Μήπως βρίσκεσαι και εσύ σε μια τοξική σχέση;

Τι και αν βρίσκεσαι σε μια τοξική σχέση; Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου, εάν βέβαια το συνειδητοποιήσεις και βγεις γρήγορα από αυτήν. Εάν, όμως, το συνειδητοποιήσεις και δεν κάνεις τίποτα για να γλιτώσεις από μια τέτοια κατάσταση λόγω εξάρτησης, τότε, ναι, κάτι πάει λάθος και μόνο εσύ βγαίνεις χαμένος.

Μπορεί να μην έχω τις απαραίτητες, εξειδικευμένες γνώσεις για να γράψω για ένα τέτοιο φαινόμενο, έχω όμως κάτι σημαντικότερο: την εμπειρία, που πιστεύω ότι θα βοηθήσει αρκετά. Για όσους θα αναρωτιέστε, ναι, υπήρξα και εγώ σε μια τοξική σχέση (όχι ότι υπήρχε κάποια σχέση τυπικά) η οποία όχι μόνο με επηρέασε ψυχικά, αλλά με έκανε να αναθεωρήσω ορισμένα πράγματα σχετικά με τις σχέσεις αλλά κυρίως με τους ανθρώπους.

Δεν είναι καθόλου εύκολο να συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκεσαι σε μια βλαπτική σχέση, πόσω μάλλον να καταφέρεις να βγεις από αυτήν. Χρειάζεται χρόνος αλλά και προσπάθεια. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί αργούμε να καταλάβουμε ότι κάτι πάει λάθος; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα διαφέρει ανάλογα με το άτομο και το είδος εξάρτησης στο οποίο βρίσκεται. Κυρίως όμως η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι μία. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μια βλαπτική σχέση αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο της τοξικότητας, αφού βρίσκονται μέσα σε μια δικιά τους φούσκα ασφαλείας και συνήθειας που παραβλέπουν οτιδήποτε το μη φυσιολογικό.

Δεν μπορούμε να κατονομάσουμε και να χαρακτηρίσουμε συγκεκριμένα μία τοξική σχέση, καθώς – όπως προανέφερα – διαφέρει το είδος της σχέσης από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, μπορούμε να διακρίνουμε μία τοξική σχέση από την κατάσταση που επικρατεί ανάμεσα στους δύο συντρόφους.

Πολύ συχνά, λοιπόν, παρατηρείται σχέση εξάρτησης μεταξύ των δύο συντρόφων, που το ένα άτομο δεν αντέχει μακριά από το άλλο. Επιπλέον, μία σχέση χαρακτηρίζεται ως τοξική όταν το ένα άτομο κακοποιείται σωματικά ή ψυχολογικά από τον σύντροφό του, με το θύμα να αισθάνεται υπεύθυνο για όλα. Άλλο ένα σημαντικό παράδειγμα τοξικής σχέσης είναι αυτή της απορρόφησης, κατά την οποία ο ένας από τους δύο συντρόφους, γνωστός και ως «κλέφτης της ενέργειας», έχει την ικανότητα να απορροφά όλα τα καλά στοιχεία που του προσφέρει το ταίρι του και έπειτα να το εγκαταλείπει. Υπάρχουν βέβαια και πολλά άλλα είδη τοξικών σχέσεων, αλλά αυτά που προαναφέρθηκαν είναι ίσως τα συνηθέστερα.

Μπορείς να βρεις και εσύ τον εαυτό σου σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες; Αν η απάντηση είναι καταφατική, μήπως να το ψάξεις λίγο περισσότερο και να ζητήσεις βοήθεια;

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, το θύμα είσαι εσύ. Και τι σημαίνει να είσαι το θύμα σε μια τέτοια κατάσταση; Σημαίνει ότι το άλλο άτομο παίζει μαζί σου, εκμεταλλεύεται τα αισθήματά σου, γι’ αυτό σε τσακίζει και τελικά παίρνει αυτό που θέλει, τον έλεγχο. Μπορεί πια να σε χειρίζεται και, πίστεψέ με, αν φτάσεις σε αυτή την κατάσταση τότε τα πράγματα είναι δύσκολα για εσένα.

Τώρα θα μου πεις: «Και πώς έφτασα εγώ σε αυτήν την κατάσταση;». Η απάντηση που έχω να σου δώσω σε αυτό το όχι και πολύ απλό ερώτημα είναι μία, από προσωπική μου εμπειρία, οπότε αυτό δεν σημαίνει ότι είναι δεδομένη, αλλά παρόλα αυτά είναι μία συνήθης αιτιολογία που προκύπτει. Για να φτάσεις, λοιπόν, στην κατάσταση να γίνεις «υποχείριο» του συντρόφου σου, πιθανό να ευθύνεται η χαμηλή σου αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Σου πέρασε ποτέ από το μυαλό η σκέψη «δεν το αξίζω», «είναι αρκετά καλό για εμένα»; Αν ναι, τότε καλώς ήρθες στο κλαμπ.

Μπορείς να βγεις από μία τοξική σχέση;

Όπως ανέφερα και παραπάνω, φυσικά και μπορείς να βγεις από μια βλαπτική σχέση αλλά δεν είναι μια εύκολη και γρήγορη διαδικασία. Χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια. Για να καταφέρεις να βγεις από μία τοξική σχέση χρειάζονται δύο πράγματα. Αρχικά, πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκεσαι σε μια βλαπτική σχέση, να συνειδητοποιήσεις τα ψέματα και τα παιχνίδια του συντρόφου σου. Πρέπει να ανοίξεις τα μάτια και να δεις την επίδραση που έχει πάνω σου… Και αφού γίνει αυτό, έρχεται το δύσκολο κομμάτι, αυτό της αποχώρησης ή όπως θα έλεγα εγώ, της «αποκόλλησης» από τον σύντροφό σου. Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο… Και για εμένα ήταν, γι’ αυτό θα χρειαστείς όλη σου την ψυχική δύναμη και θα τα καταφέρεις!

Μη φοβηθείς αν βρίσκεσαι και εσύ σε μια τοξική σχέση. Όλοι κάνουμε λάθη και μπορούμε να βρεθούμε σε τοξικές σχέσεις χωρίς να το θέλουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι να πιστέψεις στον εαυτό σου, να αποκτήσεις την αυτοεκτίμησή σου και να κάνεις μια νέα αρχή.

Μην αφήσεις ποτέ κανέναν/καμία να σε αλλάξει.

Είμαι φοιτήτρια στο τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Μου αρέσει η αρθρογραφία και στόχος μου είναι να παρουσιάσω θέματα παιδαγωγικής και ψυχολογίας.