Με το πέρας του Β’ Παγκοσμίου η διεθνής οικονομία και ειδικότερα η ευρωπαϊκή ήταν σε βαθιά ύφεση. Ήταν κατανοητό από σχεδόν όλα τα κράτη πως η επιστροφή στον κανόνα του χρυσού δε θα ωφελούσε κανέναν, αλλά αναγνώριζαν την ανάγκη «συμπόρευσης» καθώς και επιβολής σταθερής ισοτιμίας. Έτσι, τον Ιούλιο του 1944 αξιωματούχοι από σαράντα τέσσερα κράτη συναντήθηκαν στο New Hampshire με σκοπό να ορίσουν νέους κανόνες.
Η παραπάνω ημερομηνία αποτέλεσε ορόσημο της ανάπτυξης που επιτεύχθηκε μετά. Ο λόγος ήταν ένας, η δημιουργία του συστήματος του Bretton Woods. O John Meynard Keynes (εκπρόσωπος της Αγγλίας) και ο υπουργός οικονομικών των Η.Π.Α., White, προσέφεραν στην παγκόσμια οικονομία μια νέα φιλοσοφία. Τι καθιστούσε αυτό το σύστημα τόσο σημαντικό για την εξέλιξη της οικονομίας σε παγκόσμια κλίμακα;
Αρχικά, ο Keynes και ο White συμφώνησαν πως, για να υπάρχουν χώρες με πλεονάσματα, θα πρέπει να υπάρξουν κάποιες με ελλείμματα. Αυτό, βέβαια, μπορούσε να δημιουργήσει μια νέα κρίση όπως το 1929, αφού θα υπήρχε συσσώρευση πλεονασμάτων. Άρα, έκριναν πως είναι αναγκαίο κάποια πλεονάσματα να μπορούν «να ανακυκλώνονται». Ο τρόπος «ανακύκλωσης» αποτέλεσε την κύρια διαμάχη των δύο αξιωματούχων. Στο τέλος υπερίσχυσε η άποψη των Η.Π.Α.
Το σύστημα του Bretton Woods ήταν σύστημα με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες σε σχέση με το δολάριο Η.Π.Α. και σταθερή τιμή του χρυσού σε δολάρια ($35 ανά ουγκιά) με δυνατότητα προσαρμογής μετά από αίτημα του κράτους. Ουσιαστικά, ήταν ένα σύστημα αποθεματικού διαθέσιμου, με το δολάριο να λειτουργεί ως διεθνές διαθέσιμο. Το κάθε κράτος θα έπρεπε να διατηρεί σταθερή την ισοτιμία με το δολάριο αγοράζοντας και πουλώντας περιουσιακά στοιχεία. Ζωτικής σημασίας ήταν η δημιουργία τριών οργανισμών: του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.), της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Γενικής Συμφωνίας για το Εμπόριο και τους Δασμούς (G.A.T.T.), τον πρόδρομο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε.).
Από το 1945 έως το 1973 έχει χαρακτηριστεί ως η χρυσή εποχή του καπιταλισμού. Ενδεικτικά, η παγκόσμια παραγωγή τετραπλασιάστηκε στον τομέα της μεταποίησης και του εμπορίου. Αυξήθηκε η κατανάλωση ενέργειας με ταυτόχρονο χαμηλό κόστος και υπήρξε σημαντική βελτίωση στον τρόπο ζωής του μέσου πολίτη.
Συνοψίζοντας, η επιτυχία της εποχής του Bretton Woods βασιζόταν στο γεγονός πως βάσει της εθνικής οικονομικής επιτυχίας προάγεται και η παγκόσμια – ακόμα και με περιορισμούς – σε τομείς όπως το εμπόριο. Ίσως να αποτελεί την χρυσή εποχή της παγκοσμιοποίησης για τον λόγο πως επέβαλε κανόνες στην ανάπτυξή της.
Βιβλιογραφία
Rodrik, D. (2012), Το παράδοξο της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Κριτική.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bretton_Woods_system
https://www.investopedia.com/terms/b/brettonwoodsagreement.asp
Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου
