Έλενα Παπαδοπούλου: «Το Ένα Μόνο Γράμμα βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, δεν ξέρω αν ήταν τόσο έμπνευση όσο δέος…»

Η Κατερίνα είναι μία ανύπαντρη εργαζόμενη μητέρα, που ζει μία ήρεμη ζωή, κρατώντας καλά φυλαγμένες τις πληγές της. Όμως ένα γράμμα, που συντάσσει ο επτάχρονος γιος της, είναι αρκετό για να επαναφέρει ένα κομμάτι του παρελθόντος. Οι ζωές τους περνάνε από μία δοκιμασία, μέσα από την οποία ανακαλύπτουμε το τι πραγματικά έχει συμβεί ανάμεσα στην Κατερίνα και τον πατέρα του Άγγελου.

Είναι μία ιστορία γεμάτη στοργή και συναίσθημα. Καθώς παρακολουθούμε τις ζωές της Κατερίνας και του γιου της Άγγελου, μαθαίνουμε τη δυσκολία του να ισορροπήσεις τη ζωή  με τον φόβο. Η συγγραφέας Έλενα Παπαδοπούλου περιγράφει έντονα περιστατικά βίας και θλίψης. Βάζοντας την πρωταγωνίστρια να ξεπεράσει τον εαυτό της, παρακολουθούσα με αγωνία να μάθω την αλήθεια που κρύβεται μέσα στους εφιάλτες της Κατερίνας. Ας μας μιλήσει και η ίδια η Έλενα.

Έλενα, πώς εμπνεύστηκες το θέμα του βιβλίου;

Το «Ένα Μόνο Γράμμα» βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, συνεπώς δεν ξέρω αν ήταν τόσο έμπνευση όσο δέος απέναντι στην πραγματική «Κατερίνα» και όλες τις «Κατερίνες» εκεί έξω, που βίωσαν ή βιώνουν δύσκολες καταστάσεις βίας. Από όταν άκουσα την ιστορία, κλωθογύριζε στο μυαλό μου διαρκώς και έτσι τελικά το πήρα απόφαση: έπρεπε να τη γράψω.

Στο εξώφυλλο αναφέρεται πως η ιστορία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, όλα τα πρόσωπα της ιστορίας είναι αληθινά; Χρειάστηκε να αλλάξεις μερικά σημεία της ιστορίας;

Τα βασικά γεγονότα, που είναι και τα πιο σημαντικά, έχουν παραμείνει ίδια. Ωστόσο, όπως είναι λογικό, κάποια πρόσωπα και καταστάσεις έπρεπε να προστεθούν, ώστε να ενωθούν τα διάσπαρτα κομμάτια και να γίνουν ένα βιβλίο. Ό,τι προστέθηκε θα έλεγα πως αποτελεί μια εκ του ασφαλούς μαντεψιά. Η κυρία Σοφία δεν υπάρχει, αλλά για να ξέρω εγώ την ιστορία της «Κατερίνας» σημαίνει πως την εκμυστηρεύτηκε σε κάποιον, έτσι δεν είναι;

Μέσα σε πόσο χρονικό διάστημα κατάφερες να το ολοκληρώσεις;

Παρ’ ότι το προσχέδιο του βιβλίου είχε γραφτεί ήδη από το 2016, το βιβλίο που έφτασε στα χέρια σας μικρή ως και καμία σχέση δεν έχει με εκείνο το πρώτο draft. Συνολικά θα έλεγα πως χρειάστηκαν περίπου 4-5 μήνες εντατικού γραψίματος και ταυτόχρονης επιμέλειας/βήτα ανάγνωσης, πριν τελικά το βιβλίο σταλεί προς αξιολόγηση στον εκδοτικό.

Μέσα στο βιβλίο περιγράφεις περιστατικό σχολικού εκφοβισμού, σου έχει συμβεί κάτι παρόμοιο, αν ναι πώς το αντιμετώπισες;

Δε θεωρώ πως έχω βιώσει σχολικό εκφοβισμό, πέρα από μερικά πειράγματα ή κοροϊδίες. Ωστόσο είμαι πολύ ευαισθητοποιημένη στο θέμα, έχω διαβάσει πολλά και πλέον, που είμαι δασκάλα, το θεωρώ καθήκον μου να προσπαθώ να στηρίζω και να προστατεύω τα παιδιά. 

