Η μετατραυματική διαταραχή ανήκει στην μεγάλη κατηγορία των αγχωδών διαταραχών που σημαίνει ότι το τραυματικό γεγονός γίνεται αντιληπτό από το ανθρώπινο νευρικό σύστημα ως απειλή για την οποία πρέπει να παλέψει ή να αποφύγει.
Η θεραπεία για την μετατραυματική διαταραχή είναι πολύπλευρη και σκοπός της είναι να μειωθούν τα δυσλειτουργικά συμπτώματα, να βελτιωθεί η καθημερινότητα και να βοηθηθεί το άτομο να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί καλύτερα το περιστατικό που πυροδότησε την εμφάνιση της διαταραχής.
Η θεραπεία περιλαμβάνει την φροντίδα του εαυτού, την κοινωνική υποστήριξη, την ψυχοθεραπεία και/ή την φαρμακευτική αγωγή.
Σωματική Φροντίδα
Η άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας ή κάποια δραστηριότητα (περπάτημα, τρέξιμο, κολύμβηση, μπάσκετ, πολεμικές τέχνες, μποξ ή χορός) που χρησιμοποιείται όλο το σώμα βοηθά στην αποσυμφόρηση της έντασης.
Ο διαλογισμός και οι τεχνικές χαλάρωσης είναι ωφέλιμα, καθώς βοηθά το άτομο να συγκεντρωθεί στις σκέψεις του, να εστιάσει στο σώμα του και στο πώς αυτό ανακουφίζεται. Εστιάζει στην αναπνοή και στην ηρεμία της, στην αίσθηση της χαλαρότητας και στην αίσθηση του αέρα στο δέρμα με αποτέλεσμα να μειώνεται η υπερδιέγερση του σώματος και το στρες.
Όχι Κοινωνική Απομόνωση
Η απομάκρυνση από τον κοινωνικό περίγυρο δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της διαταραχής. Η επαφή με τους άλλους, η διατήρηση των ήδη υπαρχουσών σχέσεων βοηθά στην επούλωση και στο να ξεχάσει κανείς τις άσχημες αναμνήσεις. Χρειάζεται να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες, έστω σε εκείνες που δεν έχουν σχέση με την τραυματική εμπειρία, ακόμη και αν δεν αισθάνεται καλά.
Οι πάσχοντες, όταν βρίσκονται με ανθρώπους και συγγενείς, δεν χρειάζεται να μιλούν συνεχώς για το τραύμα. Καμιά φορά οι δικοί μας άνθρωποι από την ανάγκη τους να μας αποσυμφορήσουν, ίσως κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Ωστόσο, για να υπάρξει ανακούφιση, χρειάζεται να νιώθει κανείς ότι γίνεται αντιληπτός και αποδεκτός για αυτό που περνά. Η υποστήριξη θα πρέπει να δίνεται από άτομα εμπιστοσύνης που θα τον ακούσουν και δε θα ασκήσουν κριτική (μέλος της οικογένειας, φίλος ή ένας σύμβουλος ψυχικής υγείας).
Φροντίδα Εαυτού
Μια τραυματική εμπειρία οδηγεί σε ανησυχίες ή φόβους και επηρεάζει πολύ συχνά την ποιότητα του ύπνου. Χρειάζεται επαρκής ύπνος, γιατί η έλλειψή του επιδεινώνει τα συμπτώματα του τραύματος και την διατήρηση της συναισθηματικής ισορροπίας.
Συνίσταται να αποφεύγεται το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, καθώς η χρήση τους χειροτερεύει τα συμπτώματα και ενισχύει τα αισθήματα της κατάθλιψης, του άγχους και της απομόνωσης.
Η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. Μικρά, υγιεινά και τακτικά γεύματα διατηρούν την ενέργεια και περιορίζουν τις απότομες εναλλαγές της διάθεσης.
Ψυχοθεραπεία
Ομαδική Θεραπεία
Η υποστήριξη μέσα από μια ομάδα ανθρώπων που πέρασαν κάποια τραυματική εμπειρία και τα κατάφεραν βοηθά στο να αντιμετωπίσει κανείς το πρόβλημα, να μη νιώθει μόνος και αυτό, γιατί μοιράζεται κοινές σκέψεις, φόβους και συναισθήματα. Κατά συνέπεια, μειώνεται η συναισθηματική ένταση και ακούγοντας τους άλλους παίρνει δύναμη κάποιος, για να αναρρώσει γρηγορότερα.
