Ο Γιάννης Μετζικώφ είναι ο σπουδαιότερος εν ζωή σκηνογράφος και ενδυματολόγος του ελληνικού μας θεάτρου. Οι συνεργασίες του αμέτρητες και ιστορικές. Δεν χωρούν στον πρόλογο αυτό. Παράλληλα, είναι ένας σημαντικός εικαστικός και διδάσκαλος. Όπως μου αναφέρει και εκείνος, νιώθει ιδιαίτερα κοντά τους μαθητές του. Εξάλλου, έχει παιδιά στην ηλικία τους. Έντονα προβληματισμένος για το μέλλον των δικών του παιδιών, το οποίο και συσχέτισε με τα όσα βιώνει η Παλαιστίνη, όρισε τον πόλεμο σαν την απεχθέστερη των ανθρωπίνων επινοήσεων. Ατόφιος καλλιτέχνης και εξαίρετος συνομιλητής. Με υποδέχτηκε με μεγάλη φιλοξενία στην οικία του, κοντά στη Μητρόπολη Αθηνών όπου επιχειρήσαμε μια γλυκιά αναδρομή της ζωής του. Από τα πρώτα χρόνια στη Κρήτη και μετέπειτα στον Πειραιά μέχρι τις σπουδές, τις συνεργασίες και τη γνωριμία με τον Φράνκο Τζεφιρέλι. Αυτά και άλλα πολλά που ειπώθηκαν, σήμερα στο yourearticles.
-Γεννηθήκατε στη Κρήτη. Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Καλά ήταν. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια σαν όλες τις ελληνικές οικογένειες. Δεν διέφερε σε τίποτα. Οι γονείς μου δούλευαν και προσπαθούσαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με τον όσο το δυνατόν σωστότερο τρόπο που όριζε το μυαλό τους. Αυτό το αναφέρω, γιατί το καθετί πρέπει να το κρίνουμε μέσα από το νόημα των καιρών. Αλλιώς σκέφτονταν οι άνθρωποι τότε που έβγαιναν μέσα από έναν πόλεμο, αλλιώς σκέφτονται σήμερα και προφανώς αλλιώς θα σκέφτονται αύριο.
-Όταν είσαστε ακόμα παιδί, μετακομίσατε στον Πειραιά. Τον θυμάστε;
Όπου δεν είχε βομβαρδιστεί ήταν η ομορφότερη πόλη. Ο Πειραιάς ήταν μια περιοχή ταπεινότερη αρχιτεκτονικά σε σχέση με την Αθήνα, χωρίς να έχει τα παλάτια και τα σπουδαία οικοδομήματα. Τα σπίτια ήταν όμως πιο ανθρώπινα. Και το λέω αυτό γιατί ένας από τους βασικούς ρόλους της αρχιτεκτονικής ήταν να κάνει τους ανθρώπους να συνυπάρχουν, όχι να υπάρχουν απλά. Ήταν μια περιοχή ζεστασιάς και απίστευτης οικειότητας μεταξύ των ανθρώπων του. Φαντάσου ότι ήταν η πόλη των αποχαιρετισμών…
-Η ανάμνηση που είναι κυρίαρχη από τον Πειραιά;
Είναι κάτι που φέρνω συχνά στο νου. Θυμάμαι τη μητέρα μου που με έστελνε με ένα ταψί στο Πασαλιμάνι να πάω και να φέρω ψάρια για να τα μαγειρέψει.
-Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με τη ζωγραφική;
Δεν μπορώ να σου το απαντήσω αυτό με βάση κάποιον ημερολογιακό άξονα. Θυμάμαι ότι το μόνο πράγμα που αποζητούσα από παιδί ήταν να κρατώ μια χούφτα με χρωματιστά μολύβια. Και νιώθω την καλοτυχία που μέχρι σήμερα συνέχισα να κάνω αυτό που αγαπούσα, χωρίς να προσαρμοστώ σε κάτι άλλο.
