Την Μαρία Φαραντούρη τη συνάντησα για πρώτη φορά στις 3 Ιουνίου του 2015. Ήμουν 23 ετών. Είχαμε μιλήσει προηγουμένως μια δυο φορές στο τηλέφωνο σχετικά με μια συνέντευξη που ήθελα να κάνουμε. Τελικώς, είπαμε να βρεθούμε από κοντά. Όχι για τη συνέντευξη αλλά για μια πρώτη γνωριμία. Ήταν το απόγευμα μιας Τετάρτης, όπου το ΚΚΕ θα τιμούσε στο Θέατρο Πέτρας του Δήμου Πετρούπολης που κατοικώ, τα 90 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη. Δε θα ξεχάσω ποτέ την πληθωρική της παρουσία. Αυτό που εξέπεμπε το μέταλλο της φωνής της και γνώριζα από τους δίσκους και τις συναυλίες της ήταν και η ίδια ως φυσιογνωμία. Συζητήσαμε για λίγο στα καμαρίνια όπου παράλληλα άρχιζε να ζεσταίνει τη φωνή της μέχρι να βγει στη σκηνή. Αυτή τη μαγεία που άκουγα δίπλα της δεν μπορώ να σας τη περιγράψω. Λίγο μετά, βγήκαμε έξω όπου ήδη είχε φτάσει ο Μίκης Θεοδωράκης. Εκεί συνάντησα και εκείνον. Είναι πράγματι συγκινητικό να κοιτάς κατάματα την ιστορία… Η συνέντευξη μας έγινε λίγες μέρες μετά, στη Κόκκινη Κλωστή, στα Ιλίσια. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά συζητάμε για τη διπλή συναυλία του ιστορικού μουσικού έργου CantoGeneral στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 16 και 17 Φεβρουαρίου, όπου μαζί με τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο και υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη θα ερμηνεύσει έργα του Θεοδωράκη. Είναι τιμή να την φιλοξενώ στο yourearticles.
-Στις 16 και 17 Φεβρουαρίου θα προσεγγίσετε ερμηνευτικά το Canto General του Μίκη Θεοδωράκη πάνω σε ποίηση του Πάμπλο Νερούδα. Υπήρξατε η πρώτη που το ερμηνεύσατε. Ποια είναι τα συναισθήματα σας πενήντα χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση του;
Νιώθω μεγάλη συγκίνηση κάθε φορά που τραγουδάω το Canto, γιατί μαζί με τον Πέτρο Πανδή παρακολουθήσαμε τη γένεση και τη σύνθεση του έργου βήμα βήμα. Θυμάμαι τις πρόβες που γίνονταν κάθε φορά που ολοκληρωνόταν ένα κομμάτι, με την παρουσία μάλιστα του ίδιου του Πάμπλο Νερούδα ο οποίος ήταν τότε πρέσβης της Χιλής στο Παρίσι. Από τη μία υπεδείκνυε στον Μίκη τα μέρη του ποιήματος που έπρεπε να μελοποιηθούν ώστε το έργο να έχει συνοχή και να καλύπτει το όλο νόημα του κι από την άλλη βοηθούσε εμάς τους ερμηνευτές στην προφορά της γλώσσας. Το τραγουδήσαμε με τον Πέτρο σε όλο τον κόσμο με τεράστια επιτυχία και τώρα νιώθω ιδιαίτερη χαρά που το τραγουδώ ξανά με τον εξαίρετο βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο για δεύτερη φορά μετά το καλοκαίρι του 2022 στο Ηρώδειο.
-Σε ποια σημεία έγκειται η διαχρονικότητα και η δυναμική του μουσικού αυτού έργου;
Πρώτα πρώτα γιατί είναι διαχρονικό οπωσδήποτε το ίδιο το ποίημα, ένα μνημειώδες έργο που περιγράφει τη γένεση και την πορεία, τους αγώνες ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Μετά γιατί είναι ένα ιδιαίτερο πολυρυθμικό μουσικό και πρωτοποριακό έργο του Θεοδωράκη και σαν τέτοιο αντιμετωπίστηκε από τη διεθνή κριτική και μπήκε στο κλασσικό ρεπερτόριο των μουσικών σκηνών του κόσμου.
