Γεννήθηκα το 1966 και στις φλέβες μου κυλάει ακόμα η δεκαετία του ‘80. Αν γυρίσω σ’ εκείνες τις εποχές θα θυμηθώ στιγμές, αντικείμενα, εμπειρίες που χρωμάτισαν όμορφα τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια. Πολλές φορές νιώθω σαν να ήταν εχθές που περίμενα ουρά έξω από ένα τηλεφωνικό θάλαμο για να ενημερώσω ότι θα αργήσω λιγάκι ή που στις εκδρομές παίρναμε μαζί μας το θερμός γιατί δεν υπήρχε το εμφιαλωμένο νεράκι που τώρα είναι δεδομένο παντού.
Θα μπορούσα να μιλάω και να γράφω ώρες για εκείνη τη … χρυσή δεκαετία αλλά ίσως αυτό το κάνω μία άλλη φορά.
Τώρα λέω να σταθώ στο αντικείμενο που αφορά τη φωτογραφία και δεν είναι άλλο από τη φωτογραφική μηχανή.
Ήθελα να κάνω την αρχή με τη δεκαετία του ‘80 γιατί τότε θυμάμαι να πιάνω στα χέρια μου για πρώτη φορά μια Κοντακ μηχανή μαύρη με το φακό της μπροστά το κουμπί για το κλικ στο επάνω μέρος τη θέση για το φλάς και φυσικά τη θήκη για το φιλμ.
Για όσους είναι πολύ νέοι ίσως όλα αυτά να ακούγονται ιδιαιτέρως περίεργα αλλά θα τους αφήσω να γκουκγλάρουν αν θέλουν και να βρουν τις απαντήσεις στις απορίες τους για τα φιλμ και την εμφάνιση των φωτογραφιών, τα φλάς που κι αυτά ήταν ξεχωριστό εργαλείο της μηχανής.
Από τότε μέχρι σήμερα εννοείται πως έχουν γίνει τεράστια άλματα στον τομέα της κατασκευής φωτογραφικών μηχανών αλλά και της επεξεργασίας των φωτογραφιών.
Στις μέρες μας εμείς είμαστε οι φωτογράφοι, οι αναλυτές της λήψης, εμείς κάνουμε το ρετούς, διορθώνουμε το φωτισμό, τα χρώματα, την αντίθεση, τον κορεσμό. Κόβουμε, μεγεθύνουμε, αφαιρούμε, προσθέτουμε και σε όλο αυτό δεν χρειαζόμαστε απαραίτητα μια φωτογραφική μηχανή.
Τι σας λέω τώρα; Το αυτονόητο πώς δηλαδή με ένα μέτριο κινητό τηλέφωνο μπορούμε να αποθανατίσουμε ανά πάσα στιγμή καθετί που κεντρίζει την προσοχή μας.. Κλικ κι έτοιμο.
Δεν χρειάζεται να εστιάσουμε πολύ ώρα και δεν θα σκεφτούμε πριν τραβήξουμε τη φωτογραφία για το κόστος του φιλμ και την εμφάνιση των φωτογραφιών όπως γινόταν παλιότερα στο φωτογραφείο.
Γιατί τα φιλμ κάποτε ήταν για 12, 24, ή 32 φωτογραφίες και αν δεν ήσουν προσεχτικός και τραβούσες στο «γάμο του Καραγκιόζη» που λέει και η μαμά μου τότε εκεί που είχες βρει την μεγαλειώδη έμπνευση για τη φωτογραφία των ονείρων σου το φιλμ απλά είχε τελειώσει. Γι΄ αυτό πηγαίνοντας διακοπές κάθε προνοητικός ερασιτέχνης φωτογράφος θα έπρεπε να πάρει μαζί του και δυο τρία φιλμ για ώρα ανάγκης.
Σήμερα, λοιπόν, μπορείς άνετα να τραβήξεις τόσες φωτογραφίες μέχρι να τελειώσει η… μπαταρία του κινητού ή της φωτογραφικής σου μηχανής. Κάπως έτσι μπορούμε να θαυμάζουμε στο δίκτυο μαγικές στην αλήθεια φωτογραφίες με θέματα κάθε είδους που αντανακλούν την έμπνευση και τη ματιά του καθένα από εμάς που παλιότερα θα τις ζήλευε και ο καλύτερος φωτογράφος.
Παρ΄ όλα αυτά κάτι δεν μου πάει καλά, κάτι μου χαλάει τη χαρά σε αυτό που βλέπω, κάτι με κάνει να νιώθω πως όλα είναι τόσο πολύ ίδια, πως δεν υπάρχει έμπνευση και πως το μαγικό κλικ της στιγμής είναι απλά μια συνήθεια ή ένας λόγος για να κάνουμε την εμφάνισή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μια καθημερινή ρουτίνα δηλαδή ίσως που ο καθένας θα προσδιορίσει την θέση του και την δραστηριότητά του.
Όμως για εμένα η φωτογραφία είναι κάτι πολύ περισσότερο από όλα αυτά. Είναι μια ξεχωριστή ματιά μέσα στον κόσμο που μας περιβάλλει, είναι οι λεπτομέρειες σε καθετί δίπλα μας είτε είναι αντικείμενο είτε όχι, είτε είναι μέσα στο χώρο μας ή έξω από αυτόν. Δεν χρειάζεται να φύγουμε ταξίδι για να τραβήξουμε μαγικές φωτογραφίες με υπέροχα ηλιοβασιλέματα και ονειρικά τυρκουάζ νερά στα Αιγαιοπελαγήτικα νησιά. Μπορούμε να αρχίσουμε να παρατηρούμε με ενσυναίσθηση κι ευαισθησία γύρω μας και να βρόυμε χίλια δυο θέματα που μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για το κλικ που θα μείνει για πάντα.
Αν αφεθούμε χαλαρά στην καθημερινή μας ρουτίνα και απλά αρχίσουμε να παρατηρούμε όσα μας περιβάλλουν σίγουρα θα δούμε ότι υπάρχουν αντικείμενα, φύση, ζωή που με μια διαφορετική οπτική γωνία μπορούν να γίνουν υπέροχα στιγμιότυπα με έμπνευση και καλλιτεχνική ματιά. Το μόνο πουν χρειάζεται είναι απλά να τα αναζητήσουμε με όλες μας τις αισθήσεις έτσι ώστε το κλικ της στιγμής να γίνει η αποτύπωση της έμπνευσης του καθένα από εμάς.
Ας βγάλουμε λοιπόν τα συμβατικά γυαλιά που φοράμε κι ας φορέσουμε τα «κοκκινα γυαλια» που λέει κι ο Κραουνάκης ώστε να τα δούμε όλα αν όχι σινεμά αλλά σίγουρα διαφορετικά!
Από την Έφη Σταματέλου