Ο Αντωνιάδης Αντώνης είναι ένας αθόρυβος συγγραφέας, ένας εργάτης της γραφής καθώς κάθε έργο του βασίζεται σε έρευνα. 25 χρόνια στον χώρο έχει σίγουρα πολλά να πει και να μάθουμε, γιατί δεν είναι κάποιος διάττοντας αστέρας. Καλεσμένος μας λοιπόν, σε μία αποκλειστική συνέντευξη την οποία στο yourearticles με αφορμή το νέο του ιστορικό μυθιστόρημα: «Η Ελένη της Αιτωλίας» από τις εκδόσεις Οξύ.
-Ας αρχίσουμε με τα βασικά, το νέο σας έργο: «Η Ελένη της Αιτωλίας», είναι ιστορικό μυθιστόρημα, τι σημαίνει αυτό; Θα μάθουμε ιστορία ή θα διαβάσουμε μυθοπλασία;
Εννοείται Ιστορία μέσα στο πλαίσιο της μυθοπλασίας. Ήδη από την αρχαία Ελλάδα, από τους Ελληνιστικούς Χρόνους ιδιαίτερα, το ζήτημα που έθεσαν οι φιλόλογοι ήταν εάν ο Όμηρος ιστορούσε ή μυθογραφούσε. Με την προσφιλή μας διάθεση της αντιπαλότητας οι αρχαίοι διανοούμενοι είχαν διαχωριστεί σε εκείνους που έλεγαν ότι ο Όμηρος έγραφε Ιστορία και σε εκείνους που υποστήριζαν ότι ήταν μυθοπλάστης. Ο Στράβων έγραψε ολόκληρο βιβλίο, σήμερα χαμένο, για να αποδείξει ότι ο Όμηρος ιστορούσε. Στην ουσία τα ιστορικά μυθιστορήματα βασίζονται σε ιστορικά γεγονότα, περιγράφουν πραγματικούς τόπους, ανθρώπους ή μάχες, αλλά επειδή ο συγγραφέας δεν είναι αυτόπτης μάρτυρας περιέχουν τη φαντασία του πάνω σε αυτά.
-Γυναίκα πρωταγωνίστρια στον αρχαίο κόσμο και μάλιστα πολεμίστρια, τζάμπα μάθαμε ότι ήταν πατριαρχικές εκείνες οι εποχές, οπαδός της woke ατζέντας; Προβοκατόρικη, η ερώτηση, φυσικά.
Οι εποχές εκείνες ήταν πράγματι πατριαρχικές, αλλά με την ανάλογη δόση της μητριαρχίας. Οι περισσότεροι λαοί της Μεσογείου, ειδικά οι Έλληνες ποτέ δεν είχαν τη μορφή πατριαρχίας που εμφανίστηκε στον κόσμο με την επικράτηση των μονοθεϊστικών θρησκειών και ειδικότερα των αβρααμικών, δηλαδή Εβραϊσμού, Χριστιανισμού και Ισλαμισμού. Η εικόνα της μονολιθικής πατριαρχίας προέρχεται από τις δυτικές χριστιανικές κοινωνίες που στην ουσία μετράνε την Ιστορία τους από τον Μεσαίωνα και μετά. Στην πραγματικότητα είναι μια αναχρονιστική εικόνα, μια προβολή των δικών τους προβλημάτων στους αρχαίους. Υπάρχουν πλείστα παραδείγματα που βοηθούν στην κατανόηση εκείνης της εποχής, ωστόσο η προσφιλή συμπεριφορά των περισσοτέρων είναι η διαστρέβλωση της Ιστορίας σύμφωνα με τις ιδεοληψίες τους. Σ’ έναν περιορισμένο χώρο όπως μιας συνέντευξης δεν μπορώ να επεκταθώ ώστε να δώσω παραδείγματα, οπότε θα κατευθύνω εκείνους που αμφιβάλλουν να διαβάσουν τα αρχαία κείμενα και να δούνε μόνοι τους την αλήθεια.
