Σήμερα έτυχε και βρήκα τον παλιό μου λογαριασμό στο instagram. Πρέπει να ήμουν 13 χρονών, όταν το άνοιξα. Οι γονείς μου δεν το’ ξέραν αλλά θεωρούσα ότι είναι δικαίωμά μου να έχω και εγώ την δική μου σελίδα, όπως είχαν όλοι μου οι φίλοι στο σχολείο. Ποτέ δεν σκέφτηκα γιατί ήταν τόσο αρνητικοί οι γονείς μου και με αποθάρρυναν από το να ανοίξω έναν λογαριασμό. Μήπως έπρεπε να χαρώ λίγο παραπάνω την παιδική μου ηλικία; Φοβόντουσαν στη περίπτωση που μου αποσπάσει την προσοχή από τα διαβάσματά μου; Μάλλον δεν πήγαινε το μυαλό μου στον πραγματικό λόγο…
Με αφορμή το περιστατικό της Ρόδου με την μικρή 8χρονη, η οποία έπεσε θύμα grooming (αποπλάνησης ελληνιστί), θα ήθελα να εκφράσω κάποιες ανησυχίες, σκέψεις και να αναφέρω ελάχιστες πληροφορίες σύμφωνα με το ζήτημα αυτό. Στόχος μου είναι ο κάθε γονιός, το κάθε παιδί και ο κάθε χρήστης του διαδικτύου, πόσω μάλλον των social media (Instagram, Facebook, twitter κλπ.) να συλλογιστεί σε τι «κόσμο» μπαίνει, όταν είναι «Συνδεδεμένος».
Να σημειωθεί, ότι σκοπός δεν είναι να κατηγορηθούν γονείς και παιδιά, μη ξεχνάμε ότι ο θύτης σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί μια ιδανικά πλασμένη περσόνα για το θύμα του. Το πόσο απών ή παρών είναι ο γονιός δεν είναι κάτι που θα κριθεί από την κοινή γνώμη, έτσι κι αλλιώς το επάγγελμα του γονέα, χωρίς καμία αμφισβήτηση, είναι το πιο δύσκολο. Ούτε το πόσο αφελής είναι ένας έφηβος, πόσω μάλλον ένα μικρό παιδί.
Σίγουρα, οι κίνδυνοι εντός και εκτός μιας οθόνης είναι δύσκολο να προσδιοριστούν αριθμητικά. Δεν είναι εφικτό, να είμαστε μονίμως σε επιφυλακή. Και ξέρουμε πολύ καλά ότι η γνωστή έκφραση «μην μιλάς σε αγνώστους» είναι χιλιοειπωμένη και από ένα σημείο και μετά, ιδιαιτέρως μετά την ηλικία των 15 με 16, αρχίζει να ξεθωριάζει. Ο νέος μας φίλος στην αρχή είναι ένας άγνωστος, ο αυριανός μας σύντροφος επίσης, καλύτερα να μην αναφερθώ στους μελλοντικούς εργοδότες και συναδέλφους…
Τώρα προφανώς ξεφεύγω από το θέμα μας, αλλά αυτό είναι ολίγον εσκεμμένο. Ας προσέχουμε, λοιπόν, σε ποιες συμβουλές βασιζόμαστε ως ενήλικοι για τα μικρά παιδιά. Οι λέξεις «μην», «όχι» και «δεν» βλέπουμε ότι δεν λύνουν το πρόβλημα. Περισσότερο μεγαλώνουν το χάσμα μεταξύ των νέων και των μεγαλύτερων. Προτιμότερο είναι να κάνουμε τον φίλο και τον άνθρωπο που εμπνέει εμπιστοσύνη, παρά τον μπαμπούλα. Ένα «μίλα μου», «είμαι εδώ να σε ακούσω», «θέλω να σε βοηθήσω» θα μπορούσε, με την ανάλογη συμπεριφορά, να γεφυρώσει αυτό το κενό ανάμεσα στις δύο πλευρές. Αυτή η αντιμετώπιση μπορεί να έσωζε πολλές από τις νεαρές πριγκίπισσες και πολλούς από τους νεαρούς πρίγκηπες – μπορεί και όχι βέβαια.
