Ο φθόνος του αιδοίου στην Ψυχανάλυση

Ο Sigmund Freud άλλαξε άρδην την ιστορία της Ψυχανάλυσης, τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα όνειρα, το ασυνείδητο, την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.

Ακόμα και αν μερικές από τις ιδέες του δεν είναι πλέον αποδεκτές, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός πως προκαλούσαν έναν «σεισμό» κάθε φορά που εκθέτονταν δημόσια και ανακαλούσαν κυρίαρχες πεποιθήσεις και ιδεολογίες της εποχής.

Ο Φρόυντ με τον «φθόνο του πέους» που εισήγαγε στην Ψυχανάλυση, προκάλεσε αντιδράσεις, διχογνωμίες και αντίλογο από άλλους ψυχαναλυτές προς τις κυρίαρχες θεωρίες του (όπως η Κάρεν Χόρνεϊ).

Για τον Φρόυντ, κυριαρχεί στις γυναίκες ένας υποχθόνιος φθόνος για τους άνδρες, απόρροια του γεγονότος πως ο άνδρας έχει πέος το οποίο συμβολίζει τη δύναμη και τη διείσδυση και κοινωνικά/ιστορικά έχει ταυτιστεί με την εξουσία.

Στα κοριτσάκια 4-5 ετών, τότε που αρχίζει μία ισχνή παρατήρηση του σώματος (υπογραμμίζει ο Φρόυντ) υπάρχει και η συνειδητοποίηση πως επειδή τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα στο μεγαλύτερο μέρος τους φαίνονται και είναι εξωτερικά (σε αντίθεση με το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα το οποίο είναι εσωτερικό στο μεγαλύτερο μέρος του), εκείνος διαθέτει ένα επιπλέον «εξάρτημα».

Ο φθόνος του πέους ως ψυχαναλυτική πεποίθηση δε θεωρείται επιστημονικά πλέον τεκμηριωμένη ή αποδεκτή.

Η Κάρεν Χόρνεϊ ανήκει στις πρωτοπόρους της Φεμινιστικής Ψυχολογίας, η οποία αμφισβήτησε πολλές από τις κυρίαρχες πεποιθήσεις του Φρόυντ σχετικά με τη σεξουαλικότητα. Θεωρούσε πως οι περισσότερες διαφορές ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα οφείλονται σε κοινωνικές πεποιθήσεις και όχι σε έμφυτη βιολογική ανισότητα.

Η Χόρνεϊ εισήγαγε στην Ψυχαναλυτική σκέψη τη δική της πεποίθηση σχετικά με το φθόνο του πέους καινοτομώντας και αναφέροντας ως αντίλογο το «φθόνο του αιδοίου» ή το «φθόνο της μήτρας».

Η ίδια παρατηρεί πως φθόνο μπορεί να αισθάνονται και οι άνδρες προς τις γυναίκες γιατί, δεν μπορούν να βιώσουν τη γέννηση, την ούρηση και την αυτοϊκανοποίηση με τον τρόπο που οι ίδιες τις ζουν και τις αντιλαμβάνονται.

Η αναπαραγωγική δύναμη της γυναίκας και ο έμμηνος κύκλος της προκαλούν το θαυμασμό και το φθόνο των ανδρών, επιμένει η Χόρνεϊ, καθώς οι ίδιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν τη δύναμη του να κυοφορείς και να φέρνεις μία ζωή στον κόσμο. Δεν συμφωνώ, προσωπικά, με τη γενικότερη έννοια του φθόνου. Θεωρώ πως μπορεί να υπάρξει αλληλοθαυμασμός και αμοιβαία αποδοχή της μοναδικότητας και των ξεχωριστών χαρακτηριστικών.

Ονομάζομαι Μαρία Σκαμπαρδώνη και είμαι Δημοσιογράφος. Είμαι λάτρης του διαβάσματος και μελετώ Φιλοσοφία και Ψυχολογία από πολύ μικρή ηλικία. Γνωρίζω Αγγλικά, Γαλλικά και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Το γράψιμο είναι για εμένα η φυγή μου, όλη μου η ζωή. Είμαι ευγνώμων γιατί έχω τη χαρά και του να έχω εργαστεί στο χώρο του βιβλίου, αποκομίζοντας όσα περισσότερα μπορώ από αυτό το μαγικό χώρο. Έχω καταφέρει μέχρι στιγμής να αποκτήσω μαύρη ζώνη στο Taekwondo, να εκδώσω ένα βιβλίο μου και να έχω διανύσει έναν μεγάλο δρόμο στην αρθρογραφία.