Ζούμε σε εποχές παράξενες, αποδόμησης και αναδόμησης, συναντώντας έννοιες σε πλήρη αντίφαση όπως «συντηρητικός φεμινισμός», τον οποίο ασπάζεται και εκπροσωπεί ο συντηρητικός χώρος με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ κόντρα στον «προοδευτικό φεμινισμό» της woke ατζέντας, με κυριότερη διαφωνία αν οι trans γυναίκες, μπορούν να αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες. Έχουμε τα κοινωνικά φύλα κόντρα στα βιολογικά. Δεν θα ρωτήσω τη δική σας θέση, θα ρωτήσω όμως, πώς οριοθετούσαν τη σεξουαλική ταυτότητα στον αρχαίο κόσμο;
Η ερώτηση είναι μια ακόμα προβολή του σήμερα στο απώτατο παρελθόν. Η ερώτηση είναι δυτικής προέλευσης, που δεν την κάνουν καν σε ανθρώπους που ανήκουν σε άλλους σύγχρονους πολιτισμούς, αλλά τη θέτουν στους σύγχρονους δυτικούς μόνο Ιστορικούς, οι οποίοι θα απαντήσουν σύμφωνα με το συμφέρον ή την ιδεοληψία τους, διαστρεβλωμένα. Στην απάντησή τους μάλιστα θα παίξει ρόλο και ο φόβος της διαπόμπευσής τους ή και της απόλυσής τους, αφού σε πολλά Πανεπιστήμια του εξωτερικού εάν πάρεις θέση αντίθετη της «δημοφιλέστερης», κινδυνεύεις να χάσεις και τη δουλειά σου. Ωστόσο θα σου απαντήσω: Δεν ξέρω εάν ο Αγησίλαος, ο βασιλιάς των Σπαρτιατών και αρχιστράτηγος των Ελλήνων εναντίον των Περσών, ο οποίος έφτασε μέχρι τις Σάρδεις, σηκωνόταν το πρωί και αυτοπροσδιοριζόταν γυναίκα -δεν νομίζω να το έκανε γιατί δεν του περνούσε από το μυαλό- παρ’ όλα αυτά, όταν φίλησε έναν άνδρα δημιούργησε θόρυβο για τη συμπεριφορά του, τόσο που ανάγκασε τον Ξενοφώντα να τον υπερασπιστεί, λέγοντας ότι αυτό που οι ξένοι ονομάζουν «ελληνικό» φιλί, το φιλί μεταξύ ανδρών, ξενίζει περισσότερο τους ξένους παρά τους Έλληνες. Στην ουσία και σύμφωνα με άλλα περιστατικά, αυτό που φαίνεται είναι ότι γενικώς υπήρχε μια ανεκτικότητα στις ερωτικές προτιμήσεις των συμπολιτών τους και το μόνο που τους ενοχλούσε ήταν όταν ο άλλος, μέσω των ερωτικών του προτιμήσεων, έχανε τον εαυτό του και την επίγνωση της πραγματικότητας, κοινωνικής και πολιτικής. Κάτι που σημαίνει ότι θα ήταν εντελώς αντίθετοι με την woke ατζέντα. Σε άλλες ιστορικές περιόδους τα ήθη ήταν διαφορετικά, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για αρχαία Ελλάδα και να νομίζουμε ότι τα ήθη και οι παραδόσεις ήταν παντού και συνεχώς τα ίδια.
-Πώς βλέπετε τα πράγματα στη λογοτεχνία σε βάθος τόσων χρόνων στον χώρο, τι άλλαξε από το 2000 που ξεκινήσατε να γράφετε και πετύχατε την πρώτη σας έκδοση σε συλλογές μέχρι να φτάσετε στον πρώτο σας προσωπικό τίτλο το 2006; Υπάρχει βελτίωση ή τα πράγματα χειροτέρεψαν;
Αν δούμε την τέχνη μέσω των κανόνων ποιότητας θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε αρκετούς τομείς έχει χειροτερέψει, από την άλλη εάν τη δούμε μέσω της ποσότητας μπορούμε να μιλάμε και για ανάπτυξη. Στην ουσία δεν συμβαίνει κάτι φοβερό. Σε κάθε εποχή, ποιοτικά, υπήρχαν καλά και κακά βιβλία. Η διαστρέβλωση προέρχεται από τα σχολικά μας χρόνια όταν στα μαθήματα μαθαίνουμε μόνο από τους καλούς λογοτέχνες, νομίζοντας ότι τις παλιές εποχές δεν υπήρχαν κακοί. Υπήρχαν, μόνο που τα έργα τους δεν θα διδαχτούν ποτέ σε παιδιά. Το πρόβλημα της εποχής δεν είναι η κάποια ποιοτική παρακμή των βιβλίων που εκδίδονται, όσο είναι το ότι οι ηλίθιοι βρήκαν τρόπο μέσω της τεχνολογίας να ενωθούν και να επηρεάσουν όλες σχεδόν τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δημιουργικότητας.
-Παρατηρώντας το έργο σας θα διαπιστώσουμε ότι βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον μυστικισμό, τη θρησκειολογία και γενικότερα τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, πώς προέκυψε αυτή η λατρεία;
Σε κάθε περίοδο της ζωής μας έχουμε κάποια βασικά ερωτήματα σε σχέση με τη ζωή, τον θάνατο, τον κόσμο, την ύπαρξη ή όχι της ψυχής, την ύπαρξη ζωής σε άλλους πλανήτες κ.λπ. Στα εφηβικά μου χρόνια ήμουν βιβλιοφάγος και κινηματογραφόφιλος, αυτά σε συνδυασμό με την οπτική μου επηρέασαν ως έναν βαθμό τη θεματολογία των γραπτών μου.
