Ο ομοφοβικός εκφοβισμός στην εκπαίδευση

Ένα μεγάλο μυστικό των ελληνικών σχολείων, που ξεκινά ή βρίσκει αφορμές σε προκαταλήψεις και στερεότυπα γύρω από τη διαφορετικότητα και χρόνια τώρα αποσιωπάται.

Αποδέκτες ομοφοβικού εκφοβισμού μπορεί να είναι, για παράδειγμα, όσα αγόρια δεν πληρούν τα κριτήρια του ανδρισμού, δηλαδή μπορεί να έχουν «θηλυκές» ασχολίες και ενδιαφέροντα, να επιλέγουν διαφορετικά χρώματα για τα ρούχα, να παίζουν με παιχνίδια «για κορίτσια» ή με κορίτσια.

Όσον αφορά τη φύση και την έκταση του ομοφοβικού εκφοβισμού στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αυτή μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως πειράγματα, δημόσια γελοιοποίηση, διάδοση φημών, ταπείνωση, σπρωξίματα και χτυπήματα, κλοπές ή καταστροφές αντικειμένων, κοινωνική απομόνωση, ηλεκτρονικό εκφοβισμό κ.ά..

Ομοφοβικός εκφοβισμός συνήθως γίνεται από συμμαθητές αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και από καθηγητές και το λοιπό προσωπικό. Όσον αφορά τις εκπαιδευτικές συνέπειες του ομοφοβικού εκφοβισμού, υπονομεύεται η εκπαιδευτική επιτυχία και οι ευκαιρίες μάθησης. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις από έρευνες σε πολλές χώρες ότι ο ομοφοβικός εκφοβισμός μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη σχολική φοίτηση, πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και χαμηλή εκπαιδευτική επιτυχία. Ο ομοφοβικός εκφοβισμός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και τη ψυχική υγεία των νέων.

Στην περίπτωση του ομοφοβικού εκφοβισμού μπορεί τα παιδιά να μην αισθάνονται άνετα να μιλήσουν και να ζητήσουν βοήθεια εξαιτίας του στίγματος που σχετίζεται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου και εξαιτίας της ιδιαιτερότητας ότι οι θύτες μπορεί να είναι και μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας ή της οικογένειάς τους.

Σύμφωνα με ελληνική έρευνα, λιγότερο από το 10% των εκπαιδευτικών αντιλαμβάνεται τον κοινωνικό αποκλεισμό που υφίστανται οι μαθητές τους, ενώ μόλις τρεις γονείς στους δέκα αντιλαμβάνονται ότι το παιδί τους βιώνει διακρίσεις στο σχολείο.

Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση και εφαρμογή εκπαιδευτικών πολιτικών ως αντισταθμιστικό μέτρο κατά του στιγματισμού και της περιθωριοποίησης των ΛΟΑΤ μαθητών.

Πιο συγκεκριμένα, σε πολλές χώρες έχουν δημιουργηθεί Αναλυτικά Προγράμματα (Α.Π.) που ενισχύουν την ελεύθερη έκφραση της σεξουαλικότητας και ανάπτυξη της υποκειμενικότητας. Εκπαιδευτικές πολιτικές κατά της ομοφοβικής βίας (antibullying policies), ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας, αυτοαποδοχής και ψυχολογικής υποστήριξης των ΛΟΑΤ ατόμων αποτελούν επιτακτική ανάγκη στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, αφού πρόκειται για μια μορφή διάκρισης και αποκλεισμού και παραβιάζει την αρχή για ασφαλή σχολεία.

Πηγές:

https://www.avgi.gr/koinonia/195405_pragmatikotita-kai-kathodigitikes-arhes-gia-ti-diasfalisi-mias-lgbtqi-entaxiakis

Κογκίδου, Δ (2015). Πέρα από το ροζ και το γαλάζιο, όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά, Αθήνα, Επίκεντρο.