-Οι δικοί σας στην αρχή ήταν επιφυλακτικοί έως αρνητικοί με την απόφαση σας να ακολουθήσατε αυτό που αγαπάτε. Το αποδέχτηκαν στη συνέχεια;
Ναι, το αγκάλιασαν όπως ήταν φυσικό. Αλλά ξέρεις κάτι… Δεν τους κρατάω κακία για τη στάση τους στην αρχή. Τα χρόνια πέρασαν και έχουν φύγει από τη ζωή. Ήταν άνθρωποι που δεν ζούσαν σε ένα τέτοιο πλαίσιο ώστε να έχουν τη δυνατότητα να δουν κάτι πριν έρθει και τους αγγίξει σαν πραγματικότητα. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι το παιδί τους θα έπρεπε να το στηρίξουν, να του δείξουν εμπιστοσύνη και να το ενθαρρύνουν, ώστε να κάνει τα πρώτα του βήματα. Νομίζανε ότι με το δικό τους τρόπο βοηθούσαν.
-Δάσκαλος σας ήταν ο Γιάννης Μόραλης στη ζωγραφική και ο Βασίλης Βασιλειάδης στη σκηνογραφία. Πως ήταν να μαθητεύσει κάποιος δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους;
Οι δάσκαλοι μου ήταν καλοί και αξέχαστοι. Τους ευγνωμονώ για όλα όσα μου μετέδωσαν. Αλλά να μη ξεχάσεις ποτέ αυτό που θα σου πω. Η τέχνη δεν μαθαίνεται. Ακόμα και αν σου τρέχουνε τα λεφτά από τα μπατζάκια, ακόμη και αν πας στα καλύτερα πανεπιστήμια η τέχνη δεν φυτεύεται. Το ταλέντο είναι ένα ανεξήγητο μυστικό που υπάρχει έμφυτα και είναι αυτό ο καθοριστικός παράγοντας για τον καλλιτέχνη.
-Λέτε ότι η τέχνη δεν μαθαίνεται. Το ίδιο ισχύει και για την αισθητική;
Ισχύει και για την αισθητική. Εδώ υπάρχει όμως και ένας δρόμος, όπου μπορεί να βοηθήσει μπουν σε τάξη τα θέματα στη ψυχή του άμαθου ανθρώπου. Να μάθει ορισμένα πράγματα, που δεν έχουν να κάνουν με το ταλέντο, και να μπορέσει να δει τον κόσμο όπως τον είδαν άλλοι καλλιτέχνες.
-Αποδέχεστε την θέση του Αριστοτέλη για ταύτιση της αισθητικής με την ηθική;
Η αισθητική εμπεριέχει μέσα της πολλές έννοιες. Και την έννοια της ηθικής. Ό,τι φτιάχνουμε για να το μεταφέρουμε στους ανθρώπους δεν είναι αποποιημένο από την ηθική. Για παράδειγμα, όλη η αρχαία θεατρική τέχνη βασίζεται στην ύπαρξη του Θεού. Το πώς θα συμπεριλάβει ο άνθρωπος στις πράξεις του τον Θεό. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η μη συμπερίληψη του Θεού έχει ήδη προδιαγράψει την κακή έκβαση της ζωής του.
-Τι σημαίνει η τέχνη για εσάς;
Η τέχνη είναι μια ιστορία πολύ σημαντική για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος καταφεύγει στην τέχνη γιατί μέσα της η ίδια η τέχνη έχει θεραπευτικό χαρακτήρα. Θα ακούσουμε ένα ρεμπέτικο τραγούδι, ένα παλιό λαϊκό κομμάτι. Θα παρατηρήσουμε έναν πίνακα, θα δούμε ένα φιλμ. Αυτή η πολυμορφία της τέχνης συνιστά τη δύναμη της. Φαντάσου ότι η τέχνη είναι ένα δένδρο που συνεχώς πετάει αρκετά κλαδιά. Εκεί είναι η γλυπτική, πιο πέρα η μουσική και το θέατρο, πιο πάνω ο χορός και η ζωγραφική… Η τέχνη είναι πάνω από την ζωή του ανθρώπου.
-Είναι ουσιαστικά αθάνατη;
Ακριβώς. Αν πάμε μια βόλτα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα δούμε λογής λογής έργα. Αγάλματα, αγγεία, ό,τι μπορείς να φανταστείς. Ποιο είναι το κοινό όλων αυτών των έργων; Η ανωνυμία τους. Ποιοι τα έφτιαξαν; Πως έλεγαν τους γονείς τους; Από τι πέθαναν; Δεν ξέρει κανείς μας. Είναι ένας απέραντος κόσμος ανωνυμίας. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο όμως υπάρχει κάτι σημαντικό. Όλες αυτές οι πληροφορίες έχουν χαθεί, αλλά η ίδια η τέχνη που την βλέπουμε μπροστά μας ζωντανή θα υπάρχει πάντα.
