Bitcoin: Το παράδοξο των χρηστών

Παρατηρώντας κανείς την φιλοσοφία πίσω από την δημιουργία του Bitcoin διαπιστώνει την επιθυμία για μια αποκεντρωμένη (δηλαδή να μην υπάρχει έλεγχος από κεντρικές τράπεζες, κυβερνήσεις) λειτουργία του. Αυτό ήταν η αρχική αιτία ραγδαίας εξάπλωσης της χρήσης του από εκείνους που επιθυμούν ένα νόμισμα ανεξάρτητο από κεντρικές αρχές και συνεχείς οικονομικές κρίσεις που προκαλούνται λόγω των όποιων πολιτικών του, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο «δημιουργός» του Satoshi Nakamoto.

Η αντίθεση όμως έγκειται στην έως τώρα εξέλιξη του Bitcoin στην οποία διαφαίνεται κατ’ ουσίαν μια εξάρτηση από τα νομικά πλαίσια (χωρών και κεντρικών τραπεζών) ως προς την νομιμοποίηση της κυκλοφορίας του, τις εγκρίσεις συναλλαγών με χρήση Bitcoin ή αντίστοιχες απαγορεύσεις του ψηφιακού νομίσματος. Εμφανίζεται κάτι το παράδοξο. Οι χρήστες που επιθυμούν την ανεξαρτησία του νομίσματος από κεντρικά ελεγχόμενα οικονομικά συστήματα και από την άλλη οι ίδιοι να αναμένουν και να επιθυμούν την νομιμοποίηση από τις αρχές κάθε κράτους του, ώστε να αποκτήσει αξία. Αιτία ίσως είναι ότι κυρίως οι νέοι χρήστες του δεν ενδιαφέρονται τόσο για ένα ανεξάρτητο νόμισμα όσο για ένα εναλλακτικό νόμισμα και μόνο. Απαιτούν δηλαδή σχετικά με μια επίσημη και από κοινού αποδοχή χρήσης και δυνατότητας συναλλαγών με αυτό να γίνει μέσω μιας μεγαλύτερης επιτήρησης από τις όποιες οικονομικές αρχές, κάτι που είναι αντίθετο με την φιλοσοφία του Bitcoin.

Επομένως, το Bitcoin είτε παραμένει σε αυτήν την γκρίζα ζώνη που δεν θεωρείται ούτε παράνομο ούτε νόμιμο, αλλά με έντονες διακυμάνσεις της ισοτιμίας του είτε νομιμοποιείται με τον κίνδυνο οι αρχικοί χρήστες (και αυτοί που θα αποκτήσουν την πλειοψηφία των Bitcoins) να χάσουν πλέον το ενδιαφέρον τους, καθώς δεν θα είναι πλέον ένα ανεξάρτητο νόμισμα.

Επιπλέον, ο συγκεκριμένος παραγόμενος αριθμός νομισμάτων έχει ως σκοπό να γίνουν τα Βitcoins σπάνια καθιστώντας τα έτσι ένα αποπληθωριστικό νόμισμα. Ως συνέπεια του αποπληθωρισμού η αξία του νομίσματος θα αυξάνεται συνεχώς όσο δημιουργούνται νέα και όλο και πιο σπάνια νομίσματα μέχρι να καταλήξουμε στον τελικό αριθμό του, εφόσον δεν αλλάξει κάτι στην πορεία. Παράλληλα, οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών συνεχώς θα μειώνονται σε σχέση με την αξία του νομίσματος.

Ως αποτέλεσμα οι κάτοχοι των Βitcoins ενδεχομένως να επιθυμούν να κρατήσουν τα νομίσματά τους παρά να προβούν σε αγορές, αφού περιμένουν το ψηφιακό νόμισμα να αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη αξία, ενώ τα προϊόντα να γίνουν όλο και φθηνότερα. Παύει έτσι να λειτουργεί ως μέσο συναλλαγών και γίνεται αποθηκευτικό μέσο, κάτι σαν τον χρυσό.

Τέλος, η συνεχής αύξηση της αξίας του δημιουργεί όλο και μεγαλύτερη ζήτηση από αυτούς που δεν κατέχουν Βitcoins με φυσικό επακόλουθο η ζήτηση να αυξάνει κι άλλο την αξία, αλλά και την δυσκολία δημιουργίας νέων νομισμάτων μιας και ο τρόπος παραγωγής του αλγορίθμου θα γίνεται όλο και πιο περίπλοκος στην επίλυσή του. Πρόκειται δηλαδή για έναν φαύλο κύκλο. Ευνοημένοι αυτής της κατάστασης είναι οι πρώτοι χρήστες που κατάφεραν να αποκτήσουν Βitcoins πολύ εύκολα και με μικρό έως ελάχιστο κόστος, καθώς δεν απαιτούνταν ισχυρά υπολογιστικά συστήματα παρά μόνο ο υπολογιστής τους προκειμένου να «εξορύξουν» τα ψηφιακά νομίσματα.

Πηγές:

Nakamoto, S.(2017). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System

Segendorf B. (2017). What is Bitcoin? Economic Review. Riksbank central bank. Sweden.

Grinberg, R. (2017). Bitcoin: An Innovative Alternative Digital Currency. Hastings Science & Technology Law Journal, 4 (1), 159–208.

Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου

Οικονομολόγος Εκπαιδευτικός. Πτυχιούχος Δ.Π.Θ. με μεταπτυχιακές σπουδές στις Διεθνείς Οικονομικές & Επιχειρηματικές Σχέσεις και την Τραπεζική. Εργάστηκα ως οικονομικός σύμβουλος , όμως με κέρδισε η εκπαίδευση (παιδί εκπαιδευτικών ίσως να συνέβαλε). Μαζί θα διερευνήσουμε το ευρύτερο πεδίο των οικονομικών αλλά και κάθε τι που μας κεντρίζει το ενδιαφέρον θα το αναλύσουμε.