Ο όρος ageism (ή ηλικιακή διάκριση/ηλικιακός ρατσισμός) αναφέρεται στα στερεότυπα, στην προκατάληψη και στις διακρίσεις απέναντι στους άλλους ή τον εαυτό μας με βάση την ηλικία.
Αν και επικρατεί η λανθασμένη αντίληψη ότι ο όρος αφορά μόνο τις μεγαλύτερες ηλικίες, στην πραγματικότητα επηρεάζει όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Καθόλη τη διάρκεια της κοινωνικοποίησής μας -από τη στιγμή της γέννησης μέχρι και το θάνατό μας- ερχόμαστε αντιμέτωποι με ποικίλα στερεότυπα αναφορικά με το τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι βάσει της ηλικίας μας. Με την εσωτερίκευση αυτών των στερεοτύπων καθοδηγούνται τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές μας έναντι διαφόρων ηλικιακών ομάδων.
Η εσωτερίκευση αυτών των στερεοτύπων δεν επηρεάζει μόνο τη συμπεριφορά τρίτων προς τα εμάς, αλλά επηρεάζει και την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας. Γνωρίζουμε ανάλογα με την ηλικία που βρισκόμαστε τα όρια μέσα στα οποία μπορούμε να κινηθούμε, τι μπορούμε να επιτύχουμε και τι όχι. Στις μεγαλύτερες ιδίως ηλικίες το κόστος της ηλικιακής διάκρισης είναι πολύ μεγαλύτερο. Οι μεγαλύτεροι πεπεισμένοι πια ότι δεν μπορούν να συνεισφέρουν θεωρούν ότι η μόνη επιλογή τους είναι να αποσυρθούν στο περιθώριο. Ο ηλικιακός παράγοντας αυξάνει τις πιθανότητες έτσι για ανθυγιεινές συνήθειες. Παρατηρείται στις μεγαλύτερες ηλικίες ανθυγιεινή διατροφή, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα.
Τέλος, η ηλικιακή διάκριση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις σχέσεις μεταξύ των γενεών. Οι μικρότεροι σε ηλικία θεωρούν ότι οι μεγαλύτεροι δεν έχουν τίποτα πια να προσφέρουν στην οικογένεια/κοινωνία και οι μεγαλύτεροι θεωρούν ότι οι νεότεροι είναι ανεύθυνοι και δεν μπορούν να επιτύχουν πράγματα. Κατά αυτόν τον τρόπο υποτιμάται και περιορίζεται τελικά σε σημαντικό βαθμό η δυνατότητα να επωφεληθούμε ως κοινωνία από το όραμα, την ορμή, τη διάθεση των νέων για αλλαγή και από την εμπειρία και τη σοφία των μεγαλύτερων για το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή.
Η ιδιαιτερότητα που ενέχει αυτή η διάκριση έναντι των υπολοίπων (π.χ. φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού) είναι ότι μας επηρεάζει όλους. Η γήρανση αποτελεί μία φυσική, συνεχή και εξελισσόμενη διαδικασία η οποία ξεκινά από τη γέννησή μας. Η όποια διάκριση συντελείται λόγω ηλικίας μας επηρεάζει συνεπώς όλους. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και το τι μπορεί να επιτύχει δεν περιορίζεται από την ηλικία, αλλά είναι αποτέλεσμα πολλών και διαφόρων παραμέτρων -κοινωνικών και ατομικών-. Όταν αναφερόμαστε σε μία συμπεριληπτική και δημοκρατική κοινωνία, οφείλουμε να διαφυλάσσουμε ίσες ευκαιρίες για όλους ανεξαρτήτως οποιουδήποτε γνωρίσματος.
Διαδικτυακή πηγή: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/ageing-ageism