-Ενέχει εντός της και ένα μεγάλο χρέος όμως;
Ξέρεις, η λέξη χρέος είναι μια παράξενη λέξη. Η τέχνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αγαθούς σκοπούς αλλά ταυτόχρονα και για εγκλήματα. Ο Χίτλερ βασίστηκε στη τέχνη προσπαθώντας να προπαγανδίσει τις άρρωστες ιδέες του δημιουργώντας τη βάση για το ιδεολόγημα του.
-Έχετε αναφέρει σε παλαιότερη συνέντευξη σας ότι είναι σημαντικό για έναν καλλιτέχνη να εκπέμπει την αλήθεια του. Αν παρεκκλίνει από τον δρόμο της αλήθειας φαίνεται αυτό στον κόσμο;
Η αλήθεια είναι η μόνη που βοηθάει να ολοκληρώσεις την ομορφιά ενός έργου τέχνης. Ας πάρουμε για παράδειγμα το έργο του Γιάννη Τσαρούχη, του οποίου η πρόθεση ήταν εμφανής. Του αρέσανε τα αγόρια και το ομολόγησε μέσα από τη δουλειά του με έναν τόσο ευγενή και λυρικό τρόπο αλλά και με μια εσωτερικότητα, ώστε να καταφέρει να αποποιηθεί τη «χυδαιότητα» της αναφοράς. Το ίδιο συνέβη και με τα ποιήματα του Καβάφη, ο οποίος μιλάει για τον έρωτα με ένα τρόπο διαπεραστικό και εκλεπτυσμένο, μεταφερόμενο σε μια ιδεατή σφαίρα ωραιότητας. Αυτό λοιπόν, είναι εμφανές.
-Στο πέρασμα του χρόνου, άλλαξε ο τρόπος που αντιλαμβάνεστε τη ζωγραφική ως δημιουργός;
Η τέχνη έχει φτιαχτεί για να μας κάνει ευτυχισμένους. Η τέχνη όμως δεν παρουσιάζει μόνο την ομορφιά. Αντανακλά και την ομορφιά της ασχήμιας. Υπάρχει για να σου γδάρει την ψυχή, να σε πιάσει γερά και να σε ταρακουνήσει λέγοντας σου «Κάτσε κάτω και δες τα πράγματα. Δεν είναι έτσι όπως νομίζεις. Είναι αλλιώς». Ο προβληματισμός μου πάντοτε για τον τρόπο που λειτουργώ στα εικαστικά μεταλλάσσεται σε σχέση με αυτό που βιώνω. Αν περνάω μια περίοδο πένθους, αυτό θα αποτυπωθεί. Αν περνάω μια περίοδο ευφορίας, θα αποτυπωθεί διαφορετικά. Τα έργα μου που υπήρχαν στη θεματολογία με το Βλέμμα αντιπροσώπευαν μια περίοδο πένθους. Ένα πένθος που μου γέννησε πολλά ερωτηματικά.
-Που έγκειται η δύναμη του βλέμματος;
Στην ουσία. Δεν υπάρχει ένας άνθρωπος στον κόσμο που να μην υπήρξε θύμα ενός βλέμματος. Το βλέμμα είναι ένα καθοριστικό στοιχείο λόγω ταχύτητας. Ένα βλέμμα μπορεί να πει τα ανομολόγητα, όσα θα μπορούσαν να πουν αμέτρητα στόματα μαζί. Εξάλλου, πριν τη γλώσσα οι άνθρωποι επικοινωνούσαν με τη ψυχή. Και που βρίσκεται η ψυχή; Στα κοιτάγματα…
-Ανατρέχοντας σε μια παλαιότερη συνέντευξη σας, είχατε δηλώσει ότι θαυμάζετε τα μάτια των ανθρώπων που ξεχωρίζουν το καλό απ’ το κακό.
Έχω μια εμπιστοσύνη σε έναν άνθρωπο που κοιτάζω και με κοιτάζει. Πιστεύω ότι υπάρχει κάτι μέσα στο βλέμμα κάποιων ανθρώπων, κάτι που δεν μπορώ να εξηγήσω, αλλά που με το κοίταγμα μπορεί να με καθησυχάσει.
