«Ο άνθρωπος είναι το προϊόν των τραυμάτων της παιδικής του ηλικίας.»
Για όλους μας, το όνομα του Φρόιντ είναι άρτια συνδεδεμένο με τον τομέα της Ψυχολογίας\Ψυχανάλυσης και το γνωστό, πια, ντιβάνι, και όχι άδικα.
Ποιος ήταν όμως ο Φρόιντ και ποια ήταν η πορεία της ζωής του που τον οδήγησε στο να ανακαλύψει άγνωστες πτυχές των ανθρώπων και να γίνει ο πατέρας την Ψυχανάλυσης;
Ο Σίγκμουντ (Σίγκισμουντ) Φρόιντ θεωρείται ο θεμελιωτής της Ψυχαναλυτικής κατεύθυνσης και από τους σημαντικότερους αναλυτές διαχρονικά.
Γεννήθηκε στο χωριό Φράϊμπεργκ της Μοραβίας το 1856 και ήταν ο μεγαλύτερος από τα οκτώ αδέρφια του. Σε ηλικία 3 ετών μετακόμισε με την εβραϊκή οικογένειά του στην Βιέννη.
Τα πρόσωπα που συναντάμε στην ζωή του ήταν ο έμπορος πατέρας του, ο κατά 20 χρόνια μεγαλύτερος αδερφός του που ήταν σχεδόν συνομήλικος της μητέρας, Αμαλίας, η οποία ήταν η τρίτη γυναίκα του πατέρα του. Ωστόσο, το σημαντικότερο πρόσωπο της νηπιακής του ηλικίας φαίνεται να είναι η γυναίκα που τον φρόντιζε (παραμάνα), η Νάνια, και τέλος ο θείος Γιόσεφ.
Το 1882 γνωρίζει την Μάρθα Μπερναϊ την οποία την ερωτεύεται αμέσως. Άξιες αναφορών είναι οι πολλές επιστολές που ανταλλάσσουν 4 χρόνια που έμειναν χωριστά. Σε αυτά τα μακροσκελή γράμματα ο ίδιος μεταφέρει στην τότε αρραβωνιαστικιά του και μετέπειτα σύζυγό του την πορεία από την εγκατάλειψη της έρευνας και στην συνέχεια -όταν είχε τα οικονομικά μέσα- το άνοιγμα του ιατρείου του ως νευρολόγος. Ο Φρόιντ σπουδάζει ιατρική και εν συνεχεία ειδικεύεται στην μελέτη του νευρικού συστήματος. Τελειώνοντας τις σπουδές του εργάζεται στο εργαστήριο φυσιολογίας του νευρικού συστήματος του Μπρούκε. Σε αυτή την διάρκεια ασχολείται με διάφορες εκτιμήσεις σχετικά με τις διαταραχές της γλώσσας που συναντιόταν σε διάφορες μορφές αφασίας, μια συγκριτική μελέτη των υστερικών παραλύσεων, καθώς και παραλύσεων που οφείλονται σε βλάβες των νεύρων.
Στην εποχή του, οι επιβλαβείς δράσεις που προκαλεί η κοκαΐνη δεν ήταν ακόμα γνωστές. Ενίοτε την χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο (αναλγητικό, ευφορικό) ή σε ακόμα πιο διαδεδομένη χρήση όπως μέσα σε αναψυκτικά. Ο Φρόιντ ασχολήθηκε με την επίδρασή της και ανέπτυξε ενδιαφέρον ως προς τις αντικαταθλιπτικές της δράσεις και υποστήριξε την χρήση της. Ωστόσο θορυβήθηκε όταν ο φίλος του Φλάις εθίστηκε στην χρήση της κοκαΐνης και όταν μετέπειτα έγιναν γνωστές οι άσχημες παρενέργειες που προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό, υπέστη μερικό πλήγμα η ιατρική του φήμη. Στην συνέχεια η εξάμηνη υποτροφία που πήρε τον οδήγησε στο Παρίσι, το νοσοκομείο της Σαλπετριέρ, όπου βρέθηκε στο πλάι του Σαρκό, που ήταν νευρολόγος και ανατομικός παθολόγος. (Ακόμα και στις μέρες μας θεωρείται θεμελιωτής της νευρολογίας.) Ο Σαρκό είχε την φήμη ότι καταπραΰνει τις υστερίες. Χρησιμοποιούσε την ύπνωση ώστε να εντοπίσει την οργανική βλάβη που προκαλούσε την υστερία.