-H ιστορία διδάσκει ή απλά καταγράφει; Διαβάζοντας και μαθαίνοντας ιστορία γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος;
Η Ιστορία καταγράφει με σκοπό να διδάξει, αλλά δεν μπορεί να διδαχτεί κάποιος που έχει παρωπίδες ή που δεν θέλει να διδαχτεί. Αυτοί που διαβάζουν για να μάθουν περί περασμένων μεγαλείων δεν θα διδαχτούν ούτε θα βελτιωθούν ως άνθρωποι. Αυτοί που θα διαβάσουν για να βρούνε έναν στίχο που θα τους βοηθήσει να υποστηρίξουν την τρελή τους κοσμοθεωρία, επίσης δεν θα κατανοήσουν τίποτα από τις διδαχές της Ιστορίας, όπως και ο κάθε ιδεοληπτικός. Οπότε ναι, διαβάζοντας μαθαίνεις και βελτιώνεσαι, αλλά μονάχα άμα είσαι διατιθέμενος να βελτιώσεις τον εαυτό σου.
-Στις μέρες μας είναι ευκολότερο από ποτέ να εκδώσεις κάτι. Συγγραφέας όμως γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Δεν πιστεύω στη μοίρα, οπότε δεν μπορώ να πω ότι κάποιος γεννιέται με μια αόρατη στάμπα στο μέτωπο που γράφει «συγγραφέας», «πολιτικός», «δικηγόρος», «αστροναύτης». Το όλο ζήτημα έχει να κάνει με τις δημιουργικές προσλήψεις της παιδικής ηλικίας από την οικογένεια, τον περίγυρο, το σχολείο κ.λπ. και με τη δημιουργική τάση του κάθε ανθρώπου. Το ότι σήμερα κάτι είναι ευκολότερο από ότι ήταν εχθές δεν σημαίνει ότι θα το κάνεις ούτε και ότι θα το πετύχεις.
-Η αυτοέκδοση είναι μονόδρομος;
Για τα ψώνια σίγουρα! Το ψώνιο ψάχνει την ευκολία, δεν έχει υπομονή, δεν θεωρεί ότι χρειάζεται βελτίωση, έχει καβαλημένο καλάμι ήδη πριν την έκδοση, οπότε η αυτοέκδοση είναι ο μονόδρομός του. Αυτό που λέω είναι για τα ψώνια και μόνο, δεν αναφέρομαι σε εκείνους που έφαγαν πόρτα από εκδοτικούς για πολλά χρόνια, εξαιτίας του ότι οι εκδοτικοί απλώς δεν διάβαζαν τα έργα που τους έστελναν, με αποτέλεσμα αναγκαστικά να στραφούν στην αυτοέκδοση. Αυτοί είναι λογικό και έχουν κάθε δικαίωμα να στραφούν στην αυτοέκδοση. Οι υπόλοιποι όμως, που με το μόλις έγραψαν το βιβλίο τους, χωρίς καν να το διαβάσουν δεύτερη φορά, δίχως να το δώσουν να το διαβάσει κάποιος με γνώσεις, χωρίς καν να μπούνε στη διαδικασία να αφήσουν το έργο τους για μερικούς μήνες και κατόπιν να το διαβάσουν με διαφορετική ματιά, πηγαίνουν και πληρώνουν για να εκδοθεί, ε, είναι ψώνια, οπότε δεν έχουμε να πούμε και κάτι.
-Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο συγγραφέα;
Να είναι δημιουργικός, όχι ότι θα ανακαλύψει την πυρίτιδα, ήδη από τη Ρωμαϊκή Εποχή έλεγαν ότι έχουν ειπωθεί όλα και το ζήτημα είναι να τα πεις διαφορετικά, οπότε να βρει τρόπους που θα πει τη δική του ιστορία διαφορετικά από τους άλλους.
-Επιμελητής και συγγραφέας, τέμνονται αυτές οι δύο ιδιότητες;
Τέμνονται όταν έχεις χρόνο και διάθεση. Όταν δεν υπάρχουν αυτά, τότε η επιμέλεια τρώει τη συγγραφική δημιουργικότητα.
-Και μία πολιτική ερώτηση πριν κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη, «Πεθαίνει η Ελλάδα»;
Η Ελλάδα ως πολιτιστική οντότητα θεωρείται πια παγκοσμίως μια ιδεατή κατάσταση, κάτι σαν ουτοπία, μια αυταξία. Η Ελλάδα ως κρατική οντότητα και έθνος, έχοντας υποστεί μια τεράστια διαστρέβλωση στον ζωντανό πολιτισμό της, χάνεται δειλά όπως και το κακέκτυπο παράγωγό της: ο δυτικός πολιτισμός.
-Υπάρχουν ήδη νέα λογοτεχνικά σχέδια ή παύση για ξεκούραση;
Ήδη βρίσκομαι στα μισά ενός καινούργιου ιστορικού μυθιστορήματος, εντελώς διαφορετικού και πρωτότυπου από όλα όσα κυκλοφορούν για την αρχαία Ελλάδα…
-Ευχαριστώ για τη συνέντευξη
Κι εγώ ευχαριστώ!
Αντώνης Αντωνιάδης – Η Ελένη της Αιτωλίας – εκδόσεις Οξύ: εδώ
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για το βιβλίο και συνεντεύξεις συγγραφέων: εδώ
