Οι γάμοι ανηλίκων αποτελούν ένα παγκόσμιο κοινωνικό πρόβλημα που ξεπερνάει τα όρια χωρών, εθνικοτήτων, κουλτούρας και θρησκειών. Ανήλικες νύφες μπορούν να βρεθούν σε κάθε γωνιά του κόσμου. Από την Μέση Ανατολή ως την Λατινική Αμερική και από την Βόρεια Ασία ως την Ευρώπη.
Οι αριθμοί σοκάρουν! Κάθε χρόνο 12 εκατομμύρια κορίτσια παντρεύονται σε ηλικία κάτω των 18 ετών, δηλαδή 23 κορίτσια ανά λεπτό! 1 στα 5 κορίτσια είναι ήδη σε γάμο πριν ενηλικιωθεί και ο συνολικός αριθμός τους αγγίζει πλέον τα 650 εκατομμύρια παγκοσμίως!
Ο γάμος ανηλίκων αποτελεί την σοβαρότερη ίσως μορφή παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς τίθεται σε κίνδυνο η σωματική υγεία και η προσωπική τους ανάπτυξη. Οι ανήλικες νύφες είναι τα κορίτσια που δεν πρόλαβαν να «παίξουν με κούκλες»… Tα κορίτσια που δεν πρόλαβαν να ευχαριστηθούν την αθωότητα της παιδικής ηλικίας.
Απομονωμένα μετά τον γάμο και με περιορισμένη ελευθερία αισθάνονται «άχρηστα» και αποκλείονται από τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στην υγεία, την εκπαίδευση και την ασφάλεια. Σε καμία περίπτωση οι ανήλικες νύφες δεν είναι έτοιμες ούτε σωματικά ούτε συναισθηματικά να γίνουν σύζυγοι και μητέρες.
Οι συνέπειες για την ψυχή και το σώμα τους είναι τραγικές. Σύμφωνα με την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού αυτά τα κορίτσια έχουν 41% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών ασθενειών και είναι 5 φορές πιο πιθανό να πεθάνουν στην γέννα από μια γυναίκα 20 ετών και το ποσοστό θνησιμότητας των βρεφών τους είναι κι αυτό υψηλότερο. Συχνά πέφτουν θύματα ξυλοδαρμού και βιασμού από τους κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερους συζύγους τους, ενώ κάποια από αυτά τα κορίτσια αυτοκτονούν βρίσκοντας με αυτό τον τρόπο διέξοδο… Στις περισσότερες φυλές οι άντρες «αγοράζουν» τις νύφες από τις οικογένειές τους ακόμη και από την ηλικία των 7 ετών!
Το πρόβλημα είναι πολύ έντονο ιδίως σε υποανάπτυκτες χώρες όπου, παρόλο που η συγκεκριμένη πρακτική έχει τεθεί εκτός νόμου, η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στην πράξη. Η Νιγηρία και το Μπαγκλαντές έχουν το υψηλότερο ποσοστό γάμων ανηλίκων στον κόσμο (75%!). Στην Ινδία το 47% των κοριτσιών επίσης παντρεύονται πριν την ενηλικίωσή τους. Μεγάλα ποσοστά εμφανίζουν επίσης η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν.
Στην Τανζανία με μια πρακτική που επικρατεί μια πλούσια ηλικιωμένη γυναίκα αγοράζει ουσιαστικά ένα νεαρό κορίτσι, για να γίνει μητέρα… Η γυναίκα επιλέγει έναν άντρα, για να γονιμοποιήσει το κορίτσι το οποίο στην συνέχεια γίνεται μια μηχανή παραγωγής μωρών που θα ανήκουν όμως στην ηλικιωμένη γυναίκα!
Από τους γάμους ανηλίκων δεν γλιτώνουν βέβαια και τα νεαρά αγόρια, αλλά με πολύ μικρότερη συχνότητα σε σχέση με τα κορίτσια, αφού ο συνολικός αριθμός τους είναι περίπου 156 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Οι έρευνες δείχνουν πως, αν συνεχιστούν με τον ίδιο ρυθμό οι γάμοι ανηλίκων, την επόμενη δεκαετία θα εκτοξευτεί κι άλλο ο αριθμός. Παρόλα αυτά, στην σημερινή εποχή υπάρχει μια μικρή μείωση που δεν είναι όμως ικανή να βελτιώσει ή να λύσει το πρόβλημα. Το αισιόδοξο είναι ότι οι δυτικές κοινωνίες τείνουν να εξαφανίσουν τελείως την πρακτική αυτή!
Οι ανήλικες νύφες του κόσμου είναι τα «δικά μας» κορίτσια, τα κορίτσια που απελπισμένα μας απλώνουν το χέρι για βοήθεια. Τα κορίτσια που νανουρίστηκαν από τις μανάδες τους με το παραμύθι της «ελευθερίας», αλλά όταν ξύπνησαν ήταν ήδη εγκλωβισμένα στον πραγματικό εφιάλτη τους.
Πηγές:
«Child Marriage-Rationale, Historical Views And Consequences». WordAtlas
«A note on child marriage». Unicef. July 2012
Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου
