Η πρόσφατη βεντέτα που συγκλόνισε την Κρήτη ανέδειξε για ακόμη μια φορά πως πίσω από τον μύθο της «τιμής» κρύβεται μια κοινωνική «πληγή» που δεν λέει να επουλωθεί. Οι βεντέτες δεν είναι τίποτα άλλο παρά η νομιμοποίηση της εκδίκησης στο όνομα της παράδοσης. Κάθε φορά που μια κοινωνία αποδέχεται τη βία ως μέσο δικαίωσης, κάνει ένα βήμα πίσω από τον πολιτισμό της. Η τιμή, άλλωστε, δεν αποκαθίσταται με αίμα αλλά χάνεται μέσα του.
Από εγκληματολογική άποψη, η βεντέτα είναι μια πολιτισμικά νομιμοποιημένη μορφή βίας.
Δεν πρόκειται απλώς για πράξεις αντεκδίκησης, αλλά για μια κοινωνική νοοτροπία που εκτρέφει την ιδέα ότι η δικαιοσύνη μπορεί να είναι προσωπική υπόθεση. Ο δράστης λειτουργεί μέσα σε ένα άγραφο πλαίσιο κανόνων, όπου η εκδίκηση θεωρείται χρέος προς την οικογένεια και την κοινωνική εικόνα. Έτσι, η βία μετατρέπεται σε «ηθική υποχρέωση», απογυμνώνοντας την πράξη από ενοχή. Είναι μια στρέβλωση της ηθικής τάξης, που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά, καθιστώντας την αποτροπή της βεντέτας τόσο δύσκολη όσο και την τιθάσευση ενός ενστίκτου.
Το νομικό πλαίσιο είναι απολύτως σαφές.
Ο Ποινικός Κώδικας (άρθρο 299)[1] προβλέπει ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, χωρίς κανένα ελαφρυντικό σε περιπτώσεις αντεκδίκησης. Ο Νόμος 2168/1993[2] ορίζει αυστηρές ποινές για την παράνομη κατοχή και χρήση όπλων. Η Πολιτεία, λοιπόν, έχει τα μέσα να επιβάλει τον νόμο όμως αυτό που λείπει είναι η κοινωνική βούληση να αποδομήσει τη σιωπή που καλύπτει αυτά τα εγκλήματα.
Η βεντέτα δεν είναι τιμή, είναι φόβος. Κι όσο της δίνουμε τον χώρο να υπάρχει, δεν εκδικείται εκείνους που τη ζουν, αλλά όλους εμάς που την ανεχόμαστε.
Ανοήμονες βιούσι ου τερπόμενοι βιούν.
Οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν.
Δημόκριτος
Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος (470-370 π.Χ)
[1] Άρθρο 299 – Ποινικός Κώδικας – Ανθρωποκτονία με πρόθεση
[2] Νόμος 2168/1993
Ρύθμιση Θεμάτων που αφορούν όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες, εκρηκτικούς μηχανισμούς και άλλες διατάξεις
Βεντέτες: εδώ
Διαβάστε περισσότερες απόψεις: εδώ