-Σε συνέχεια της παραπάνω δήλωσης, εκφράσατε θαυμασμό και για τα χέρια των ανθρώπων που κατασκευάζουν. Με τα χέρια έχετε δημιουργήσει και εσείς τα έργα σας. Σας προβληματίζει η τεχνητή νοημοσύνη και ο ενδεχόμενος κίνδυνος να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα και στο χώρο της τέχνης;
Ανήκω στους ανθρώπους που παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις που έχω λάβει από πολύ σοβαρά μυαλά, ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει τον άνθρωπο στην τέχνη, προσωπικά δεν το πιστεύω. Δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα η ανθρώπινη δεξιότητα. Και μουσική να συνθέσει η τεχνητή νοημοσύνη, και ποίηση να γράψει, η ματιά του ανθρώπου είναι αναντικατάστατη. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να χαρτογραφήσει την ανθρώπινη ψυχή και το βάθος της.
-Είστε ο σπουδαιότερος εν ζωή σκηνογράφος και ενδυματολόγος του ελληνικού θεάτρου, έχοντας συνεργαστεί με σπουδαίους σκηνοθέτες. Ξεχωρίζετε κάποιον εξ’ αυτών;
Μου άρεσε πολύ ο Γιώργος Μιχαηλίδης. Ήταν ο «μπαμπάς» μου. Είχε ένα «διάβολο» μέσα του που λεγόταν εικαστικότητα. Τον απασχολούσε πολύ. Θυμάμαι, μια φορά περπατούσαμε στο δρόμο και βρήκαμε δίπλα σε ένα κάδο έναν παλιό και κατεστραμμένο καναπέ, τον οποίο δεν θα έπαιρνε κανείς στη κατάσταση που βρισκόταν. Ο καναπές όμως είχε ένα σπάνιο πλεονέκτημα. Είχε
ένα καταπληκτικό ύφασμα, το οποίο ο χρόνος το είχε αγγίξει μαγικά. Τα ξεβάμματα που διέθετε το ύφασμα αυτό μας συγκλόνισαν. Αρχίσαμε να το τραβάμε παρέα για να το αφαιρέσουμε, κάτι το οποίο και καταφέραμε. Το ύφασμα αυτό το χρησιμοποιήσαμε για το κοστούμι του νεκροθάφτη στον Άμλετ που ανέβαζε ο Μιχαηλίδης, ρόλο που ερμήνευσε ο Σπύρος Μπιμπίλας.
-Σκεπτόμενος τις συνεργασίες σας, ήταν δύσκολο για εσάς να λειτουργήσετε υπό τις εντολές του σκηνοθέτη και να εκπληρώσετε το όραμα του;
Στο θέατρο αυτό που δεσπόζει είναι το όραμα του σκηνοθέτη. Αυτό που έκανα πάντοτε ήταν να ανταποκριθώ στην οπτική και τη ματιά των σκηνοθετών με τους οποίους συνεργαζόμουν. Στο θέατρο όμως μέσα, υπάρχει η συλλογικότητα. Αυτό το όραμα που οραματίστηκε ο σκηνοθέτης, για να γίνει πραγματικότητα, οφείλουμε να το ερωτευτούμε όλοι μαζί και να δουλέψουμε για αυτό. Να συνεργαστούμε. Χρειάζεται η ένωση που θα μας οδηγήσει σε ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Το οποίο αποτέλεσμα θα είναι και μια συνολική νίκη και ένας προσωπικός θρίαμβος του καθενός.
-Συναντήσατε και διεθνείς φυσιογνωμίες στη διαδρομή σας. Μια τέτοια ήταν και ο Φράνκο Τζεφιρέλι.
Είχα μεγάλη φιλία μαζί του. Τον είχα γνωρίσει από την Ειρήνη Παππά, με την οποία συγκατοικούσαμε στη Ρώμη, και ο Τζεφιρέλι ήταν φίλος της. Κάποια στιγμή του πέρασε από το μυαλό να παρουσιάσει τα ωραιότερα κοστούμια της καριέρας του στην Εθνική μας Πινακοθήκη. Και σε συνεννόηση με την Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα υλοποιήθηκε μια έκθεση των κοστουμιών του την οποία και επιμελήθηκα.