Ο διαδικτυακός κόσμος και η μερίδα των ανθρώπων που ψάχνουν ανυποψίαστα θύματα, εξελίσσεται και πάντα θα βρίσκει τα κατάλληλα λόγια και μέσα, για να πάρει αυτό που θέλει. Πολύ αισιόδοξο μήνυμα, το ξέρω. Αλλά άμα ήταν εύκολη η λύση αυτής της μάστιγας, θα είχε δοθεί ένα τέλος και δεν θα υπήρχαν τόσα άτομα που θα πέφταν στην παγίδα. Γιατί, λοιπόν, να μην είμαστε ειλικρινείς;
Συνήθως οι άνθρωποι που έχουν στόχο την αποπλάνηση ενός ανηλίκου, βρίσκονται σε διαδικτυακά παιχνίδια και σε σελίδες που διαθέτουν chat room. Προφανώς και τα κοινωνικά δίκτυα, όπως στην περίπτωση της Ρόδου, περιλαμβάνονται. Οι τεχνικές τους διαθέτουν τις εξής εκφράσεις:
-Ας μιλήσουμε πιο ιδιωτικά
-Από πού μου μιλάς;
-Ποιο είναι το αγαπημένο σου… (π.χ. συγκρότημα)
-Μπορώ να σε βοηθήσω να πραγματοποιήσεις το όνειρό σου (μοντέλου, ηθοποιού, τραγουδιστή κλπ.)
-Σε προβληματίζει κάτι; Φαίνεσαι κάπως στεναχωρημένος-η
-Δεν χρειάζεται να ξέρει κάποιος ότι μιλάμε, μόνο εγώ και εσύ.
-Έχεις snapchat*;Ποιος είναι αριθμός τηλεφώνου σου να σε ακούσω λίγο;
-Ταιριάζουμε πολύ, βλέπω εμένα σε εσένα…
-Θα κάνεις αυτό που σου λέω, αλλιώς θα δείξω τις φωτογραφίες που μου έστειλες στους γονείς σου και στους φίλους σου.
*Για όσους δεν γνωρίζουν η πλατφόρμα του snapchat έχει την εξής ιδιαιτερότητα μόλις ανοίξεις την συνομιλία και διαβάσεις το μήνυμα, αυτό μετά αυτόματα διαγράφεται και δεν υπάρχει αρχείο. Το ίδιο συμβαίνει και με φωτογραφίες.
Όλα τα παραπάνω είναι ενδεικτικά του τι μπορεί να ειπωθεί εντός μιας συζήτησης μεταξύ ενός επικίνδυνου προσώπου με ένα ανήλικο. Σίγουρα δεν θα λέγονται αυτολεξεί, αλλά αυτό είναι το μοτίβο.
Δεν θα έπρεπε, όμως, να αποθαρρυνθούν γονείς και κηδεμόνες από το να επιτρέπουν την χρήση του διαδικτύου στους ανήλικους, καλύτερο θα ήταν να τους δείξουν την σωστή χρήση. Αν και εκείνοι δεν γνωρίζουν, πιο σωστό θα ήταν να απευθυνθούν σε ένα άτομο του κοντινού τους κύκλου, το οποίο θα γνωρίζει, καθώς το παιδί αργά ή γρήγορα θα βρεθεί αντιμέτωπο με μια οθόνη.
Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που παρατηρηθεί ύποπτη ή και επιθετική (π.χ. εκβιασμός) δραστηριότητα από κάποιο λογαριασμό, μπορούμε να απευθυνθούμε στο https://www.safeline.gr/, σε κατά τόπους εισαγγελικές υπηρεσίες και στην Δίωξη ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Υπάρχει και το www.help-line.gr για εξατομικευμένη και ανώνυμη υποστήριξη.
Κατανοώντας, λοιπόν, ότι όλη αυτή η διαδικασία του grooming είναι πάντα σχεδιασμένη και προετοιμασμένη για κάθε πρόκληση, είναι φυσικό και το παιδί να ξεγελαστεί εύκολα και ο γονιός να μην ενημερωθεί εγκαίρως.
Οι σκληρές κριτικές που μπορεί να δέχονται οι γονείς από το περίγυρό τους και από την κοινωνία, θυμίζουν περισσότερο την γνωστή έκφραση «Όταν δείχνουμε τα άστρα κάποιοι κοιτούν το δάχτυλο». Ξεχνάμε ποιος θα έπρεπε να ήταν έρμαιο του θυμού μας. Ο καθένας μας θα μπορούσε να πέσει θύμα, ανεξαρτήτως ηλικίας. Όσοι κατάφεραν μέχρι και σήμερα να μην εξαπατηθούν, πέρα από έξυπνοι -όπως κάλλιστα θα θεωρούσαν τον εαυτό τους, διαβάζοντας περιστατικά όπως εκείνο της Ρόδου και άλλα πολλά- θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και τυχεροί.
Από την Αλεξάνδρα Φίλιππα