Παράλληλα, ένας εβραίος γιατρός, ο Μπρόυερ, στηρίζει τον Φρόιντ, όχι μόνο οικονομικά αλλά και επαγγελματικά. Ο Μπρόυερ χρησιμοποιεί και ο ίδιος ως μέθοδο θεραπείας την ύπνωση σε περιπτώσεις υστεριών. Ένα από τα γνωστότερα περιστατικά του ήταν η Άννα Ο΄. Μία νεαρή υστερική την οποία ο Μπρόυερ κοιμίζει καθημερινά με σκοπό να μιλήσει για ό,τι την απασχολεί. Η θεραπεία θα διακοπεί απότομα και βίαια όταν κατά την διάρκεια μιας υποτροπής της, η ίδια θα δηλώσει ότι θα ήθελε να κάνει ένα παιδί με τον γιατρό Μπρόυερ και παρουσίαζε συμπτώματα «νευρικής εγκυμοσύνης» όπως πόνο στην κοιλιά. Υστέρα από αυτό ο Μπρόυερ διέκοψε την θεραπεία.
Ο Φρόιντ, παράλληλα, μελετούσε την περίπτωση και για καιρό πίεζε τον Μπρόυερ να την δημοσιεύσουν καθώς έκρινε ότι η θεραπεία αποκάλυψε ουσιαστικά πράγματα. Η αρχή φαίνεται να έχει ήδη γίνει με τους πρώτους στοχασμούς που αφορούσαν την ψυχοθεραπεία. Ο ίδιος καταργεί μερικώς την ύπνωση, όμως συνεχίζει να υποβάλλει ερωτήσεις. Μία ασθενής του, η Έμμυ, η οποία του έλεγε ότι ταράζεται όποτε εκείνος της μιλούσε ή την ακουμπούσε, έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Ο ίδιος σεβάστηκε την επιθυμία της. Σύντομα κατάλαβε ότι η ασθενής μιλούσε πιο πολύ και πιο ελεύθερα, ιδιαίτερα όταν δεν την διέκοπτε. Κάπως έτσι γεννήθηκε ο πρώτος και θεμελιώδης κανόνας της ψυχανάλυσης. Οι ελεύθεροι συνειρμοί. Το να μιλήσεις, δηλαδή, για οτιδήποτε σου έρθει στο μυαλό χωρίς να χρειάζεται να κρίνεις αν είναι λογικό. Η σκέψη, δηλαδή, που ρέει ελεύθερα χωρίς διακοπές ή λογοκρισία. Αυτό τον οδήγησε στο ότι οι ελεύθεροι συνειρμοί είναι η πηγή για την ανακάλυψη του ασυνείδητου και έτσι, εν συνεχεία, γεννάται η διαδικασία της θεραπείας, η επικλινής θέση του θεραπευόμενου όπου ο αναλυτής δεν βρίσκεται στο οπτικό του πεδίο, τα ραντεβού και η συχνότητα των συνεδριών.
Ο Φρόιντ θα είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα μιλήσει για τα όνειρα και τον συμβολισμό τους, για το Εγώ και το Αυτό, για την μεταβίβαση και για πολλά ακόμα του άνοιξαν έναν νέο δρόμο, μια κατεύθυνση, στον τομέα της ψυχολογίας, την ψυχανάλυση.
Πηγή: Η ψυχανάλυση από τον Φρόιντ ως τις μέρες μας. Dominique Bourdin. εκδόσεις Κριτική.