-Αναφερθήκατε στην Ειρήνη Παππά, μια Ελληνίδα με διεθνές εκτόπισμα.
Βεβαίως. Αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία και από τις διεθνείς φυσιογνωμίες, ήταν ότι βρέθηκα δίπλα σε Έλληνες του εξωτερικού. Μια τέτοια περίπτωση ήταν η Ειρήνη Παππά. Μια άλλη περίπτωση ήταν ο Μιχάλης Κακογιάννης. Στο εξωτερικό κατάφερα να αντιμετωπίσω αυτό το διαφορετικό που έχουν κατοχυρώσει οι Έλληνες στη συνείδηση των ξένων. Όταν δούλευα στην Ισπανία για παράδειγμα, όταν έλεγα ότι ήμουν Έλληνας, αυτό αυτομάτως μου έδινε ένα «πόντο» παραπάνω, δημιουργούσε μια ανάταση εντός μου η οποία είχε να κάνει με τη συμπεριφορά των ανθρώπων προς εμένα. Θυμάμαι μια καταπληκτική συνεργασία στο Culture Guest House της Λισαβόνα, μια παράσταση που είχε οργανωθεί στην Ελλάδα για να παρουσιαστεί εκεί. Τα κείμενα ήταν του Γιώργου Χειμωνά, η σκηνοθεσία ήταν του Μιχάλη Κακογιάννη, πρωταγωνιστούσε η Ειρήνη Παππά, η μουσική ήταν το Βαγγέλη Παπαθανασίου, η χορογραφία ήταν του Δημήτρη Παπαϊωάννου και τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν δικά μου. Μια παράσταση με ανάβλυζε Ελλάδα και αγκαλιάστηκε.
-Δημιουργεί μια εσωτερική δικαίωση η αναγνώριση μιας τέτοιας ολοκληρωμένης δουλειάς;
Πίστεψε με, η αναγνώριση δεν έρχεται από τα πτυχία και τα βραβεία. Έρχεται από τις εμπειρίες μας. Το ότι έζησα δίπλα σε σπουδαίους ανθρώπους και πήρα κάτι από τον καθένα, αποτελεί αναγνώριση και ολοκλήρωση για εμένα.
-Παράλληλα, διδάσκετε για αρκετά χρόνια. Με ποια συλλογιστική αντιμετωπίζετε την διδασκαλία;
Η διδασκαλία είναι μια έντονη σχέση που έχω με τα παιδιά. Τα νιώθω, τα καταλαβαίνω. Έχω παιδιά στην ηλικία των μαθητών μου. Φτάνω μέχρι το σημείο να σου παραδεχτώ ότι είμαι απόλυτα ωφελημένος. Μου δίνουν, δεν τους δίνω εγώ. Είμαι η ξηρά πλευρά ενός χρυσού διαλόγου. Ακόμα και αν σηκωθεί ένας μαθητής για να πει μια σαχλαμάρα, είμαι επιεικής μαζί του. Είναι ένα παράξενο πράγμα η νεανική ορμή. Η οπτική ενός νέου ανθρώπου είναι μια άγνωστη οπτική σε μένα. Και πάντοτε, θα έχει να γεννήσει και να μου δώσει πράγματα που δεν έχω σκεφτεί.
