθόν είναι σχετικό μόνο αν είναι πιθανό να επηρεάσει σοβαρά τα αποτελέσματα του coaching. Με βάση την προϋπόθεση ότι το μέλλον δεν πρέπει να εξισωθεί με το παρελθόν.
■ που βοηθά τον πελάτη να σκεφτεί την παρούσα κατάσταση και να διευκρινίσει τους στόχους του με έναν ισορροπημένο τρόπο σε κάθε τομέα της ζωής του.
■ κατά την οποία γίνεται διερεύνηση των σκέψεων, των συναισθημάτων και των εμπειριών του πελάτη για την προώθηση της αυτόνομης μάθησης και την εποικοδομητική δράση. Μπορεί να μάθει να βελτιώνει τις επικοινωνιακές δεξιότητές του, να έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, να έχει κίνητρα και να είναι ενεργός, να διαχειρίζεται το άγχος του, να καλλιεργήσει την αυτοπειθαρχία, να δημιουργήσει θετική στάση απέναντι σε προκλήσεις και να αλλάξει μη παραγωγικές συμπεριφορές.
■ καταλύτης, οι ιδέες και η εκμάθηση είναι πιθανό να εμφανιστούν μεταξύ των συνεδριών coaching όσο και κατά τη διάρκεια αυτών.
■ που λειτουργεί ως χρήσιμο εργαλείο, για να σχεδιάσει ο πελάτης ένα πλάνο με σκοπό να πραγματοποιήσει τις προσδοκίες της ζωής του.

Δεν είναι:

■ Συμβουλευτική ή θεραπεία. Δεν επιδιώκει να επιλύσει ψυχολογικά και συναισθηματικά ζητήματα. Οι αξιόπιστοι coaches που αντιλαμβάνονται την ανάγκη για θεραπεία σε έναν πελάτη θα συστήσουν τη συμβουλή ενός θεραπευτή, έστω και αν είναι οι ίδιοι εκπαιδευμένοι ως θεραπευτές (που κάποιοι είναι). Γνωρίζουν ότι, όταν ένας άνθρωπος πρώτα χρειάζεται θεραπεία, το coaching δε θα έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Μπορεί να ξεκινήσουν το coaching μετά τη λήξη της θεραπευτικής σχέσης.
■ Ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο μόνο για την αντιμετώπιση των σημερινών ζητημάτων. Χρειάζεται μια πιο μακροπρόθεσμη ματιά, αν και αφορά και τις ενέργειες του σήμερα.
■ Ποπ Ψυχολογία. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και γρήγορες συμβουλές.

Οι coaches δεν πρέπει να επιβάλλουν τις απόψεις τους στον πελάτη ή να δίνουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι πελάτες τους. Η ευθύνη για τη λύση του προβλήματος ανήκει στον πελάτη. Τους βοηθούν να βρουν το δικό τους τρόπο, ακόμα κι αν δεν είναι ο τρόπος που θα πρότεινε ο coach.

Τέλος, οι μόνοι που μπορούν να σας μεταφέρουν την «εμπειρία» του coaching είναι όσοι την έχουν βιώσει. Από ό,τι προσωπικά ξέρουμε και βλέπουμε είναι «ταξίδι ζωής»! Αξίζει να αφιερώσετε λίγα λεπτά, για να παρακολουθήσετε το παρακάτω video

Συγγραφή από:

Μαρία Μπακιρτζή (Business & Executive Coach with focus on Personal & Corporate Development)

Βασιλική Παπαδάτου (Mindset & Productivity Coach)

Βιβλιογραφία

Πετράς, Χ. (2014). H Τέχνη του Coaching. Αθήνα, εκδόσεις IWRITE.GR

Δυκτυογραφία

2016ICFGlobalCoachingStudy_ExecutiveSummary https://coachfederation.org/

Passmore, J., Brown, H., Tsirogianni, T. & Gambade, G. (2019). «Coaching in Greece / To Coaching στην Ελλάδα». 10.13140/RG.2.2.29219.71203.

Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου

Business & Executive Coach with focus on Personal & Corporate Development. To coaching είναι ο δρόμος προς την προσωπική ανάπτυξη και αλλαγή. Είναι ο δρόμος που επέλεξα να χαράξω, όχι όμως μόνη μου, μαζί με όσους επιθυμούν να εκπληρώσουν το δικό τους στόχο.