Δε νομίζω να έχει υπάρξει ποτέ φοιτητής που να μην έχει αφήσει εργασία -που ο καθηγητής ανέθεσε εδώ και καιρό- για την τελευταία στιγμή…
Πάντα καταλήγαμε να ξημεροβραδιαζόμαστε για να την έχουμε έτοιμη ελάχιστα λεπτά πριν από την λήξη της διορίας. Τις περισσότερες φορές μάλιστα στο τέλος είχαμε μία εργασία που ούτε εμείς οι ίδιοι δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε τόσο καλά, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αναβλητικότητας που έχουμε εφαρμόσει οι περισσότεροι. Έχεις αναρωτηθεί όμως γιατί συμβαίνει αυτό; Ή γιατί λειτουργούμε καλύτερα όταν εμείς οι ίδιοι θέτουμε περιορισμούς στον εαυτό μας, για να διεκπεραιώσουμε έναν στόχο μας; Όταν η τεχνητή πίεση γίνεται σύμμαχός μας;
Δεν είναι τυχαίο που μεγάλες επιχειρήσεις ανά τον κόσμο επενδύουν τεράστια κεφάλαια στο τμήμα του μάνατζμεντ. Κύριος στόχος τους είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και οι τρόποι που θα τους οδηγήσουν σ’ αυτήν.
Αυτό πήγε να εξηγήσει και o C.N. Parkinson στο άρθρο του για τον Economist το 1955. Υποστήριξε λοιπόν ότι: «η δουλειά επεκτείνεται έτσι, ώστε να γεμίζει τον χρόνο που διαθέτουμε για την ολοκλήρωσή της». Με άλλα λόγια, η δουλειά μεγαλώνει για να καλύψει τον χρόνο που της αποδίδουμε και αναλόγως μικραίνει. Συνήθως όμως, καθώς είμαστε από τη φύση μας αναβλητικά όντα, πέφτουμε στην παγίδα της τελευταίας στιγμής. Χανόμαστε στη ροή του χρόνου, γιατί επιτρέπουμε στον εαυτό μας να παρασυρθεί από παντός είδους αντιπερισπασμούς.
Ο νόμος του Parkinson εστιάζει στα πλαίσια τα οποία αυξάνουν την δημιουργικότητα. Το περιβάλλον το οποίο επιλέγουμε για να κάνουμε την όποια δουλειά είναι ένα από τα πιο σημαντικά πλαίσια. Έστω ότι θέλουμε να κάνουμε μία δουλειά και δεσμεύουμε οκτώ ώρες για να την τελειώσουμε. Πάνω από τον μισό χρόνο της διορίας θα χρονοτριβούμε. Υιοθετώντας όμως τον νόμο του Parkinson «περιορίζουμε» τον εαυτό μας να την ολοκληρώσει σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Εφαρμόζοντας συχνά τον νόμο αυτό, μαθαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τα επίπεδα αποδοτικότητάς του στα διάφορα χρονικά πλαίσια. Καθ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να καταλάβουμε ότι υπάρχει ένας ιδανικός χρόνος που χρειάζεται. Γινόμαστε πιο παραγωγικοί και πρακτικά είμαστε πιο ελεύθεροι.
Οι πιο συχνές τεχνικές εφαρμογής του Νόμου Parkinson είναι τα συχνά διαλείμματα. Οποιουδήποτε είδους τεχνική Πομοντόρο είναι σκόπιμη, όπως και η προσαρμογή του περιβάλλοντός μας. Μία καλή αρχή, για παράδειγμα, είναι για το συγκεκριμένο διάστημα να απέχεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να κάνεις διαλείμματα τακτικά, με στόχο την ολοκλήρωση στα 2/3 του χρόνου που είχες θέσει στην αρχή. Έτσι, επιτρέπεις στο μυαλό να αποδώσει καλύτερα «πετώντας» τα επουσιώδη. Εστιάζεις σε εκείνο το ποσοστό που έχει σημασία, όπως άλλωστε προστάζει και ο κανόνας κατά Pareto.
Τι γίνεται όμως όταν επιλέξουμε να δημιουργήσουμε εσωτερικά κίνητρα για να κάνουμε μία δουλειά;
Όταν τα κίνητρα που θέτουμε δεν είναι εσωτερικά -π.χ. διορία του καθηγητή για την εργασία- τότε νιώθουμε ότι απλώς πρέπει να τελειώνουμε με μία υποχρέωση, γι’ αυτό οδηγούμαστε στην αναβλητικότητα. Όταν όμως επιλέξουμε να δεσμευτούμε στον εαυτό μας και να δημιουργήσουμε εσωτερικά κίνητρα, τότε δεν το νιώθουμε σαν υποχρέωση. Αντίθετα, όταν αποτελεί δική μας δέσμευση και συνεπώς δική μας επιλογή, μετατρέπουμε αυτομάτως το στρες της αναγκαστικής διεκπεραίωσης σε δημιουργικό άγχος. Η έννοια της δέσμευσης είναι ιδιαιτέρως γνωστή στον χώρο των επιχειρήσεων, καθώς αποτελεί έναν από τους πυλώνες της αποδοτικότητας. Καθώς δεσμευόμαστε με κάποιον εξωτερικό τρόπο σ’ αυτό που θέλουμε να κάνουμε, σιγουρευόμαστε ότι έχει νόημα για εμάς.
Πόσες φορές είχαμε μία ιδέα και όλο αναβάλαμε να την υλοποιήσουμε; Ελπίζω σε αυτό το σημείο να συνειδητοποίησες ότι η έλλειψη εσωτερικών κινήτρων αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς λόγους στασιμότητας. Και δεν πστεύω πως υπάρχει κάτι χειρότερο για το ανθρώπινο είδος από το να μένει στάσιμο. Για τον λόγο αυτό, οφείλουμε να δεσμευόμαστε στον εαυτό μας και σ’ αυτά που θέλουμε και πιστεύουμε. Στον παγκόσμιο χρηματοοικονομικό μικρόκοσμο οι επενδυτές/επιχειρηματίες δίνουν την λύση σ’ αυτό λέγοντας: «Get some skin in the game» παρακινώντας έτσι τα άτομα να πιστέψουν στην ιδέα τους και να δεσμευτούν σ’ αυτήν.
Στην αρχή και στο τέλος της ημέρας οφείλουμε να θυμόμαστε τα λόγια του παγκοσμίου φήμης συμβούλου επιχειρήσεων και συγγραφέα David Allen:
«Το μυαλό μας είναι για να δημιουργεί ιδέες και όχι για να τις κρατάει»
Get things done
