Ένας μικρός μύθος που εντοπίζεται στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα μοιάζει αρκετά με εκείνη την «δύναμη» του δαχτυλιδιού στα διάσημα βιβλία και ταινίες «Ο Άρχοντας των δαχτυλιδιών». Ας γνωρίσουμε αναλυτικότερα το μύθο.
Στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα βασικό θέμα είναι η δικαιοσύνη. Εκεί βρίσκουμε ένα μύθο που συχνά αναφέρεται ως «Το μαγικό δαχτυλίδι του Γύγη». Ο μύθος αυτός αποτελεί ένα παράδειγμα στην προσπάθεια να υποστηριχθεί η άποψη ότι οι άνθρωποι θα διέπρατταν αδικία αν μπορούσαν χωρίς κίνδυνο να αποκτήσουν ό,τι επιθυμούν.
Σύμφωνα με το μύθο, ξέσπασε μπόρα και έγινε σεισμός προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο ένα άνοιγμα. Ο ποιμένας, λοιπόν, κατέβηκε και αντίκρισε ένα χάλκινο άλογο και ένα σκελετό. Το μόνο που πήρε ήταν ένα χρυσό δαχτυλίδι από το χέρι του σκελετού. Αργότερα, όταν μαζεύτηκαν οι ποιμένες για να μεταφέρουν στο βασιλιά τα νέα για τα κοπάδια του, εμφανίζεται και ο συγκεκριμένος ποιμένας φορώντας το δαχτυλίδι. Κατά τύχη έστριψε τη βάση της πέτρας του δαχτυλιδιού και τότε εξαφανίστηκε. Στη συνέχεια έστριψε ξανά την πέτρα του δαχτυλιδιού και εμφανίστηκε ξανά.
Ο ποιμένας θέλοντας να σιγουρευτεί ότι το δαχτυλίδι του έδινε μια τέτοια «δύναμη», ξεκίνησε τις δοκιμές. Αφού σιγουρεύτηκε ότι το δαχτυλίδι έχει τη «δύναμη», μπήκε στο παλάτι, σκότωσε το βασιλιά και έτσι κέρδισε τη βασίλισσα και το θρόνο. Στο συμπέρασμα του μύθου το ερώτημα που προκύπτει περί δικαιοσύνης είναι ότι αν φτιάχναμε δύο δαχτυλίδια και δίναμε από ένα στον δίκαιο και στον άδικο άνθρωπο, τότε πόσο θα μπορούσαν να παραμείνουν τίμιοι και να μη χρησιμοποιήσουν τη «δύναμη» για να πάρουν ό,τι επιθυμούν.
Η «εξαφάνιση» φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αγαπητή και εντυπωσιακή τόσο σε λαϊκές παραδόσεις όσο και παραμύθια. Από παρόμοια αφήγηση φαίνεται να εμπνεύστηκε και ο G.G. Wells με το μυθιστόρημα The Invisible Man.
Στα μυθιστορήματα του J. R. R. Tolkien, το μαγικό δαχτυλίδι εμφανίζεται για πρώτη φορά στο The Hobbit (1937). Επρόκειτο για ένα δαχτυλίδι που έδινε τη δυνατότητα σε όποιον το φορούσε να γίνεται αόρατος. Στη συνέχεια στο γνωστό The Lord of the Rings (1954–55) το μαγικό δαχτυλίδι αποτελεί την βασική πλοκή του έργου, με το χόμπιτ Φρόντο να αναλαμβάνει την καταστροφή του.
Παρόλο που ο Tolkien είχε μεγάλη γκάμα επιρροών από θρησκείες, μύθους, φιλοσοφία κ.λπ. δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη ένδειξη ότι εμπνεύστηκε την υπόθεση του δαχτυλιδιού από τον μύθο του Πλάτωνα.
Πηγή:
ΠΛΑΤΩΝ: ΜΥΘΟΙ, 2005, Εκδόσεις Ζήτρος
