Η ανάλυση οφέλους-κόστους

Όσο απλό κι αν ακούγεται, πόσοι από εμάς έχουμε κάτσει να γράψουμε σε ένα χαρτί τα οφέλη και τα κόστη που έχουμε από την αγορά ενός κινητού, υπολογιστή ή οτιδήποτε άλλο;

Οι επιχειρήσεις φαίνεται ότι εφαρμόζουν κάτι ανάλογο, για να πάρουν τη σωστή απόφαση για κάποια επένδυση, project και γενικά, για μια συγκεκριμένη ενέργεια. Η ανάλυση οφέλους-κόστους, λοιπόν, είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι επιχειρήσεις προσδιορίζουν τα οφέλη και τα κόστη από την επένδυση ή το έργο που θέλουν να εφαρμόσουν. Απλούστερα, «ζυγίζουν» τα υπέρ και τα κατά, για να καταλήξουν τελικά σε ένα συμπέρασμα για την απόφαση που πρέπει να πάρουν.

Οι πρώτες ενδείξεις για την εφαρμογή μιας τέτοιας ανάλυσης πραγματοποιήθηκαν από τον Γάλλο μηχανικό και αυτοδίδακτο οικονομολόγο Jules Dupuit στα μέσα του 19ου αιώνα. Εκείνη την περίοδο εργαζόταν σε ένα project για μια γέφυρα και έπρεπε να καθορίσει τα διόδια με αποτελεσματικό τρόπο. Έτσι, περιέγραψε τις βασικές αρχές που χρησιμοποίησε για την αξιολόγησή του σε ένα άρθρο το 1848. Αργότερα, ο πιο γνωστός οικονομολόγος Alfred Marshall διέδωσε περαιτέρω τις αρχές του Jules Dupuit που τελικά έμειναν γνωστές στην εποχή μας ως ανάλυση οφέλους-κόστους.

Υπάρχουν διάφορα βήματα που ακολουθούνται προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά μια ανάλυση οφέλους-κόστους. Επίσης, η κάθε επιχείρηση ή άτομο μπορεί να επιλέξει επιπρόσθετα βήματα ή να αφαιρέσει κάποια, ανάλογα τη σπουδαιότητα της απόφασης που θέλει να πάρει. Ωστόσο, μερικά κλασικά βήματα είναι τα εξής:

· Καθορισμός των στόχων της ενέργειας

· Επιλογή κοινής μονάδας μέτρησης για τα οφέλη-κόστη της ενέργειας (π.χ. ίδιο νόμισμα)

· Μέτρηση/πρόβλεψη των αποτελεσμάτων του κόστους και οφέλους για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο

· Υπολογισμός καθαρής παρούσας αξίας

· Ανάλυση αποτελεσμάτων και λήψη απόφασης

Έτσι, μια επιχείρηση αν επιδιώκει την δημιουργία μιας νέας μονάδας παραγωγής, το κόστος θα ήταν το ποσό που θα δαπανήσει, για να την δημιουργήσει, ενώ ως βασικό της όφελος θα μπορούσε να είναι τα κέρδη που αποκομίζει ετησίως από την συγκεκριμένη μονάδα παραγωγής.

Πέρα από τις αποφάσεις των επιχειρήσεων, η ανάλυση οφέλους-κόστους βρίσκει εφαρμογή και στην καθημερινή ζωή των πιο «απλών» ανθρώπων. Για παράδειγμα, έστω ότι επιθυμώ να αγοράσω εκτυπωτή και υπάρχουν τρεις που ικανοποιούν τις απαιτήσεις μου. Πέρα από την αρχική τιμή του κάθε εκτυπωτή θα πρέπει να λάβω υπόψη παράγοντες όπως κόστος μελανιών, ποιότητα εκτύπωσης, σελίδες εκτύπωσης ανά λεπτό κ.λπ. Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι, αν πρέπει να κατασκευάσω μια πισίνα στο σπίτι μου. Θα έδινα ένα συγκεκριμένο ποσό σαν κόστος, ενώ το όφελος θα ήταν κυρίως προσωπική ευχαρίστηση. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνήθως σκεφτόμαστε και εναλλακτικές επιλογές, όπως αντί για πισίνα να έδινα αυτό το ποσό για σπουδές ή ταξίδια.

Μια ανάλυση οφέλους-κόστους μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για την επιχείρηση ή ακόμη την ίδια τη ζωή μας. Βασικός σκοπός είναι να υπάρχει αμεροληψία στην ανάλυση τόσο από την μεριά του οφέλους όσο και του κόστους, ώστε η τελική απόφαση που θα ληφθεί να είναι και η πιο αντικειμενική!

Πηγές:

https://www.investopedia.com/terms/c/cost-benefitanalysis.asp

https://www.smartsheet.com/expert-guide-cost-benefit-analysis

https://web.archive.org/web/20060616003822/http://chicagoasa.org/downloads/CostBenefitConference2006/benefit%20cost%20history.pdf

https://en.wikipedia.org/wiki/Jules_Dupuit

Πτυχιούχος οικονομικών επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών οικονομικών σπουδών. Έχω ασχοληθεί με την εκπαίδευση. Βασική μου επιδίωξη, είναι να παρουσιάσω ενδιαφέροντα άρθρα οικονομικού (κυρίως) περιεχομένου, ώστε να γίνονται από όλους κατανοητά.