-Είστε πατέρας δυο κοριτσιών. Σας διακατέχουν φόβοι και αγωνίες για το μέλλον τους;
Σήμερα, τα πράγματα είναι λιγότερο αθώα σε σχέση με την δική μας γενιά. Είναι αλλιώτικη η κοινωνία. Υπάρχει διαφθορά των ιδεών και αλλοίωση των αξιών. Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει διαφορά στα κορίτσια και τα αγόρια. Έχουν ακριβώς τις ίδιες ανάγκες σε όλα τα επίπεδα. Προσωπικά, μεγάλωσα τα παιδιά μου με μια αδιάκοπη αναφορά στην ηθική και την έννοια της ελευθερίας. Μιλούσα αδιάκοπα για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, για τον εξευγενισμό που οφείλουν να έχουν ως άνθρωποι. Και προσπάθησα να τους κάνω να αντιληφθούν ότι η παιδεία θα μετατρέψει τον βίο τους καλύτερο. Ξαφνικά όμως, βρισκόμαστε σε έναν απίστευτο καιρό, όπου όλα όσα τους δίδαξα μοιάζουν έωλα και μετέωρα. Φτάσαμε στο σημείο να έχουμε διχογνωμία σαν λαός για το αν πρέπει να σκοτώνουμε τα παιδιά της Παλαιστίνης. Πώς να μην υπάρχουν φόβοι και αγωνίες για έναν γονιό σήμερα;
-Αναφέρεστε με έντονο τρόπο στις πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις που συνέβησαν. Σας προβλημάτισαν;
Είτε το θέλουμε, είτε άθελα μας, βρεθήκαμε σε ένα πόλεμο ο οποίος ακουμπά τον ώμο μας εδώ που βρισκόμαστε, στην άκρη της Ευρώπης. Και είμαι απόλυτα σίγουρος ότι αυτό, συνειρμικά φέρνει πολλά στο μυαλό μας. Φέρνει πράγματα που τα είχαμε νομίσει αλλιώς. Αισθανόμαστε ότι σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουμε και οραματιζόμαστε τα παιδιά μας να γίνουν σπουδαίοι άνθρωποι με τη βοήθεια της γνώσης και των γραμμάτων. Και όμως, δεν είναι διόλου απίθανο, αυτή μας όλη η πρόνοια για το πώς θα είναι αύριο-μεθαύριο τα παιδιά μας να μην καταφέρει να τα κάνει να απέχουν από το άδικο και την δυστυχία. Βλέπουμε ηγέτες που έχουν χάσει την ηθική τους, επιδιώκουν το μεγαλείο και λένε ανοησίες. Απορείς μερικές φορές όταν αυτό φέρει αποδοχής. Είναι δυνατόν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ να λέει πως θα κάνει τη Γάζα ένα θέρετρο με ομπρέλες; Και αυτό το λέει μπροστά σε χιλιάδες πτώματα. Είσαι ένας νέος άνθρωπος. Πότε το άκουσες αυτό ξανά; Δυστυχώς, ο πόλεμος είναι μια παρα φύσιν κατάσταση. Σαν ανθρώπινη σκέψη δεν θα πάψει να ορίζεται σαν η απεχθέστερη των ανθρωπίνων επινοήσεων. Και φυσικά, η νίκη ενός πολέμου δεν έχει να προσφέρει τίποτα σε κανέναν.
-Τι σας ενοχλεί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία;
Με ενοχλεί ότι μετά από όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας έχουμε αλλάξει και εμείς. Έχουμε γίνει αναίσθητοι και κυνικοί. Και αυτό αποτελεί τη βαθιά φθορά μας.
-Υπάρχει κάποιος προσωπικός φόβος που σας κυριεύει καμιά φορά;
Έχω έναν μεγάλο φόβο για τον λίγο χρόνο που υπάρχει για να πραγματοποιήσω όλα αυτά που συνωστίζονται και αξίζει τον κόπο να γίνουν.
-Νιώθετε πληρότητα για όσα έχετε πραγματοποιήσει;
Δεν είναι φυσικό πράγμα στο μυαλό του ανθρώπου η πληρότητα. Ο άνθρωπος πρέπει διαρκώς να αγωνίζεται για τη βελτίωση του. Σαν άνθρωπος, σαν πολίτης, σαν ύπαρξη.
-Νιώθετε όμως ευτυχισμένος;
Ναι, είμαι απόλυτα ευτυχισμένος.
-Πότε κλάψατε τελευταία φορά;
Κλαίω συχνά. Ανατρέχω σε μνήμες που με σημάδεψαν, τις επαναφέρω και τις εκφράζω με το πιο ευαίσθητο όργανο ενός ανθρώπου, την ψυχή του. Και αυτό γίνεται με ένα κλάμα.
-Τι ονειρεύεστε για το μέλλον σας;
Θέλω να βρω το χρόνο να προλάβω να κάνω και άλλα πράγματα.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν λέτε το όνομα Γιάννης Μετζικώφ;
Ένας άνθρωπος που προσπαθεί να έχει μια ευτυχισμένη καθημερινότητα.
-Κύριε Μετζικώφ σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Διαβάστε περισσότερες συνεντεύξεις: εδώ
Γιάννης Μετζικώφ – Βιογραφικό: εδώ