Άνθρωπος κατασταλαγμένος, πηγαίος καλλιτέχνης. Πνεύμα ανήσυχο με τεντωμένες κεραίες. Πορεύεται στο δικό του μονοπάτι κόντρα στις επιταγές της εποχής. Ανήκει στη νέα γενιά τραγουδοποιών αποτυπώνοντας με το δικό του μουσικό ύφος όσα αισθάνεται γύρω του. Ο λόγος για τον άξιο τραγουδοποιό Παντελή Κυραμαργιό που σήμερα μιλάει στο Your e-articles.
-Πώς ορίζεις την έννοια της μουσικής;
Η μουσική είναι το εργαλείο που εφηύρε ο άνθρωπος, για να μετατρέπει το φαρμάκι της ψυχής του σε φάρμακο για την ψυχή του διπλανού του.
-Την αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά μέσα στα χρόνια;
Απλώς, κάθε τόσο αντιλαμβάνομαι κάποιες δευτερεύουσες χρήσεις της. Η διασκέδαση, ας πούμε, είναι μια τέτοια δευτερεύουσα χρήση. Η εκτόνωση μια άλλη. Άλλοτε τις αποδέχομαι και άλλοτε της απορρίπτω.
-Ποιος σε επηρέασε, για να ασχοληθείς με τη μουσική;
Οι γονείς μου.
-Έχεις κάνει μουσικές σπουδές;
Έχω φάει αρκετά χρόνια σε ωδεία διδασκόμενος είτε πιάνο είτε κλασσική και μοντέρνα αρμονία. Σε τίποτα δεν προχώρησα πολύ. Δεν ήμουν συνεπής.
-Ποια είναι τα μουσικά σου ακούσματα;
Ακούω τα πάντα εκτός από αυτά που γράφονται πρόχειρα και γρήγορα με σκοπό να καταναλωθούν μαζικά και άμεσα.
-Ποιοι καλλιτέχνες κυλούν μέσα σου;
Ο Ronnie James Dio, ο David Coverdale, οι Queen, ο John Lennon, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Δημήτρης Λάγιος, ο Μάνος Λοΐζος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Frederic Chopin και ο Franz Liszt.
-Το τραγούδι που σε σημάδεψε;
Το “Catch the rainbow” με έκανε να έρθω σε επαφή με τη ροκ μουσική στην πρώιμη εφηβεία και το «Στην Αλάνα» με τάραξε και άρχισα να ανακαλύπτω την ελληνική μουσική, ενώ ήμουν ροκάς στην ύστερη περίοδο αυτής.
-Ο δίσκος που σε ταξιδεύει μέχρι σήμερα;
Long Live Rock n’ Roll – Rainbow
-Τι αποτελεί έμπνευση για σένα;
Η ζωή μου, οι ζωές των άλλων… Όσα διαβάζω, όσα βλέπω. Ό,τι με συγκινεί κι ό,τι με πληγώνει.
-Πιστεύεις στο ταλέντο;
Και ποιος δεν πιστεύει; Μου αρέσει η φράση: «Το μεγαλύτερο ταλέντο είναι να μπορείς να διαχειριστείς το μεγαλύτερο ταλέντο σου».
-Πότε γράφεται ένα σπουδαίο τραγούδι;
Όποτε έχουμε ανάγκη ένα σπουδαίο τραγούδι.
-Ανήκεις στην κατηγορία των τραγουδοποιών. Ποιους ξεχωρίζεις και θαυμάζεις;
Μου αρέσει ο τρόπος που κινούνται και γράφουν ο Χρήστος Νινιός, ο Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης, ο Αργύρης Λούλατζης, ο Σταύρος Ρουμελιώτης των Usurum που γράφει τελευταία στη Μαρία Παπαγεωργίου, ο Γιάννης Παπαγεωργίου και πολλοί άλλοι.
-Έχεις υπάρξει ιδρυτικό μέλος -και πιανίστας- στο συγκρότημα Μέλισσες. Ποιες είναι οι αναμνήσεις σου από εκείνο το διάστημα;
Νιώθω ότι έχω έναν τεράστιο σκληρό δίσκο στο κεφάλι μου γεμάτο με φωτογραφίες από live με πάρα πολύ κόσμο και από αμέτρητα ταξίδια.
-Το 2018 κυκλοφόρησε η πρώτη σου προσωπική ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Αρετή». Πώς προέκυψε αυτός ο δίσκος;
Είχα όνειρο να κάνω έναν θεματικό δίσκο. Το πραγματοποίησα το 2016 με το άλμπουμ (διήγημα – cd) «Ως την άκρη της κλωστής» που κυκλοφορήσαμε τότε ως Καλλιτεχνική Κολεκτίβα Πλέγμα. Ήταν κι εκεί δικά μου τα τραγούδια και η ιστορία. Όμως, αν εκείνο ήταν το άλμπουμ των ονείρων μου, η «Αρετή» που εκδόθηκε δύο χρόνια μετά, το 2018, είναι το άλμπουμ της ζωής μου. Ένιωθα ότι είχα βρει με ποιον τρόπο θέλω να υπηρετήσω τη μουσική και έκλεισα τον εαυτό μου σε αυτό το άλμπουμ. Οι συμμετοχές του Γιώργου Μιχαλακόπουλου στην αφήγηση και του Γιώργου Νταλάρα, του Μίλτου Πασχαλίδη και του Γιάννη Κότσιρα στις ερμηνείες είναι κάτι που κρατώ σαν φυλαχτό. Το ίδιο συγκινητικές και τιμητικές ήταν οι συμμετοχές της Μαρίας Παπαγεωργίου, της Βιολέτας Ίκαρη, της Γεωργίας Νταγάκη, της Μάγδας Βαρούχα και της Δήμητρας Κελεκίδη. Τα κείμενα τα γράψαμε παρέα με την Λίνα Ζαμπετάκη, έναν δικό μου άνθρωπο που ήξερε πάντα να με διαβάζει καλύτερα από μένα. Πραγματικά, δεν θα άλλαζα τίποτα! Σύντομα θα έχουμε την επανέκδοση του άλμπουμ μιας και έχει εξαντληθεί εδώ και δέκα μήνες.
-Τι συναισθήματα βιώνεις ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία;
Μου πήρε καιρό να πάω παρακάτω, να ξεφύγω από εκείνη την ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, να αποστασιοποιηθώ και να αφήσω καινούρια ερεθίσματα να μπουν μέσα μου. Έγραψα μουσική μήνες μετά την κυκλοφορία. Πλέον, είμαι σε δημιουργική φάση εδώ και λίγο καιρό και ελπίζω μέσα στο 2020 να κυκλοφορήσω το νέο υλικό.
-Κατά τη γνώμη σου, ποιο ήταν το πιο αντιπροσωπευτικό τραγούδι του δίσκου;
Τα πιο αντιπροσωπευτικά τραγούδια ήταν το πρώτο και το τελευταίο, δηλαδή το «Δέντρο» και η «Αρετή».
-Τι κλίμα επικρατεί στη σύγχρονη ελληνική δισκογραφία;
Νομίζω η δισκογραφία ως βιομηχανία πέρασε τη μετάβαση στη νέα εποχή με τις ψηφιακές πλατφόρμες και βρήκε ξανά το ρόλο της. Σε επίπεδο παραγωγής και δημιουργίας γίνεται ένας πανικός. Προβάλλεται έντονα το φτηνό τραγούδι – το αντάξιο του πνευματικού μας επιπέδου – αλλά ψάχνοντας μπορείς να ανακαλύψεις σπουδαία τραγούδια που γεννιούνται αθόρυβα και ψάχνουν χωρίς βιασύνη τη θέση τους μέσα στο χάος. Ταυτόχρονα, αναπτύσσεται ραγδαία μια νέα ενδιαφέρουσα χιπ χοπ σκηνή με τεράστια απήχηση στη νεολαία η οποία επίσης δεν προβάλλεται καθόλου από τα μέσα. Αυτό προσωπικά εμένα με γεμίζει ελπίδα.
-Πόσο εύκολο είναι να βιοποριστεί ένας καλλιτέχνης από την τέχνη του;
Πολύ δύσκολο. Συνήθως πρέπει να νοθεύσεις την τέχνη σου. Και αυτό σε παρασύρει χωρίς να το καταλαβαίνεις. Απομακρύνεσαι από το κέντρο σου.
