Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι ειδικοί στην επιστημονική επιθεώρηση DatainBrief (Elsevier), «η φέτα και άλλα φαγητά που έχουν μακρές ιστορικές ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα έχουν χαρακτηριστικά που τα κάνουν μοναδικά και μπορούν να ξεχωρίζουν». Τα νέα έρχονται από την εγχώρια επιστημονική κοινότητα και είναι πραγματικά χαρμόσυνα!
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (Ι.ΙΒ.Ε.Α.Α) ανέλυσαν την ελληνική φέτα, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας μας ανά τον κόσμο, αποκρυπτογραφώντας, για πρώτη φορά σε μοριακό επίπεδο, το περιεχόμενο, την αξία και τις διατροφικές ιδιότητές της.
Χρησιμοποιώντας φασματογράφους μάζας υψηλής ευκρίνειας, οι ερευνητές ανέλυσαν ένα μεγάλο αριθμό αντιπροσωπευτικών δειγμάτων από όλα τα μέρη της Ελλάδας που παράγουν φέτα «Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης» (Π.Ο.Π.), (Ήπειρος, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος, Λέσβος) με απώτερο στόχο την ταυτοποίηση όλων των πρωτεϊνών και πεπτιδίων που περιέχουν. Μάλιστα, τα αποτελέσματα αυτής της επιστημονικής μελέτης δημοσιεύτηκαν πρόσφατα σε διεθνούς εμβέλειας περιοδικό.
Φέτα, η πρωτεϊνούχος και μοναδική και με την επιστημονική βούλα;
H αποκωδικοποίηση έδειξε ότι η φέτα Π.Ο.Π. από όλες τις περιοχές της χώρας μας περιέχει 489 διαφορετικές πρωτεΐνες, καθιστώντας την ένα από τα πλουσιότερα σε πρωτεΐνες είδη τυριού παγκοσμίως.
Οι πρωτεΐνες αυτές αποτελούν την«ταυτότητα» του «εθνικού μας λευκού θησαυρού» και απαρτίζουν διάφορες ομάδες βιολειτουργικών πρωτεϊνών. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται πρωτεΐνες που σχετίζονται με τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, με αντιμικροβιακή δράση, καθώς και πρωτεΐνες που ελέγχουν το μικροβίωμα του εντέρου.
Επιπρόσθετα, ανιχνεύτηκαν και ταυτοποιήθηκαν πολλές πρωτεΐνες που σχετίζονται με βιταμίνες, όπως με τη βιταμίνη D που ευθύνεται για την μεταφορά ασβεστίου στα οστά, τη βιταμίνη B12 που είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά και την πρόσληψη σιδήρου, καθώς και άλλων λειτουργικών ιχνοστοιχείων. Ανιχνεύθηκαν ακόμη πρωτεΐνες που συνδέονται με τη λειτουργία των νεφρών, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, καθώς και πρωτεΐνες για τον μεταβολισμό της χοληστερόλης και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Τροφομετρία: μια καινοτόμος μέθοδος
Η Ερευνητική Μονάδα Πρωτεομικής του Ι.Ι.Β.Ε.Α.Α. ανέπτυξε μια καινοτόμο μεθοδολογία που επιτρέπει τον ακριβή ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό των συστατικών των υγρών ή στερεών τροφίμων και των συμπληρωμάτων διατροφής. Πρόκειται για την Τροφομετρία (trophometry, foodometry, nutriometry) η οποία αναφέρεται στο σύνολο των μεθόδων φασματομετρίας μάζας που έχουν ως τελικό αποτέλεσμα την ταυτοποίηση του συνόλου των πρωτεϊνών, πεπτιδίων, λιπιδίων, μεταβολιτών και όλων των άλλων ομάδων μορίων ενός τροφίμου. Αυτά δημιουργούν το «τροφομετρικό αποτύπωμά» του, που είναι μοναδικό για κάθε τρόφιμο, όπως μοναδικό είναι και το γενετικό προφίλ DNA στους ανθρώπους.
Τέλος, με βάση τα ευρήματα της έρευνας, εκτός από την απόδειξη της υψηλής θρεπτικής αξίας της ελληνικής φέτας Π.Ο.Π., αναπτύχθηκε μία νέα μέθοδος για την ιχνηλασιμότητα του χρησιμοποιούμενου γάλακτος, τον προσδιορισμό της ύπαρξης νοθείας σε αυτή, το διαχωρισμό της από παρεμφερή προϊόντα και, τελικά, την ταυτοποίηση της προέλευσης της φέτας ως αποκλειστικά ελληνικού προϊόντος ονομασίας προελεύσεως.
Άλλες εφαρμογές της τροφομετρίας
Η εξαιρετική μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί περαιτέρω σε όλα τα είδη των τροφίμων, περιλαμβανομένων των υγρών, των στερεών, των τροφίμων ζωικής ή φυτικής προέλευσης, των γαλακτοκομικών προϊόντων, των συμπληρωμάτων διατροφής κ.λπ., προσδιορίζοντας με ακρίβεια τα Προϊόντα Ανωτέρας Ποιότητας (Π.Α.Π.) που έχουν ευεργετικές δράσεις για την υγεία του ανθρώπου, τη γεωγραφική προέλευση κάθε τροφίμου (ελληνικό, Π.Ο.Π., προϊόν γεωγραφικής ένδειξης-Π.Γ.Ε., εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν-Ε.Π.Ι.Π.), αλλά και τα βιολειτουργικά τρόφιμα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Anagnostopoulos, A. K., & Tsangaris, G. T. (2018). Feta cheese proteins: Manifesting the identity of Greece׳ s National Treasure. Data in brief, 19, 2037-2040.
