Η ανατομία της ελληνικής οικονομίας: Τι αποκομίσαμε;

Σύμφωνα με τα στοιχεία η Ελλάδα επανήλθε σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης, κάτι που σηματοδοτεί το τέλος μιας βαθιάς ύφεσης που ταλαιπώρησε τον ελληνικό λαό. Ωστόσο, η προοπτική για υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης τα επόμενα χρόνια παραμένει ακόμα μετριασμένη. Οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική εξυγίανση που συνέβησαν τα χρόνια της κρίσης φαίνεται πως είχαν θετικό αντίκτυπο στις αγορές. Η Ελλάδα αρχίζει να αποκτά ξανά την αξιοπιστία της και αφήνει την αβεβαιότητα σιγά σιγά στο παρελθόν.

Παρόλα αυτά, τα «αγκάθια» παραμένουν στην ελληνική οικονομία. Στην προσπάθεια να μειωθεί ένα υπέρογκο δημόσιο χρέος η Ελλάδα αναγκάστηκε από ελλειμματική χώρα να γίνει πλεονασματική και να διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα σε βάθος χρόνου. Σαφώς, τέτοιες πολιτικές καθιστούν τη χώρα αξιόπιστη στο εξωτερικό. Όμως, αυτή η απότομη μετάβαση από ελλειμματική σε πλεονασματική χώρα σε συνδυασμό με ένα φορολογικό σύστημα που βασίζεται σε υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, «στενή» φορολογική βάση και υψηλή φοροδιαφυγή υπονομεύουν τις προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης.

Οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην αγορά εργασίας φαίνεται πως ενίσχυσαν την απασχόληση σαν σύνολο. Αυτό που παρατηρείται όμως είναι η σημαντική αύξηση της φτώχειας και ιδιαίτερα οι δυσκολίες στις νεότερες γενιές εξαιτίας της πολυετούς κρίσης και του αναποτελεσματικού συστήματος κοινωνικής προστασίας. Κάτι άλλο που είναι φανερό στην αγορά εργασίας είναι η αναντιστοιχία που υπάρχει στις δεξιότητες των εργαζομένων και στις απαιτήσεις που έχουν οι εργοδότες. Αυτό το γεγονός παγιδεύει τους εξειδικευμένους εργαζομένους σε εργασίες χαμηλής εξειδίκευσης, χαμηλού μισθού και συχνά μερικής απασχόλησης. Ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα είναι ελαφρώς χαμηλότερος σε σχέση με τις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α., βασιζόμενος στις μέσες αποδοχές.

Στο τραπεζικό τομέα παρουσιάζεται βελτίωση και οι διάφοροι δείκτες φαίνονται ικανοποιητικοί σε γενικό επίπεδο. Ωστόσο, αυτό που παραμένει ακόμα ζήτημα προς επίλυση είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που, ενώ έχουν μειωθεί, παραμένουν ακόμα υψηλά. Σε όρους πραγματικής επένδυσης έχει μειωθεί κατά 60% περίπου σε σχέση με τα επίπεδα προ κρίσης. Σε αυτό ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό διάφορα διαρθρωτικά εμπόδια. Γενικότερα, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση φαίνεται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αρκετά εμπόδια σε διάφορους τομείς της οικονομίας.

Πέρα από τα κλασικά οικονομικά στοιχεία, ενδιαφέρον έχουν και μερικά περιβαλλοντικά στοιχεία. Οι κατά κεφαλήν εκπομπές αερίων θερμοκηπίου είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο των χωρών του Ο.Ο.Σ.Α., αλλά οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων είναι σε υψηλά επίπεδα. Κάτι που χρειάζεται άμεση παρέμβαση είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς οι χωματερές αποτελούν το πρωτεύον μέσο διαχείρισης και σε αρκετές περιπτώσεις απουσιάζει η ορθή οργάνωσή τους. Σε κάποιες περιοχές τα αστικά λύματα και η διαχείρισή τους δεν ακολουθούν τα πρότυπα της Ε.Ε. με αποτέλεσμα να υπάρχει τοπική ρύπανση.

*το παρόν άρθρο βασίζεται σε μελέτη του Ο.Ο.Σ.Α.

Επιμέλεια κειμένου: Ευγενία Κελαράκου

Πηγές:

Τα στοιχεία ενημερώθηκαν στις 23/7/19

O.E.C.D. (2018), O.E.C.D. economic surveys: Greece 2018, OECD Publishing, Paris. 

Πτυχιούχος οικονομικών επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών οικονομικών σπουδών. Έχω ασχοληθεί με την εκπαίδευση. Βασική μου επιδίωξη, είναι να παρουσιάσω ενδιαφέροντα άρθρα οικονομικού (κυρίως) περιεχομένου, ώστε να γίνονται από όλους κατανοητά.