Μήπως είσαι κι εσύ ένα από τα θύματα του εργασιακού bullying;

Ο εκφοβισμός στον χώρο εργασίας είναι ένα επίμονο μοτίβο κακομεταχείρισης από άλλους που προκαλεί σωματική ή συναισθηματική βλάβη. Μπορεί να περιλαμβάνει λεκτική, μη λεκτική, ψυχολογική, σωματική κακοποίηση ή ταπείνωση. Το εργασιακό bullying είναι πιο δύσκολα αναγνωρίσιμο, γιατί, σε αντίθεση με το σχολικό όπου ο νταής έχει μια ξεκάθαρη συμπεριφορά, στον εργασιακό χώρο μπορεί ο εκφοβισμός να λειτουργεί άνετα κάτω από μια σχέση εξουσίας (εργοδότη-εργαζομένου) που θεωρητικά υπακούει στους καθιερωμένους κανόνες.

Υπάρχει περίπτωση ο εργασιακός εκφοβισμός να είναι εμφανής ή να συγκαλύπτεται. Οι αρνητικές επιπτώσεις όμως και στις δύο περιπτώσεις είναι οι ίδιες. Μείωση του ηθικού των εργαζομένων και κατ’ επέκταση της απόδοσής τους. Δεν θα πρέπει να συγχέεται ο εργασιακός εκφοβισμός με μεμονωμένες άσχημες συμπεριφορές στον χώρο εργασίας ούτε με το γνωστό σε όλους μας εργασιακό άγχος.

Ο εκφοβισμός διαφέρει κι έχει ως βασικά του χαρακτηριστικά γνωρίσματα την επανάληψη, την διάρκεια και την σταδιακή αύξηση της επιθετικότητας. Σύμφωνα με μελέτες 1 στους 10 εργαζομένους έχει πέσει θύμα εργασιακού εκφοβισμού από το αφεντικό του ή από κάποιο συνάδελφο που κατέχει ανώτερη θέση στον χώρο εργασίας.

Ο θύτης είναι συνήθως ένα άτομο με ανασφάλειες, συναισθηματικές διαταραχές και ψυχολογική αστάθεια. Το θύμα, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι άτομο με ανεξάντλητα αποθέματα υπομονής, δεκτικό, που συνήθως προσπαθεί να δικαιολογήσει την συμπεριφορά του αφεντικού του ενοχοποιώντας ακόμη και τον εαυτό του! Υπάρχει περίπτωση όμως να αγανακτεί αλλά να συγκρατείται, για να μην φτάσει τις καταστάσεις στα άκρα.

Η βασικότερη αιτία που το εργασιακό bullying παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις είναι ο επικείμενος φόβος της ανεργίας. Πολλοί θεωρούν ότι, αν αντιμιλήσουν στο αυταρχικό και δύστροπο αφεντικό τους, θα χάσουν την δουλειά τους ή αν λογομαχήσουν με τον ενοχλητικό προϊστάμενο ή συνάδελφο θα προκαλέσουν ένταση στον εργασιακό χώρο με άγνωστες συνέπειες.

Πώς θα καταλάβεις αν είσαι κι εσύ ένα από τα θύματα στου εργασιακού bullying; Αναλογίσου… Δουλεύεις μαζί με κάποιον που αναπτύσσει εξουσιαστική συμπεριφορά; Αισθάνεσαι τακτικά εκφοβισμένος; Νιώθεις συνεχώς να προσβάλλεσαι; Νομίζεις ότι δεν αναγνωρίζεται ποτέ το έργο που με κόπο προσφέρεις; Νιώθεις ότι μειώνεται σταδιακά η όρεξη να εργαστείς και η αυτοπεποίθησή σου; Αισθάνεσαι ότι πάντα κάποιος είναι έτοιμος να σε επιπλήξει με το παραμικρό λάθος σου; Παρατηρείς φαινόμενα συκοφαντικής δυσφήμισης; Υπάρχει κάποιος που σε υπονομεύει; Κάποιος που δεν θες να συναντήσεις, γιατί φοβάσαι;

Αν ναι, τότε κάτι συμβαίνει και πρέπει να δραστηριοποιηθείς άμεσα και να ανακτήσεις την χαμένη σου αξιοπρέπεια. Η νομοθεσία πλέον δημιουργεί έναν προστατευτικό κλοιό και τα θύματα του εργασιακού bullying μπορούν να καταφύγουν στην δικαιοσύνη. Εντούτοις, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι εξίσου αποδοτικοί! Εξασκηθείτε στην ανάπτυξη προσωπικού θάρρους. Μην κάνετε τον εαυτό σας εύκολο στόχο και μην αφήνετε να συνεχίζονται ενέργειες απρεπείς και κατακριτέες εις βάρος σας. Οριοθετήστε τον χώρο και τον χρόνο σας και μην αφήνετε κανέναν να τους παραβιάζει. Η υπακοή, η διάθεση για συμβιβασμό, το συνεργατικό πνεύμα και η διαλλακτικότητα είναι σαφώς σημαντικά εργασιακά προσόντα. Όμως όσο ανέχεσαι την παράλογη συμπεριφορά του «νταή» της δουλειάς, τόσο αυτός θα συνεχίζει τα παράπονα και τις επικρίσεις.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της οικονομικής κρίσης το εργασιακό bullying, γνωστό παγκοσμίως και ως φαινόμενο εργοδοτών, έχει αυξηθεί. Το φαινόμενο mobbing δεν έχει όμως αντίκτυπο μόνο στην ψυχολογία του εργαζομένου αλλά και στην υγεία του, καθώς μπορεί να εμφανίσει πολλαπλά παθολογικά συμπτώματα εγκαταλείποντας εν τέλει την θέση απασχόλησης. Επομένως, οποιαδήποτε μορφή βίας στον εργασιακό χώρο που χαρακτηρίζεται ως απαράδεκτη, ηθικά και νομικά, πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά τρόπο αυστηρό και αποτρεπτικό. Την επόμενη φορά που θα νιώσεις ότι κάποιος στην δουλειά ασκεί εξουσία και σε υποτιμά θυμήσου ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα κατά μέτωπο με επιμονή και θάρρος!

Πηγές:

Stale Einarsen, Helge Hoel, Cary Cooper (2003). Bullying and emotional abuse in the workplace: International perspectives in research and practice

Landau, Philip (2017-03-29). “Bullying at work: your legal rights”

Εικόνες: freeimage4life

Είμαι πτυχιούχος Κοινωνιολογίας Παντείου και εξειδικεύομαι στην Ψυχολογία και στην Συμβουλευτική. Μελλοντικά θα ήθελα να εκπαιδευτώ και στο life coaching. Στον ελεύθερο χρόνο μου διαβάζω! Με συναρπάζει επίσης η επαφή με την φύση μέσω της ενασχόλησής μου με την Μελισσοκομία! Ελπίζω και εύχομαι τα άρθρα μου να σας φανούν ενδιαφέροντα!