-Επίσημα εργάζεσαι ως οδοντίατρος. Τι έχεις αποκομίσει από το επάγγελμα;
Η οδοντιατρική μού επιτρέπει να μην έχω οικονομικές προσδοκίες από τη μουσική. Να μην κάνω εκπτώσεις. Κι ας κάνω καμιά φορά από χαζομάρα… Από την άλλη, δεν με αφήνει να αφοσιωθώ απόλυτα στη μουσική. Είναι πολλές οι ώρες που μου τρώει, ώρες που θα μπορούσα να γράφω. Κάτι κερδίζεις, κάτι χάνεις…
-Πώς κρίνεις την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;
Σκούρα τα πράγματα… Πλέον η αλλαγή στο οικονομικό σύστημα, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι επιτακτική όχι μόνο για να εξομαλυνθούν οι ανισότητες, αλλά και για να επιβιώσει το ανθρώπινο είδος στον πλανήτη. Φοβάμαι ότι τα παιδιά μας θα ζήσουν αυτά που βλέπουμε στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας.
-Πιστεύεις στον Θεό;
Ούτε λίγο. Αλλά αυτούς που τους βοηθά η πίστη τους τους χαίρομαι.
-Τι είναι ο έρωτας;
Ο έρωτας είναι μια αρρώστια. Στα πρώτα στάδια έχεις ευφορία, μετά δυσφορία κι όταν περνάει πάσχεις από αδιαφορία.
-Πότε είναι ευτυχισμένος ένας άνθρωπος;
Ευτυχισμένος είναι ένας άνθρωπος όταν βλέπει όσα έχει και όχι όσα του λείπουν.
-Τι άνθρωπος είναι ο Παντελής Κυραμαργιός;
Με πετυχαίνεις σε φάση που με αμφισβητώ. Νομίζω ότι είμαι βλαμμένος. Τα κάνω όλα λάθος. Αν με ρωτούσες δυο-τρεις μήνες πριν, θα σου έλεγα ότι είμαι πολύ ωραίος τύπος.
-Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;
Η νύχτα. Η ώρα που όλοι κοιμούνται κι εγώ κοιτάζω το ταβάνι.
-Ο μεγάλος σου φόβος;
Η μοναξιά. Ότι ίσως έρθει η εποχή που θα κοιτάζω και την ημέρα το ταβάνι.
-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, υπάρχει κάτι που θα άλλαζες;
Έχω φερθεί πολλές φορές παρορμητικά και χωρίς να σκέφτομαι τους γύρω μου. Όχι από κακία. Από αμέλεια. Θα άλλαζα κάποιες συμπεριφορές μου, κάποιες κινήσεις και κάποιες στιγμές που αδράνησα.
-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο, για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;
Να είναι δικά του τα όνειρα. Κανενός άλλου.
-Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;
Μωρέ, εγώ τον παγκόσμιο κομμουνισμό ονειρεύομαι αλλά ποιος με ακούει…
-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;
Ετοιμαζόμαστε για τις εμφανίσεις μας με την Ελευθερία Πάτση στο «135» στην Ερμού που θα ξεκινήσουν στις 13 Δεκεμβρίου, ενώ ταυτόχρονα ταξιδεύουμε διαρκώς εκτός Αθήνας, για να παίζουμε μουσική. Την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου θα είμαστε στη Λάρισα και το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη για δύο λόγους. Το απόγευμα έχουμε την παρουσίαση του παιδικού άλμπουμ «Το νησί της φαντασίας» που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες και το βράδυ παίζουμε τα «ενήλικα» τραγούδια μας στη μουσική σκηνή «Ομπρέλα». Παράλληλα, ετοιμάζω το νέο μου άλμπουμ που θα ήθελα ιδανικά να κυκλοφορήσει την άνοιξη. Με τη νέα χρονιά σίγουρα κάποιο καινούριο κομμάτι θα ανέβει ως προπομπός της νέας αυτής εργασίας.
-Τι σου έρχεται στο μυαλό, όταν λες το όνομα «Παντελής Κυραμαργιός»;
«Που πας, ρε Καραμήτρο, με αυτό το όνομα!»
-Παντελή σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας μέσα από τη συνέντευξη.
Και εγώ σε ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Επιμέλεια συνέντευξης: Ευγενία Κελαράκου
