Η κατάθλιψη στην εφηβεία έχει κοινά χαρακτηριστικά με την κατάθλιψη των ενηλίκων και των παιδιών. Τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές στην εφηβική ηλικία είναι συγκλονιστικά, αφού δείχνουν ότι πολλοί έφηβοι έχουν συναισθηματικά προβλήματα ή χρήζουν ψυχιατρικής παρακολούθησης ή έχουν τάση αυτοκτονίας. Παρόλα αυτά, δε γίνεται διάγνωση της κατάθλιψης σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, με αποτέλεσμα οι έφηβοι να έχουν σοβαρά προβλήματα στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινωνική τους ζωή και γενικά στην προσαρμογή τους, δυσκολίες που συνήθως συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή.
Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από διάθεση που αλλάζει γρήγορα, κατηφή ενδοσκόπηση, πολύ δραματικές εξάρσεις στη συμπεριφορά και ιδιαίτερη ευαισθησία. Για τη διάγνωση, πέρα από τη συνέντευξη με τον έφηβο, χρειάζονται πληροφορίες από τους γονείς και καθηγητές του, πληροφορίες για την προσωπικότητά του πριν το επεισόδιο αυτό, και για πιθανούς στρεσσογόνους παράγοντες στη ζωή του.
Συμπτώματα της εφηβικής κατάθλιψης πρέπει να υπάρχουν πάνω από 2 εβδομάδες, τουλάχιστον 5 συμπτώματα που να μην οφείλονται σε χρήση ουσιών ή φαρμάκων ή σε ασθένεια ή σε απώλεια αγαπημένου προσώπου (εδώ επιμένουν περισσότερο από δυο μήνες):
· Ξαφνικά κακή απόδοση στο σχολείο
· Απόσυρση από φίλους και δραστηριότητες
· Λύπη και απελπισία
· Έλλειψη ενθουσιασμού, ενέργειας, κινήτρων
· Θυμός, οργή
· Υπερβολική αντίδραση στην κριτική
· Αίσθηση ανικανότητας να ικανοποιήσει τα ιδανικά του
· Χαμηλή αυτοπεποίθηση ή ενοχές
· Αναποφασιστικότητα, έλλειψη προσοχής και συγκέντρωσης, ξεχνάει
· Ανησυχία κι εκνευρισμός
· Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου και του φαγητού
· Χρήση ουσιών
· Προβλήματα με τα άτομα που έχουν εξουσία
· Σκέψεις ή πράξεις που σχετίζονται με αυτοκτονία
Κατανοούμε λοιπόν, πως η κατάθλιψη είναι σοβαρή διαταραχή και μπορεί να χειροτερέψει και να απειλήσει την ίδια τη ζωή του ατόμου, αν δεν θεραπευτεί. Ανάλογα με την έντασή της και τη διάρκεια των συμπτωμάτων διαχωρίζεται σε μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και δυσθυμία που είναι ηπιότερη αλλά με κίνδυνο να εξελιχθεί σε μείζονα διαταραχή. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο να καταλάβει τι του προκάλεσε κατάθλιψη και να μάθει νέους τρόπους να χειρίζεται τα αρνητικά του συναισθήματα και τις διάφορες δύσκολες καταστάσεις. Η φαρμακοθεραπεία μπορεί επίσης, να βοηθήσει στο να αρθούν κάποια από τα συμπτώματα και σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία να αλλάξει ο έφηβος τις αρνητικές ιδέες και συμπεριφορές του.