Τι κοινό έχει ο άνθρωπος με τον βάτραχο; Και οι δυο έχουν την ικανότητα της προσαρμογής στο περιβάλλον τους και στις διάφορες καταστάσεις που προκύπτουν.
Ο Olivier Clerc, ο Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος, δημιούργησε την έννοια αυτή μέσα από μια ιστορία η οποία μας προσφέρει σημαντικά διδάγματα για την ζωή.
Όταν βάλεις σε μια κατσαρόλα με νερό που θερμαίνεται αργά έναν βάτραχο, όσο η θερμοκρασία του νερού ανεβαίνει, ο βάτραχος είναι ικανός να προσαρμόσει σταδιακά την θερμοκρασία του σώματός του. Την στιγμή που το νερό βρίσκεται σε σημείο βρασμού ο βάτραχος δεν μπορεί άλλο να προσαρμοστεί, δεν αντέχει στην τόσο υψηλή θερμοκρασία και αποφασίζει να πηδήξει έξω από την κατσαρόλα. Όμως έχει χάσει κάθε δύναμη και δεν έχει πια το κουράγιο να πηδήξει. Έχει δώσει όλη του την ενέργεια στο να προσαρμοστεί στην θερμοκρασία και τελικά πεθαίνει.
Τι σκότωσε τελικά τον βάτραχο; Το βραστό νερό ή η ανικανότητά του να πάρει την απόφαση να πηδήξει την κατάλληλη στιγμή; Ο βάτραχος ξόδεψε όλη του την ενέργεια προσπαθώντας να προσαρμοστεί σε συνθήκες μέχρι που την κρίσιμη στιγμή δεν μπόρεσε να σώσει τον εαυτό του. Πώς η ιστορία του μεταφέρεται στην καθημερινότητα των ανθρώπων;
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου αναφέρεται στην κακομεταχείριση. Πολύ συχνά όλοι μας χρειάζεται να προσαρμοστούμε σε διάφορες συνθήκες και με διάφορους ανθρώπους. Όμως υπάρχουν στιγμές που ερχόμαστε σε αδιέξοδο και δεν αντέχουμε πια. Αυτό συμβαίνει, όταν ηθελημένα κάνουμε υπομονή και επανειλημμένα αγνοούμε ανθρώπους ή καταστάσεις που μας πληγώνουν και μας κουράζουν ψυχικά ή σωματικά. Συνθήκες που είναι τοξικές ή επικίνδυνες ή άνθρωποι που μας κακομεταχειρίζονται συναισθηματικά, ψυχικά, σωματικά ή λεκτικά.
Όταν δεν αντέχουμε άλλο, αποφασίζουμε να αναλάβουμε δράση, να αποδράσουμε από την συναισθηματική κόπωση και δυσφορία. Είναι εκείνο το σημείο που κάθε επιλογή φαντάζει αδιέξοδο, που ο εαυτός μας βρίσκεται εγκλωβισμένος. Είναι εκείνη η στιγμή που κρατάμε τον εαυτό μας σε έναν φαύλο κύκλο που μας καταστρέφει ψυχικά και μας οδηγεί να αισθανόμαστε μια ατελείωτη κούραση.
Πολύ συχνά, όσο βρισκόμαστε στην προσαρμογή και στην ανοχή των δυσκολιών αυτών, δεν συνειδητοποιούμε αμέσως την συναισθηματική επιδείνωση που εξελίσσεται μέρα με τη μέρα με αργό, αλλά σταθερό ρυθμό. Η επιδείνωση αυτή, επειδή αρχίζει να γίνεται μέρος της ζωής μας και μέρος αυτού που αποκαλούμε προσαρμογή ή υπομονή, περνά απαρατήρητη. Έτσι, δικαιολογείται η έλλειψη αντιδραστικότητας και εναντίωσης. Κατ’ επέκταση, εμποδίζεται η θέλησή μας να προετοιμάσουμε τον εαυτό μας για να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση.
Γενικότερα, αλλαγές που συμβαίνουν αργά, αλλά σταθερά ξεφεύγουν της προσοχής μας μέχρι τελικά ο εγωισμός και η υπερηφάνεια να πληγωθούν τόσο πολύ που να καταρρεύσουμε, μέχρι να χάσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και να μην αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας. Μόνο τότε συνειδητοποιούμε ότι αργήσαμε πολύ, ότι εξαντλήσαμε όλη μας την ενέργεια κάνοντας υπομονή και μειώθηκε η ικανότητά μας να μην βλέπουμε καθαρά.
Το μυστικό που θα μας σώσει είναι να προσπαθήσουμε να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Οφείλουμε να παίρνουμε κατά καιρούς απόσταση από καταστάσεις και ανθρώπους που νιώθουμε ότι μας κάνουν κακό και να παρατηρούμε τι είναι αυτό που μας συμβαίνει. Είναι απαραίτητο να αξιολογούμε τις δυνάμεις μας και τις αντοχές μας, το κόστος και το όφελος που θα έχει κάποια αντίδρασή μας και πώς μπορούμε να την διαχειριστούμε. Να πάρουμε απόσταση χωρίς όμως να εθελοτυφλούμε και να τρέφουμε αυταπάτες ή ελπίδες ευελπιστώντας πως σύντομα τα πράγματα θα αλλάξουν.
Η φράση «Φτάνει, ως εδώ!» είναι αρκετή, για να βγει κανείς από το αδιέξοδο του φαύλου κύκλου της συναισθηματικής δυσφορίας. Είναι αρκετή, για να του εξασφαλίσει ψυχική ισορροπία, ψυχική υγεία και να προστατεύσει την αγάπη του για τον εαυτό του και την αξιοπρέπειά του.
Επιμέλεια κειμένου: Ευγενία Κελαράκου
Δικτυογραφία:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Boiling_frog
- https://steemit.com/life/@alexsandrbrat/syndrome-frog-in-boiling-water-a-vicious-cycle-that-depletes-us
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=TyBKz1wdK0M