-Η ποίηση του Νερούδα θέτει τα αιτήματα για την ελπίδα, την ζωή, την ελευθερία και την ειρήνη. Πόσο επίκαιρα είναι σήμερα όλα αυτά; Ο λόγος που δεν είναι αυτονόητα για όλους τους ανθρώπους;
Η ελευθερία και η ειρήνη είναι πανανθρώπινες αξίες και συνεχές ζητούμενο από όλους τους λαούς. Είναι πάντα επίκαιρες γιατί πάντα υπάρχουν πόλεμοι μικροί η μεγάλοι. Ο Ελύτης στο Άξιον Εστί λέει «Εξόριστε ποιητή στον αιώνα σου λέγε τι βλέπεις;». Η απάντηση του ισχύει πάντα
-Σας απασχολούν οι τρέχουσες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο;
Εννοείται και με απασχολούν και με ανησυχούν όπως πρέπει να ανησυχούν τον καθένα μας.
-Πόσο ανησυχητικό φαινόμενο είναι η στροφή της Ευρώπης στα ακροδεξιά του πολιτικού φάσματος;
Πολύ. Η Ευρώπη με την Ένωση της προσπάθησε να ξορκίσει τους δυο παγκόσμιους πολέμους και τις καταστροφικές συνέπειες που είχαν στις χώρες και στον πληθυσμό της. Σήμερα, στις δυσκολίες και στα αδιέξοδα που παρουσιάζονται, μερικοί έχουν την αυταπάτη ότι η επιστροφή στη βία και η επίκληση στις απάνθρωπες ιδέες του φασισμού και του ναζισμού, ο ρατσισμός, η δύναμη κι όλα τα άλλα θα δώσουν λύση. Το αντίθετο θα συμβεί αν επικρατήσουν οι ιδέες αυτές, θα ανοίξουν ξανά οι πύλες της Κολάσεως.
-Θα υπάρξει φως στον ορίζοντα; Αντιμετωπίζετε με αισιοδοξία το μέλλον;
Όσο ζω ελπίζω. Τίποτα άλλο δεν έχω να πω.
-Αν βρισκόταν εν ζωή ο Μίκης Θεοδωράκης θα έκλεινε φέτος έναν αιώνα ζωής. Τον γνωρίσατε το 1963, σε νεαρή ηλικία. Ποιο είναι το απόσταγμα της γνωριμίας και της συνεργασίας σας;
Ένα μαγικό ταξίδι ζωής μέσα στην τέχνη και τον αγώνα κατά του κακού, υπέρ των ανθρωπίνων αξιών που περιέχει η μουσική και η ποίηση, το καλό τραγούδι.
-Υπήρξε μια οικουμενική προσωπικότητα που κέρδισε την αθανασία. Είναι αισθητή η απουσία του σε αυτούς τους καιρούς;
Βέβαια . Ο Θεοδωράκης ήταν σίγουρα μοναδικός. Δεν γεννιέται κάθε μέρα ένας Θεοδωράκης. Ας ελπίσουμε ο σπόρος που άφησε να βλαστήσει μέσα από νεότερους δημιουργούς και να υπάρξει η ανάλογη συνέχεια.
-Έχετε διαγράψει μια λαμπρή πορεία εξήντα ετών. Νιώθετε πληρότητα για όσα έχετε βιώσει;
Εννοείται, με την τέχνη μου, στην οποία ήμουν αφοσιωμένη πλήρως, πολλές φορές ξεπερνώντας κι αυτές τις ίδιες μου τις δυνάμεις, έδωσα νόημα στη ζωή μου. Θέλω να πιστεύω ότι υπηρέτησα την τέχνη μου, το τραγούδι, το καλό γούστο, την πατρίδα και τη γλώσσα μας. Τι άλλο να θέλω;
-Τι θα θέλατε να γράψει για εσάς ο ιστορικός του μέλλοντος;
Α, δεν ξέρω. Ότι μετείχα κι εγώ μαζί με πολλούς άλλους σε ένα πολιτιστικό κίνημα ανανέωσης και διάδοσης του ελληνικού τραγουδιού
-Τι ονειρεύεστε;
Τώρα είναι περιορισμένα τα όνειρα μου. Να μπορώ να συνεχίσω να τραγουδώ στα χρόνια που μου έχουν απομείνει, γιατί το τραγούδι μου είναι η ανάσα μου.
-Η συμβουλή που θα δίνατε σε έναν νέο άνθρωπο για να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα;
Αν είναι καλλιτέχνης, να αφοσιωθεί στη δημιουργία που τον εμπνέει, τότε δε θα κουραστεί ποτέ και να ξέρει ότι η γνήσια δημιουργία δεν είναι ποτέ αχάριστη.
-Η πρώτη φράση που σας έρχεται στο νου όταν λέτε το όνομα Μαρία Φαραντούρη;
Είμαι παρούσα.
-Κυρία Φαραντούρη σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Μαρία Φαραντούρη – βιογραφικό: εδώ
