johatsu: Ένα φαινόμενο εξαφάνισης ανθρώπων

Γιατί οι άνθρωποι αποφασίζουν να αφήσουν πίσω τη ζωή τους και να εξαφανιστούν από προσώπου γης;

Πρόκειται για το φαινόμενο johatsu ή jouhatsu, που αφορά ανθρώπους στην Ιαπωνία οι οποίοι εξαφανίζονται σκόπιμα εγκαταλείποντας την «προηγούμενη» ζωή τους. Σαφώς το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο υπάρχει μια συσχέτιση με την Ιαπωνία λόγω πολιτισμικών παραγόντων.

Κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες Ιάπωνες εξαφανίζονται δίχως να αφήσουν κανένα ίχνος πίσω τους. Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις της αστυνομίας το 2015 είχαν καταγραφεί 82.000 εξαφανίσεις ανθρώπων με τους 80.000 περίπου να έχουν βρεθεί μέχρι το τέλος του έτους. Όμως υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι το φαινόμενο και οι εξαφανίσεις υποκαταγράφονται και ότι πρόκειται για ένα μεγαλύτερο αριθμό εξαφανίσεων.

Τι οδηγεί όλους αυτούς τους ανθρώπους, άντρες και γυναίκες, να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους, τα σπίτια τους, τις οικογένειές τους;

Καταρχάς, ο όρος johatsu φαίνεται πως άρχισε να χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1960 και αναφερόταν κυρίως για άτομα που «δραπέτευαν» από δυστυχισμένους γάμους αντί να προχωρήσουν σε επίσημο διαζύγιο. Από το 1990 και μετά, όταν ξέσπασε κρίση στην Ιαπωνία, πολλοί άνθρωποι απολύθηκαν με αποτέλεσμα να αυξηθεί το λεγόμενο johatsu, όπως και οι αυτοκτονίες.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, παρατηρούμε ότι από τους βασικούς λόγους εξαφάνισης είναι η κατάθλιψη ή/και η ενδοοικογενειακή βία που μπορεί να βιώσει στον οικογενειακό του περίγυρο, οι υψηλές απαιτήσεις που ενδέχεται να έχει μια εργασία (να τονιστεί ότι θεωρείται μη επιθυμητό από την ιαπωνική κουλτούρα να εγκαταλείψεις την εργασία σου), τα χρέη ή ακόμη και η ίδια η επιθυμία να απομονωθεί κάποιος από τον κόσμο!

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν εταιρείες που εξειδικεύονται στο να βοηθούν τους ανθρώπους να εξαφανιστούν. Το κόστος κυμαίνεται από $450 με $2.600 (σε ευρώ 384 με 2.217) περίπου ανάλογα την περίπτωση. Επίσης, είναι εύκολα προσβάσιμες εταιρείες και μπορεί εξίσου εύκολα να τις ανακαλύψει κάποιος στο διαδίκτυο. Φυσικά, αρκετοί είναι και αυτοί που επιλέγουν να εξαφανιστούν χωρίς τη βοήθεια των εν λόγω υπηρεσιών.

Μια διάσημη ιστορία εξαφάνισης είναι εκείνη του Naoki, όταν σε ηλικία 24 ετών εξαφανίστηκε μετά την επιβίβασή του από το λιμάνι του Τόκιο. Οι γονείς του αρχικά νόμιζαν ότι έλειπε στη δουλειά του, όμως σύντομα ανακάλυψαν ότι είχε παραιτηθεί…

Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, μια γυναίκα είχε φτάσει στα όριά της λόγω του συζύγου της κι έτσι, με τη βοήθεια εταιρείας μάζεψαν τα υπάρχοντά της μέσα σε λιγότερο από δύο ώρες κι εκείνη και τα παιδιά της βρέθηκαν σε νέα πόλη και νέο σπίτι. Ένας ιδιαίτερα «ενδιαφέρων» λόγος εξαφάνισης είναι εκείνος του Sugimoto, ο οποίος εγκατέλειψε τα τρία παιδιά του και τη γυναίκα του. Δήλωσε ότι είχε κουραστεί από τις ανθρώπινες σχέσεις και απλά έφυγε, παρόλο που ανησυχούσε για τα παιδιά του.

Εν κατακλείδι, δεν είναι καθόλου εύκολη απόφαση για αυτούς τους ανθρώπους να εξαφανιστούν. Χωρίς καμία απολύτως προειδοποίηση, ξαφνικά δεν υπάρχουν και αφήνουν πίσω αγαπημένα τους πρόσωπα που αναζητούν απαντήσεις. Όμως, το βάρος και τα συναισθήματα είναι τόσο έντονα, οι καταστάσεις τόσο περίπλοκες, που τελικά παίρνουν την τελική απόφαση.

Πηγές:

https://www.bbc.com/worklife/article/20200903-the-companies-that-help-people-vanish

https://www.aljazeera.com/program/101-east/2020/2/6/japans-evaporated-people/

https://en.wikipedia.org/wiki/Jouhatsu

https://www.pri.org/stories/2017-04-25/japans-evaporated-people-have-become-obsession-franch-couple

Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου

Πτυχιούχος οικονομικών επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών οικονομικών σπουδών. Έχω ασχοληθεί με την εκπαίδευση. Βασική μου επιδίωξη, είναι να παρουσιάσω ενδιαφέροντα άρθρα οικονομικού (κυρίως) περιεχομένου, ώστε να γίνονται από όλους κατανοητά.