Γιατί η ψυχοθεραπεία είναι τόσο δημοφιλής στην εποχή μας;

«Σκέφτομαι πριν μιλήσω», «ακούω τους άλλους», «με ακούν οι άλλοι», «φροντίζω τον εαυτό μου», «δεν πανικοβάλλομαι», «περνάω καλά με εμένα», «με απασχολεί πολύ λιγότερο τι σκέφτονται οι άλλοι για μένα», «έχω εσωτερική γαλήνη», «επικοινωνώ καλύτερα τα θέλω μου», «αποδέχομαι τις καθημερινές δυσκολίες», «απολαμβάνω τις χαρούμενες στιγμές».

Αυτές είναι μερικές από τις απαντήσεις στο ερώτημα που έκανα σε θεραπευόμενούς μου για το τι πιστεύουν ότι έχουν πετύχει μέσα από την θεραπευτική διαδικασία. Οι απαντήσεις αυτές δόθηκαν από ανθρώπους που με επισκέπτονται εβδομαδιαία από 3 μήνες μέχρι και 4 χρόνια.

Τι τους έκανε όμως να σηκώσουν το τηλέφωνο και να κλείσουν την πρώτη τους συνεδρία;

Ήταν αυτό κάποιο από τα αιτήματά τους; Η απάντηση είναι όχι. Τα συνηθέστερα αιτήματα στις μέρες μας είναι η διαχείριση του άγχους, η αντιμετώπιση κρίσεων πανικού, η κατάθλιψη, η μοναξιά, ο φόβος, οι ενοχές. Όλα τα παραπάνω είναι κάποιες πολύ δυνατές αφορμές, για να επισκεφθεί το άτομο έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Είναι συναισθηματικές δυσφορικές δυσκολίες που οι περισσότεροι από εμάς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, ο καθένας όμως με τον δικό του τρόπο.

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ζητούν τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας. Τι άλλαξε; Μας «τελείωσαν» οι φίλοι; Η απάντηση και σε αυτό το ερώτημα είναι όχι. Άσχετα με το μέγεθος του κοινωνικού κύκλου που έχει ο καθένας από εμάς σχεδόν πάντα θα υπάρχουν τουλάχιστον ένα με δύο άτομα που θα ξέρουν «τα πάντα» για μας.

Τους λέμε όμως πραγματικά τα πάντα;

Και εκείνοι πώς αντιδρούν; Ακούν χωρίς να κρίνουν; Πόσο ανεπηρέαστη μπορεί να είναι η κρίση τους, όταν εμπλεκόμαστε μαζί τους συναισθηματικά και κοινωνικά; Συνεπακόλουθα, η γνώμη τους ως προς την λύση ενός προβλήματος που συζητάμε μαζί τους το πιθανότερο είναι να έχει αντίκτυπο και σε εκείνους; Πριν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα ήθελα να μπεις στη θέση και των δύο ρόλων.

Σκέψου τον εαυτό σου να συζητάει κάτι που σε απασχολεί με έναν φίλο σου, αλλά και τον εαυτό σου να ακούει τον φίλο σου που τον προβληματίζει κάτι πολύ έντονα. Η απάντηση είναι καθαρά υποκειμενική για τον κάθε ένα από εμάς.

Ας δούμε τώρα συνοπτικά τις διαφορές που έχει ο καλύτερός σου φίλος από έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Σε μια φιλική κουβέντα θα σε παροτρύνει – μπορεί και να σε πιέσει – για να κάνεις αυτό που θεωρεί εκείνος σωστό, κάτι που μπορεί ίσως και να σε βοηθήσει εκείνη τη χρονική στιγμή χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σε βοηθάει και σε βάθος χρόνου. Έτσι, είναι πιθανό να συνειδητοποιήσεις πως τελικά έκανες μια επιλογή που δεν ήταν και τόσο δική σου. Σε αντίθεση με αυτό, μέσα από τη θεραπευτική σχέση θα αναδυθούν οι βαθύτεροι λόγοι που σε προβληματίζουν πάνω σε συγκεκριμένα θέματα, κάτι που θα σε βοηθήσει να κάνεις την καταλληλότερη προσωπική επιλογή. Με έναν ψυχοθεραπευτή δε θα κάνεις απλώς μία συζήτηση. Η παρουσία σου στο θεραπευτικό δωμάτιο, η επικοινωνία (λεκτική και μη λεκτική) αποτελούν τα εργαλεία με τα οποία ο θεραπευτής θα διακρίνει συγκεκριμένα σημεία που θα αποτελέσουν βασικό μέρος της θεραπείας.

Ένας φίλος συχνά θα στηριχθεί σε μια δική του εμπειρία ή στην αγάπη που τρέφει για σένα, για να σου δώσει μια συμβουλή που πιστεύει ότι είναι η κατάλληλη για σένα. Ένας ειδικός ψυχικής υγείας όμως έχει τις κατάλληλες γνώσεις όχι για να δώσει έτοιμες λύσεις και συμβουλές, αλλά μέσα από τις κατάλληλες ερωτήσεις και τον δικό σου ελεύθερο συνειρμό να σε βοηθήσει να βρεις εσύ τι είναι το καλύτερο για σένα.

Κλείνοντας, ας επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα. Γιατί η ψυχοθεραπεία είναι αρκετά δημοφιλής στην εποχή μας; Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι ίδιοι οι θεραπευόμενοι, όσο προχωρούν στην θεραπευτική διαδικασία συνειδητοποιούν ότι με το να επισκέπτονται έναν ειδικό ψυχικής υγείας φροντίζουν τον εαυτό τους. Δεν τους συμβαίνει κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπονται, απλά αντιμετωπίζουν με σθένος μια συναισθηματική δυσφορία που έχουν. Έχοντας κατανοήσει και βιώσει την διαδικασία δε φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά για αυτή ή ότι θα στιγματιστούν. Έτσι, το επικοινωνούν στον κοινωνικό τους κύκλο.

Ο δεύτερος λόγος αφορά τα αποτελέσματα που βλέπουν τα άτομα που σχετίζονται άμεσα με κάποιον που είναι σε διαδικασία θεραπείας. Παρατηρούν ότι επικοινωνούν καλύτερα μαζί του, εκείνος είναι αρκετά πιο ήρεμος και διαχειρίζεται διαφορετικά την καθημερινότητά του σε σχέση με το παρελθόν. Έτσι, κάποιοι από τον περίγυρο του θεραπευόμενου θα αναζητήσουν να βρουν, με τη βοήθεια κάποιου ειδικού, άλλους διαφορετικούς και ίσως πιο ικανοποιητικούς τρόπους να υπάρχουν, να ζουν, να απολαμβάνουν όσο γίνεται περισσότερο την καθημερινότητά τους.

Γιάννης Αϊβαλιώτης (Ψυχοθεραπευτής στο Θεραπευτικό Μονοπάτι)

https://www.therapypath.gr/

Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου

Δημιουργήσαμε το Θεραπευτικό Μονοπάτι με στόχο να βοηθήσουμε μέσω της ψυχοθεραπείας τους ανθρώπους που απευθύνονται σε εμάς. Ανθρώπους που αναζητούν άλλους, ίσως πιο αποτελεσματικούς τρόπους προκειμένου να αντιμετωπίζουν και να διαχειρίζονται τις δυσκολίες που τους φέρνει η ζωή και τα θέματα που τους απασχολούν.