Σχέσεις πολλών ειδών, οικογενειακές σχέσεις, αδελφικές, φιλικές σχέσεις, ερωτικές, επαγγελματικές. Όλες τους, για να αναπτυχθούν σε βάθος χρόνου, να παγιωθούν, να ευδοκιμήσουν, να είναι υγιείς, χρειάζεται να χαρακτηρίζονται από τον σεβασμό στον προσωπικό χώρο του άλλου.
Τι σημαίνει προσωπικός χώρος; Τι σημαίνει ζητάω τον χώρο μου; Τι σημαίνει δίνω χώρο στον άλλον; Ερωτήματα με τα οποία όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι βρισκόμενοι ενίοτε, είτε στην πλευρά εκείνου που ζητά και διεκδικεί τον χώρο του βάζοντας όρια, είτε στην πλευρά που χρειάζεται να σεβαστούμε τον προσωπικό χώρο του άλλου, να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να συμβαδίσουμε με τον ρυθμό του.
Ζητάω χώρο σημαίνει να παίρνω τον χρόνο μου, να μένω με τον εαυτό μου, τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου, να μπαίνω σε μια εσωτερική διεργασία να τα επεξεργαστώ, να αντιληφθώ τι έχω ανάγκη και τι επιθυμώ πραγματικά. Μόνο έτσι μπορώ να τα εκφράσω συνειδητά, σεβόμενος την προσωπικότητά μου και δίνοντας την αξία που τους αναλογεί.
Δίνω χώρο σημαίνει πως αφήνω τον άλλον να περνά χρόνο με τον εαυτό του, να τον αξιοποιεί όπως επιθυμεί, να κάνει τις δραστηριότητες που τον ευχαριστούν, να φροντίζει τον εαυτό του και να ακολουθεί τα όνειρά του ως αυτοτελής οντότητα. Οι σχέσεις επιβιώνουν όταν οι άνθρωποι είναι αρκετά καλά και υγιείς πρωτίστως οι ίδιοι, ώστε η σχέση να χτίζεται σε στέρεες βάσεις, με κοινά ενδιαφέροντα, επιθυμίες και ανάγκες.
Πολλοί άνθρωποι δεν διεκδικούν τον προσωπικό τους χώρο με την εντύπωση ότι ο άλλος θα θυμώσει, θα τους απορρίψει, θα τους εγκαταλείψει και θα έχει αργότερα να παλέψει με την μοναξιά. Όμως, οι προσωπικές ανάγκες δε θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως εγωιστική φροντίδα του εαυτού, αλλά ως μια πραγματικότητα που η φροντίδα οδηγεί σε εξέλιξη, συναισθηματική πληρότητα και ψυχική υγεία.
Από την άλλη πλευρά και αυτός που μπαίνει στη θέση να δώσει χώρο στον άλλον, δυσκολεύεται να το αποδεχθεί γιατί ουσιαστικά και εκείνος διακατέχεται από συναισθήματα απόρριψης και αποκλεισμού από την σχέση. Νιώθει τελικά ότι δεν είναι τόσο σημαντικός για τον άλλον, ότι δεν τον υπολογίζει ως κομμάτι της ζωής του, με αποτέλεσμα να αναδύονται συναισθήματα ανασφάλειας και αναξιότητας.
Η κοινή επιθυμία όμως είναι η σύνδεση που θα επιτευχθεί επικοινωνώντας ανοιχτά το πώς αισθάνεται και τι επιθυμεί ο καθένας στην εκάστοτε σχέση και με ποιους τρόπους η επαφή αυτή θα «γεμίζει», θα ενθαρρύνει, θα εξελίσσει και θα ευχαριστεί τον καθένα.
Οι αμφίδρομες σχέσεις απαιτούν σεβασμό στις ανάγκες, στις επιθυμίες και στον ρυθμό του άλλου, αλλά και ειλικρίνεια στην έκφραση των συναισθημάτων όταν κάτι από τα παραπάνω παραβιάζεται. Πολύ συχνά οι επιθυμίες, η θέληση και η διάθεση για παράδειγμα σε μια ερωτική ή φιλική σχέση μπορεί να είναι οι ίδιες και για τους δυο, όμως ο ρυθμός του καθενός να διαφέρει. Στο σημείο αυτό κάποιος θα ζητήσει χώρο, χρόνο, θα τοποθετήσει κάποια όρια και θα εκφράσει τη δική του θέση. Από την άλλη ο αποδέκτης αυτής της συμπεριφοράς έχοντας τις απαραίτητες εξηγήσεις οφείλει να σεβαστεί τον ρυθμό και να προσαρμόσει την στάση του.
Οι σχέσεις δεν είναι γραμμικές, αλλά κυκλικές, που σημαίνει ότι η αλληλεπίδραση και επικοινωνία καθορίζουν την έκβαση των συμπεριφορών, των αντιδράσεων, των σκέψεων και των συναισθημάτων με εναλλαγές.
Τόσο οι αποστάσεις όσο και η μεγάλου βαθμού εγγύτητα, προσκόλληση ή οικειότητα πολλούς ανθρώπους μάς δυσκολεύουν και μάς δημιουργούν φόβο, τρόμο και πανικό. Είναι σημαντικό να το έχουμε υπόψη μας καθώς σε κάθε περίπτωση σχετίζονται με τον βαθμό που έχουμε μάθει να σχετιζόμαστε με τους άλλους και έχουν σύνδεση με τους δεσμούς που έχουν διαμορφωθεί με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας. Η σύνδεση με το παρελθόν, τα ψυχικά μας τραύματα, οι δυσκολίες επηρεάζουν το «σχετίζειν» και «σχετίζεσθαι» με τους άλλους και πολλά από τα οικεία συναισθήματα που έχουμε βιώσει στο παρελθόν καθρεφτίζονται στις επόμενες σχέσεις μας.
