Στο γυμνάσιο, η Οδύσσεια, η Ιλιάδα και η Ελένη. Στο λύκειο, ο Ξενοφών, ο Θουκυδίδης, η Αντιγόνη, ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης… Ονόματα που τα παιδιά στο άκουσμά τους, αγανακτούν. Ονόματα που ποτέ δε συμπάθησαν. Μερικοί μαθητές τα διάβασαν γιατί έπρεπε, άλλοι γιατί θα έπαιρναν βαθμό, και ένα μικρό ποσοστό γιατί τους άρεσε το μάθημα. Η πλειοψηφία βέβαια, δεν παύει να το κάνει υπό το πρίσμα της αγγαρείας και μόνο. Γιατί δεν αρέσει στους μαθητές μας η αρχαία ελληνική γραμματεία και πως γίνεται να αρέσει;
Η χώρα μας, συγκεκριμένα ο πολιτισμός που γέννησε, είναι πλούσιος και αξιοθαύμαστος, σε ό,τι αφορά την αρχαία ελληνική γραμματεία. Φιλοσοφία, ιστορία, θέατρο, θρησκεία, μυθολογία. Κλάδοι που σ’ έναν βαθμό γεννήθηκαν από εμάς. Καμιά φορά θάβονται και από εμάς, όταν κάνουμε λάθος διαχείριση και προκαλούμε την απάθεια και την αδιαφορία των νεότερων, με αποτέλεσμα να φθείρουμε την τεράστια αξία που έχουν.
Είναι πρακτικά ακατόρθωτο για ένα παιδί γυμνασίου, που δεν έχει έρθει σε επαφή στα χρόνια του δημοτικού, για παράδειγμα, με κάποια αρχαία ελληνική τραγωδία, ξαφνικά βλέποντας για πρώτη φορά το πρωτότυπο κείμενο, να τη δει με καλό μάτι. Η αλλαγή είναι απότομη και άγαρμπη, όταν δεν έχει δημιουργηθεί το κατάλληλο έδαφος τα προηγούμενα χρόνια.
Με τον κατάλληλο παιδαγωγικό τρόπο, τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν από σχετικά μικρή ηλικία κομμάτια του αρχαίου πολιτισμού μας, ακόμα και από τους γονείς τους, σαν παραμύθι. Με το πέρασμα των χρόνων, φτάσαμε σε μια εποχή, που κυκλοφορούν όλο και περισσότερα βιβλία αναφερόμενα στη φιλοσοφία, στην τραγωδία κτλ, ως παιδικά βιβλία. Αυτά μπορούν να αποτελέσουν κατευθυντήριες γραμμές για τους δασκάλους στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Πριν λίγο καιρό, μια αρκετά πρωτότυπη ιδέα των εκδόσεων «Κάκτος», έφερε στο φως κάποιους θησαυρούς της αρχαίας ελληνικής γραμματείας για τους μικρούς μας αναγνώστες. «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, «Βάκχες» του Ευριπίδη και «Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη» του Ηροδότου, είναι οι τρεις -πρώτοι- τίτλοι της σειράς «Τα παιδιά διαβάζουν αρχαίους», που διασκεύασαν και αφηγήθηκαν οι ηθοποιοί Στεφανία Γουλιώτη, Μυρτώ Αλικάκη και Άννη Θεοχάρη, αντίστοιχα. Τα συγκεκριμένα, είναι κατάλληλα για να μυήσουν τα παιδιά σ’ αυτόν τον κόσμο, μ’ έναν διαφορετικό τρόπο, καθόλου βαρετό, και πολύ πιο δημιουργικό.
Οι ιστορίες, βασίζονται στα αντίστοιχα έργα των μεγάλων κλασικών, με τη διαφορά ότι τα ηθικά διδάγματα είναι ξεκάθαρα στο τέλος, και έχουν ως στόχο να προκαλέσουν συζήτηση με τους μαθητές μας για το τι αποκόμισαν και κατανόησαν απ’ αυτά. Η εικονογράφηση στα συγκεκριμένα βιβλία και γενικότερα σε τέτοιου είδους, τραβάει την προσοχή των παιδιών, και προκαλεί το ενδιαφέρον τους για μάθηση. Στο τέλος επίσης, της κάθε ιστορίας, υπάρχει βιογραφικό σημείωμα των δημιουργών των αρχαίων έργων, μαζί με δραστηριότητες για καλύτερη κατανόηση και ψυχαγωγία.
Προσωπικά, κάτι που εφαρμόζω στα παιδιά ηλικίας 8 – 11, και φέρει θετικά αποτελέσματα, είναι μετά την ανάγνωση του κάθε βιβλίου -είτε από εμάς τους ίδιους, είτε από εκείνα- να γράφουν μια παράγραφο για το τι κατάλαβαν. Τις περισσότερες φορές, ο γραπτός λόγος τους δίνει χώρο και χρόνο να ξεδιπλώσουν καλύτερα τις σκέψεις τους χωρίς να νιώθουν ότι πιέζονται να απαντήσουν, και εκφράζονται καλύτερα. Για τις ηλικίες, κάτω των 8 ετών, αλλά και σε παιδιά με προβλήματα όρασης, προτείνεται η αφήγηση του βιβλίου, μέσω του QR Code που προσφέρεται. Και έπειτα, μία χαλαρή συζήτηση με εκείνα, για το τι κατανόησαν, τι τους έκανε εντύπωση και τι όχι κ.α.
Θεωρώ, ότι η εκπαιδευτική διαδικασία, μπορεί να «ξεκολλήσει» από τα τετριμμένα που υπάρχουν, ως μοναδικοί τρόποι εκμάθησης οποιουδήποτε πράγματος. Οι εναλλακτικοί τρόποι, τα περαιτέρω εγχειρίδια, η φαντασία και η δημιουργικότητα, είναι μέσα που μας βοηθούν να εξελιχθεί όλο αυτό και τα παιδιά να αγαπήσουν τη γνώση και τη μάθηση.
Ευχαριστώ πολύ τις εκδόσεις «Κάκτος» για την αποστολή των αντιτύπων.
Περισσότερα για τα βιβλία: εδώ
Διαβάστε περισσότερα άρθρα σχετικά: εδώ
*Φωτογραφίες: blog.public.gr και εκδόσεις Κάκτος