Ατομική Ψυχοθεραπεία
Μέσα από αυτή θα αναγνωρίσει και στη συνέχεια θα καταφέρει να μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Τον βοηθά να δουλέψει πάνω στους φόβους του αναφορικά με το τραυματικό γεγονός.
Η ποιότητα της ψυχοθεραπευτικής σχέσης είναι πολύ σημαντική. Ο πάσχων θα πρέπει να νιώθει άνεση και ασφάλεια και να λαμβάνει τον σεβασμό και την κατανόηση. Μόνο έτσι θα αντιμετωπίσει τα δυσάρεστα συναισθήματα και τις αναμνήσεις και θα ξαναχτίσει την ικανότητά του να εμπιστεύεται τους ανθρώπους και τη ζωή.
Κατά τη διάρκεια μιας επείγουσας φάσης μιας κρίσης αυτό που έχει ανάγκη είναι η ενίσχυση της αίσθησης της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης προς τον εαυτό, καθώς και ο καθησύχαση και η ενστάλαξη της ελπίδας για το ότι θα ξεπεραστεί. Ο θεραπευτής δίνει ιδιαίτερη προτεραιότητα στην ενστάλαξη της σιγουριάς και στις ειδικές ανάγκες του ατόμου και όχι τόσο στην άμεση συναισθηματική επεξεργασία του γεγονότος.
Το τραύμα δεν είναι πάντοτε εύκολα προσβάσιμο ως ανάμνηση και απαιτεί μακρόχρονη επεξεργασία, για να προσεγγιστεί. Στόχος της θεραπείας είναι η ενσυνείδητη συσχέτιση των συμπτωμάτων με το τραυματικό γεγονός, η ενδυνάμωση του «Εγώ» και η ανάκτηση των δυνάμεων και της αυτοεκτίμησης.
Χρειάζεται το άτομο να μάθει να διαχειρίζεται και να αντέχει τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα που σχετίζονται με το τραύμα μέσα από την σταδιακή προσέγγιση και επεξεργασία του.
Από τις πιο σύγχρονες θεραπείες τραύματος είναι εκείνη του E.M.D.R. (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Απευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία μέσω οφθαλμικών Κινήσεων) η οποία βασίζεται αφενός στην σχέση εμπιστοσύνης και την επικοινωνία με τον θεραπευτή αφετέρου στην σταδιακή απευαισθητοποίηση από την ένταση και τις συνέπειες της τραυματικής εμπειρίας στην ψυχή.
Στοχεύει, αρχικά, στην επεξεργασία των παρελθοντικών στρεσογόνων ή τραυματικών βιωμάτων που οδήγησαν στην εμφάνιση των συμπτωμάτων. Στη συνέχεια, γίνεται επεξεργασία των καταστάσεων του παρόντος οι οποίες πυροδοτούν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα. Η θεραπεία ολοκληρώνεται με την εγκαθίδρυση θετικών μοτίβων συμπεριφοράς για το μέλλον.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή συνδυάζεται με την ψυχοθεραπεία, κυρίως στις σοβαρές περιπτώσεις. Ωστόσο, μόνη της δεν έχει βαθιά και μακροχρόνια αποτελέσματα. Τα αντικαταθλιπτικά που χορηγούνται βοηθούν στον έλεγχο των συναισθημάτων του άγχους και των συνακόλουθων συμπτωμάτων. Δίνονται και συγκεκριμένα φάρμακα για τους εφιάλτες, για τον ύπνο και για τον περιορισμό των τραυματικών αναμνήσεων.
Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε για την μετατραυματική διαταραχή είναι πως κάποιο γεγονός της ζωής μας – στρεσογόνο ή τραυματικό – μπορεί να επηρεάσει τον καθένα μας με οποιονδήποτε τρόπο. Την στιγμή όμως που θα αισθανθούμε να δυσκολεύεται η καθημερινότητα και η λειτουργικότητά μας είναι και το σημείο που οφείλουμε να αναζητήσουμε υποστήριξη. Και το σημαντικότερο όλων είναι να μην θεωρήσουμε ότι έχουμε «χάσει τη μάχη» με την επούλωση του τραύματος και απομονωθούμε από το κοινωνικό μας περιβάλλον.
Δείτε το παρακάτω βίντεο για την Μετατραυματική Διαταραχή Άγχους:
Δικτυογραφία:
- https://travmatotherapeia.com/
- https://travmatotherapeia.com/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%cf%88%cf%85%cf%87%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%84%cf%81%ce%b1%cf%8d%ce%bc%ce%b1/
- https://www.helpguide.org/articles/ptsd-trauma/coping-with-emotional-and-psychological-trauma.htm
Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου
