Το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι ευρέως διαδεδομένο στον εργασιακό χώρο, με καταστροφικές συνέπειες τόσο για την ίδια την γυναίκα, όσο και για την εταιρεία για την οποία εργάζεται. Τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν πως το 40-70% των γυναικών υφίσταται κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης.
Υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες σεξουαλικής παρενόχλησης, η quid pro quo σεξουαλική παρενόχληση και οι λεκτικές και μη λεκτικές σεξουαλικές συμπεριφορές που δημιουργούν ένα ακατάλληλο, εχθρικό και προσβλητικό περιβάλλον για την εργαζόμενη γυναίκα.
Η πρώτη κατηγορία σημαίνει πως η εργαζόμενη γυναίκα δέχεται την σκόπιμη σεξουαλική συμπεριφορά του αφεντικού της με αντάλλαγμα εργασιακά πλεονεκτήματα, προαγωγές και οικονομικά οφέλη από εκείνον. Στην συγκεκριμένη περίπτωση αυτός που παρενοχλεί κατέχει θέσεις εξουσίας και δύναμης με αποτέλεσμα, η μη συμμόρφωση της γυναίκας στις απαιτήσεις του, να αποτελεί λόγος απόλυσης της από τον ίδιο.
Η δεύτερη κατηγορία σχετίζεται με ανεπιθύμητες λεκτικές και μη λεκτικές συμπεριφορές σεξουαλικής φύσεως από τον θύτη, ο οποίος επιδιώκει επίμονα τη σύναψη μιας σεξουαλικής σχέσης με μια εργαζόμενη γυναίκα με σκοπό να της δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Λεκτικές συμπεριφορές, όπως συζητήσεις γύρω από προσωπικές σεξουαλικές προτιμήσεις, ιστορίες, φαντασιώσεις, έντονα βλέμματα στο σώμα της, διάδοση φημών, αλλά και μη λεκτικές συμπεριφορές, όπως αγγίγματα σε διάφορα μέρη του σώματος, υποτιμητικές χειρονομίες και υπονοούμενα, μειώνουν την επίδοση της γυναίκας στην εργασία της και της δημιουργούν ένα εχθρικό και ταπεινωτικό εργασιακό περιβάλλον. Αυτές οι συμπεριφορές δημιουργούν έντονα το συναίσθημα της δυσφορίας, θίγουν την προσωπική υπόσταση της γυναίκας, προσβάλλουν την αξιοπρέπειά της και εμποδίζουν την επαγγελματική της πορεία.
Οι επιπτώσεις της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι σοβαρές. Οι γυναίκες συχνά αναφέρουν μειωμένη αποδοτικότητα και παραγωγικότητα στη δουλειά τους, μια γενικότερη αίσθηση ανασφάλειας, έλλειψη συγκέντρωσης και μνήμης, καθώς το μυαλό τους βρίσκεται πάντα στη σεξουαλική παρενόχληση. Κάθε φορά που σκέφτονται το γεγονός αυτό αισθάνονται δυσφορία, άγχος και αγωνιούν μήπως συμβεί ξανά. Σιγά-σιγά απομονώνονται κοινωνικά και κλείνονται στον εαυτό τους με αποτέλεσμα να βιώνουν καταθλιπτικά συμπτώματα και να έχουν προβλήματα στις κοινωνικές επαφές τους. Κάποιες γυναίκες υποφέρουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες και τον φόβο του κοινωνικού στίγματος, ενώ κάποιες καταφεύγουν σε επιβλαβείς συνήθειες για τον οργανισμό τους, όπως το αλκοόλ, τις ουσίες και το κάπνισμα. Άλλες εμφανίζουν επιθετικότητα και τάσεις αυτοκτονίας γιατί θεωρούν υπεύθυνες τον εαυτό τους για αυτό που τους συνέβη.
Πρόκειται για ένα σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο με άμεσες συνέπειες στην ψυχολογική ευεξία των γυναικών. Χρειάζεται ευρεία κινητοποίηση και ενημέρωση με σκοπό την οριστική εξάλειψή του.
Πηγές:
Hole, H., Cooper, C.L.(2000). Destructive Conflict and Bullying at Work. British Occupational Health Research Foundation, 1-30.
Morrison, S.(1996). Defining and Preventing Sexual Harassment Struggles. Minnesota Realtor, 20-21.
Πηλαβάκη-Αχιλλέως, Α., Βακόλα, Μ.(2007). Αίτια, Επιπτώσεις και Τρόποι Αντιμετώπισης της Σεξουαλικής Παρενόχλησης στον Εργασιακό Χώρο. Στο Βακόλα Μ., Αποσπόρη Ε., Γυναίκες και Διοίκηση Επιχειρήσεων: Εμπόδια, Μύθοι και Προσδοκίες, Ι. Σιδέρης. Αθήνα, 309-332.
