Emotional reflexivity – Συναισθηματική αντανάκλαση – ή αλλιώς ενσυναίσθηση – είναι η δεξιότητα του να διαισθάνεται κάποιος με ακρίβεια τον συναισθηματικό κόσμο του άλλου. Σχετίζεται με την ικανότητα να μπορεί κάποιος να ταυτιστεί συναισθηματικά με την ψυχική κατάσταση του άλλου, να κατανοεί την συμπεριφορά και τα κίνητρά του και να αντιλαμβάνεται ή να αισθάνεσαι τον κόσμο μέσα από την οπτική του άλλου.
Οι άνδρες, λόγω του ανδρικού προτύπου συμπεριφοράς, υποτίθεται ότι είναι συναισθηματικά περισσότερο συγκρατημένοι, ενώ οι γυναίκες είναι η προσωποποίηση του συναισθήματος.
Κοινωνιολογικές μελέτες συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η συναισθηματική «δουλειά» σε μια σχέση γίνεται από τις γυναίκες, αφού η συναισθηματική ταύτιση είναι ένα χαρακτηριστικό που συνδέεται με την θηλυκότητα. Από την άλλη, όταν οι άνδρες εκφράζονται συναισθηματικά θεωρείται ότι αυτό απειλεί την ανδρική κυριαρχική τους ταυτότητα.
Η πολυπλοκότητα όμως στις σχέσεις απαιτεί την απόκτηση ενσυναίσθησης, την ικανότητα να μπορεί κανείς να αναγνωρίζει τα συναισθήματα του άλλου, ώστε να αναπτυχθεί περισσότερη οικειότητα και ο δεσμός να διατηρηθεί.
Έτσι, σύμφωνα με νέα δεδομένα, η συναισθηματικότητα των ανδρών φαίνεται ότι αλλάζει τα τελευταία χρόνια, καθώς και οι ίδιοι εμφανίζουν την ανάγκη να είναι περισσότερο ανοιχτοί στην έκφραση των συναισθημάτων τους. Είναι σημαντικό ότι είναι διατεθειμένοι να μάθουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να παρέχουν διαφόρων μορφών συναισθηματική στήριξη και φροντίδα στη σχέση τους.
Γενικότερα, είναι αλήθεια ότι οι άνδρες είναι περισσότερο συναισθηματικά κλειστοί και εκφράζουν μια απροθυμία στο να αποκαλύπτουν τα προβλήματά τους σε άλλους. Δε μοιράζονται εύκολα όσα νιώθουν και προτιμούν, όταν παρουσιάζεται ένα πρόβλημα, να σκέφτονται μόνοι τους την λύση. Ωστόσο, όταν βρίσκονται σε μια σχέση με έναν σημαντικό άνθρωπο, είναι σε θέση να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους και είναι διατεθειμένοι να κάνουν αλλαγές στον τρόπο που σκέφτονται με σκοπό να αναπτυχθεί μεγαλύτερη οικειότητα.
Ο αυξημένος αυτός συναισθηματισμός έχει αναδυθεί λόγω των αλλαγών στα πρότυπα των σχέσεων και συχνά φαίνεται ότι υπάρχει εντονότερα σε ζευγάρια που λόγω συνθηκών μένουν χωριστά. Έτσι, για να δουλέψει η σχέση τους, οφείλουν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο εκφράζουν την τρυφερότητα και την αγάπη τους. Άλλοι μπορεί να επιλέγουν περισσότερο απτές μορφές εκδήλωσης της συναισθηματικότητας, όπως την αγκαλιά ή το φιλί, και άλλοι μπορεί να επιλέξουν να εκφραστούν μέσα από τις συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις.
Το άγγιγμα είναι σημαντικό για την συναισθηματική επικοινωνία με την σύντροφο, κυρίως η αγκαλιά. Οι άνδρες φαίνεται, σε αντίθεση με τις γυναίκες, να εκδηλώνουν την αγάπη τους κυρίως μέσω της αγκαλιάς, των χαδιών ή διαφόρων μορφών αγγίγματος. Οι γυναίκες την εκδηλώνουν μέσω λεκτικών φράσεων. Έτσι, δεν είναι λίγες οι φορές που οι άνδρες αισθάνονται συναισθηματικά «ανάπηροι», όταν δεν νιώθουν άνετα να εκφράζουν λεκτικά την αγάπη και το συναίσθημά τους. Αυτό είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών στερεοτύπων που η κοινωνία μάς έχει προβάλλει.
Το ερώτημα που θέτουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι με βάση το εύρημα αυτό είναι σε ποιο βαθμό η συναισθηματική ταύτιση των ανδρών θα οδηγήσει σε ισότητα στην σχέση των δύο φύλων. Κατά πόσο, δηλαδή, γίνονται βήματα για δημιουργία σχέσεων που είναι περισσότερο ισοδύναμες και ισότιμες.
Το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι οι άνδρες αντιλαμβάνονται το πώς αισθάνονται οι ίδιοι και αναγνωρίζουν τα συναισθήματα της συντρόφου τους σημαίνει, αρχικά, πως καταρρίπτεται ο μύθος ότι μόνο οι γυναίκες αναλαμβάνουν το συναισθηματικό κομμάτι μιας σχέσης.
Έπειτα, η συναισθηματικότητα των ανδρών φαίνεται ότι είναι ανοιχτή σε αλλαγή και οι μικρές αλλαγές στην συμπεριφορά αποτελούν μέρος μεγαλύτερων κοινωνικών αλλαγών και βήματα προς την κοινωνική εξέλιξη και πρόοδο.
Βιβλιογραφία
- Holmes, M. (2015). Men’s Emotions: Heteromasculinity, emotional reflexivity and intimate relationships. Men and Masculinities, Vol 18 (2), pp.176-192.
- Rosenberg, M. (1990). Reflexivity and emotions. Social Psychology Quarterly, Vol 53 (1), pp. 3-12.
