Δεν υπάρχει στη ζωή πιο μεγάλη απόλαυση ούτε πιο μεγάλη ευτυχία από το να μην έχεις συνείδηση ότι ζεις.
Giacomo Leopardi, Η Θεωρία της Ηδονής
Μια έρευνα τις αποκαλύπτει…
Ευτυχία είναι η ψυχική ικανοποίηση του ανθρώπου, προερχόμενη από την εκπλήρωση των επιθυμιών και την επιτυχία των σκοπών του. Δεν υπάρχει μόνιμη ευτυχία, υπάρχουν μόνο στιγμές ευτυχίας.
Στη σύγχρονη εποχή οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ευτυχία την υλική ευμάρεια, τα υλικά αγαθά, την ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα κοινωνικά αξιώματα, τη δόξα, ενώ άλλοι πιστεύουν πως ο πλούσιος είναι ευτυχισμένος. Έτσι, όταν αυτά χαθούν, χάνεται και η ευτυχία τους.
Ο Αριστοτέλης στα ηθικά του συγγράμματα διακρίνει την ευτυχία, η οποία μπορεί να είναι προϊόν τύχης και πρόσκαιρη, από την ευδαιμονία, η οποία συνδέεται με τη διαβίωση και τη δράση σύμφωνα με τις ηθικές αρετές και τη λογική.
Η ευτυχία δεν είναι εξ ολοκλήρου στο χέρι μας. Όμως, πέρα από τις μη ελεγχόμενες συνθήκες, υπάρχουν και συνήθειες που την αποκλείουν από την καθημερινότητά μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε, όπως επισημαίνει μια έρευνα. Μπορούμε όλοι να νιώσουμε την ευτυχία, αρκεί να κάνουμε ορισμένα συνειδητά βήματα που θα μας επιτρέψουν να την απολαύσουμε, υποστηρίζει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια δρ. Sonja Lyubomirsky.
Η επιστήμονας Sonja Lyubomirsky του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια λέει ότι το 40% της ευτυχίας μας εξαρτάται από εμάς και μόνο. Υπάρχουν μερικές «περιοχές» στις οποίες πέφτουμε όλοι όταν περνάμε πιο σκοτεινές περιόδους. Όμως οι χρόνια δυσαρεστημένοι άνθρωποι έχουν μπει σε μια αυτόματη διαδικασία να μη βγαίνουν σχεδόν ποτέ από αυτές, σαν να έχει αλλάξει μόνιμα το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουν τα πράγματα.
Η διακεκριμένη καθηγήτρια έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας της στην επιστημονική μελέτη της ευτυχίας, μιας έννοιας με την οποία έχουν ασχοληθεί κορυφαίοι φιλόσοφοι και στοχαστές, από τον Αριστοτέλη έως τον πατέρα της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ. Αν και πολλοί θα διαφωνήσουν ως προς το ποιος ακριβώς είναι ο ορισμός της ευτυχίας, κανείς δεν θα αρνηθεί ότι πρόκειται για μια κατάσταση που όλοι μπορούμε να αναγνωρίσουμε όταν τη βιώνουμε, ενώ είμαστε σε θέση να καταλάβουμε πότε δεν είμαστε ευτυχισμένοι. Η δρ. Lyubomirsky δεν θεωρεί την αναζήτηση της ευτυχίας μάταιη. Δίνει, ωστόσο, πολύ μεγάλη σημασία σε έναν σημαντικό παράγοντα: τον κόπο και την επιμονή που χρειάζονται για τη διατήρησή της.
Οι 6 παγίδες που συναντούμε στο δρόμο για την ευτυχία μας είναι οι εξής:
ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Ναι, η ζωή είναι σκληρή. Αλλά αυτό δεν υπερισχύει απαραίτητα όλων των άλλων όψεων που μπορεί να έχει. Πολλές φορές είναι δύσκολη, όμως μπορεί να είναι και γλυκιά, δημιουργική, προκλητική, διασκεδαστική. Η σκέψη της σκληρότητας, όταν μπαίνει στο κεφάλι μας ως αυτοματισμός, μας εμποδίζει να βρούμε τρόπους για να βγούμε από όποια κατάσταση μας χαλάει. Χάνουμε την προοπτική και δεν βλέπουμε τα καλά που μπορεί να συμβαίνουν.
ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Σίγουρα δεν είναι όλοι άξιοι εμπιστοσύνης, όμως όταν πορευόμαστε διαρκώς καχύποπτοι, εμφανίζουμε μια τάση να εστιάζουμε περισσότερο στα λάθη των άλλων από όσο στα καλά που μπορεί να έχουν. Τέτοιες σκέψεις κλείνουν πολλές πόρτες στις ανθρώπινες σχέσεις, με αποτέλεσμα να νιώθουμε μόνοι και απογοητευμένοι από τους άλλους ανθρώπους.
ΚΑΝΟΥΜΕ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΥΡΩ ΜΑΣ. «Γιατί αυτός/ή και όχι εγώ;» Μια φράση-δηλητήριο όχι για τη χαρά του άλλου αλλά για τη δική μας. Διότι όταν μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία, νιώθουμε αυτομάτως αδικημένοι. Ας το δούμε λοιπόν ανάποδα. Τι καλά έχουμε εμείς που δεν τα έχει ο απέναντι;
ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΜΕ ΝΑ ΕΛΕΓΞΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Η ζωή όμως έχει άλλα σχέδια και πάντα μας βάζει τρικλοποδιές. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε λίγο πιο ελαστικοί με τον εαυτό μας αλλά και με τον τρόπο που έρχονται τα πράγματα. Όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης δηλαδή: «Όταν τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα θέλεις, χρησιμοποίησέ τα όπως έρχονται».
ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΑΣ ΔΙΑΡΚΩΣ. Δεν ωφελεί και πολύ να γκρινιάζουμε νύχτα-μέρα για πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε. Ούτε το να αναμασάμε το τι έγινε στο παρελθόν (πράγμα που ούτε αλλάζει, ούτε θα μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα). Όσο μιλάμε για τα προβλήματά μας, τόσο περισσότερο γιγαντώνονται στο κεφάλι μας. Είναι υγιές να τα συζητάμε, αλλά όχι συνέχεια. Μας κάνει κακό στην ψυχολογία. Οι πιο χαρούμενοι άνθρωποι ζουν περισσότερο στο παρόν και στο τι μπορούν να κάνουν για να είναι καλύτερα από σήμερα και μετά, και λιγότερο στο παρελθόν που πέρασε και πάει.
ΦΟΒΟΜΑΣΤΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. Ανθρώπινος ο φόβος και οι αγωνίες μας για το άγνωστο. Όμως το να χρειαστεί να κολυμπήσουμε κάποιες στιγμές σε άγνωστα και σκοτεινά νερά είναι μέσα στο πρόγραμμα. Και είναι σωστό όποτε μπορούμε να είμαστε διορατικοί και να προετοιμαζόμαστε για πιθανόν όχι και πολύ ευχάριστες ή εύκολες μελλοντικές εμπειρίες, όμως δεν οφελεί να ανησυχούμε υπερβολικά. Μια καλή τεχνική είναι όταν νιώθουμε πως η ανησυχία μας για κάτι μεγαλώνει πολύ, να ρωτήσουμε τον εαυτό μας αν μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή κάτι γι’ αυτό. Αν η απάντηση είναι θετική, τότε ας καταστρώσουμε ένα σχέδιο. Αν όμως είναι αρνητική, τότε πρέπει να βγούμε συνειδητά από τον φόβο και να εστιάσουμε στο εδώ και τώρα.
Η διατήρηση της ευτυχίας. «Είναι εύκολο να εφαρμόσει κάποιος τα βήματα που οδηγούν στην ευτυχία και να δει αποτελέσματα, αλλά δεν είναι εύκολο να διατηρήσει την ευτυχία», είπε η δρ. Lyubomirsky. Και προσέθεσε: «Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο σημαντικό στόχο της ζωής (π.χ. ανατροφή των παιδιών, επαγγελματική πρόοδος), το να γίνει κάποιος ευτυχισμένος απαιτεί προσπάθεια, κόπο και δέσμευση. Είναι απαραίτητο να αλλάξουμε ριζικά τις συνήθειές μας -τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε- και το πιο πιθανό είναι ότι θα χρειαστεί να κοπιάσουμε πολύ όσον αφορά την εφαρμογή των στρατηγικών που αυξάνουν την ευτυχία καθημερινά στη ζωή μας».
Από την Σοφία Π. Μιχαλοπούλου (Κλινική Ψυχοπαθολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια)