Μπορείς να μας πεις ποιος είναι εκείνος που δεν θα διαβάσει το κεφάλαιο δεκατέσσερα;

Αυτός είναι ο παππούς μου, από τον οποίο κόλλησα το μικρόβιο της συγγραφής! Γενικά ντρέπομαι πάρα πολύ όταν κάποιος που με γνωρίζει στην πραγματικότητα διαβάζει το βιβλίο. Η θεία μου, για παράδειγμα, στην αρχή έλεγε πως δεν μπορούσε να διαβάσει το πρώτο draft γιατί ένιωθε πως θα ήταν σαν να κρυφοκοιτούσε το ημερολόγιό μου (όταν εκδόθηκε το διάβασε). Στο κεφάλαιο 14, λοιπόν, υπάρχει μια πιο… προσωπική στιγμή ανάμεσα σε δύο νέους ανθρώπους και ένιωσα πως έπρεπε να υπάρχει μια σχετική προειδοποίηση για τα μέλη της οικογένειάς μου.

Μπορείς να μας περιγράψεις τη ζωή σου χωρίς τη συγγραφή;

Η συγγραφή είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνομαι τον κόσμο γύρω μου αλλά και τον ίδιο μου τον εαυτό. Δεν μπορώ να σκεφτώ ούτε μια στιγμή της ζωής μου που να μην έγραφα (πριν πιάσω δουλειά, βέβαια). Όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα, το μολύβι είναι εκεί και με περιμένει, όταν είμαι χαρούμενη, όταν βαριέμαι, όταν οι σκέψεις μου προσπαθούν να με τρελάνουν και όταν το μυαλό μου τρέχει. Ωστόσο, έχοντας περάσει έναν χρόνο μακριά από τη συγγραφή λόγω υποχρεώσεων, μπορώ να πω ότι μου λείπουν δύο πράγματα: εκείνες οι ώρες πάνω από το πληκτρολόγιο, κατά τις οποίες ένιωθα πως δεν ήμουν πια στο σπίτι, και εκείνο το αίσθημα λύτρωσης στο τέλος ενός βιβλίου. Βέβαια, ακόμα και αν δεν έχω γράψει τίποτα, πιάνω συχνά τον εαυτό μου να σκαρφίζεται ιδέες, να φαντάζεται καταστάσεις και να πλάθει ιστορίες.

-Έχεις στα πρόθυρα κάποια άλλη ιστορία;

Έχω μόλις ξεκινήσει να γράφω κάτι καινούριο. Πρόκειται για μια ακόμα αληθινή ιστορία που επικεντρώνεται σε τρεις γενιές γυναικών και διάφορα ζητήματα όπως ο γάμος, το προξενιό, η ενδοοικογενειακή βία και οι διαγενεακές σχέσεις. Ωστόσο, βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο και προχωράει αργά.

Βασικό στοιχείο του βιβλίου θα είναι το ημερολόγιο της γιαγιάς, μέσω του οποίου θα αφηγείται την ιστορία της. Παραθέτω μια μικρή γεύση από την αρχή του:

Ξέρεις, άρχισα πολλές φορές, μόνο για να σκίσω εν τέλει τη σελίδα και να την πετάξω. Είναι δύσκολο να γράψω αυτές τις λέξεις, γλυκό μου κορίτσι. Ούτε εγώ η ίδια δεν το περίμενα… Δεν είναι το σώμα μου που με πρόδωσε, παρ’ ότι το χέρι μου τρέμει και δυσκολεύομαι πια να δω καθαρά. Οι μύες θυμούνται, βλέπεις. Ακόμα και σε αυτήν την ηλικία, η μνήμη φροντίζει για εμένα. Φοβερό πράγμα το ανθρώπινο κορμί… Σαν πιάνω την πένα, μειώνεται κάπως το τρέμουλο. Τα γράμματα έτσι και αλλιώς τα ξέρω. Το χέρι μου θέλει να γραφτούν οι λέξεις. Και ας μη θέλει η καρδιά. Μπορεί να είναι το κεφάλι το πρόβλημα. Ποιος ξέρει…

Ευχαριστώ για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτησή μας!

Κι εγώ ευχαριστώ.

Η Κωνσταντίνα Τομπουλίδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κατερίνη, τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει μετακομίσει μόνιμα στην Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτη της 2ης ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ στην ειδικότητα υπάλληλος διοικητικών καθηκόντων, κάνοντας παράλληλα την πρακτική στο ΕΒΕΘ. Η συγγραφή είναι η μεγάλη της αγάπη, όπως επίσης το θέατρο και ο κινηματογράφος. Μεγάλο της όνειρο είναι να καταφέρει να εκδώσει το δικό της μυθιστόρημα.