Κρίση πανικού: Ένας απρόσκλητος «φίλος»

Μια ξαφνική ζαλάδα, ένα τρέμουλο στα χέρια, τα πόδια σου δεν σε κρατούν. Ιδρώνεις, έχεις ταχυπαλμίες, μουδιάζεις. Δεν μπορείς να ελέγξεις τον εαυτό σου και χάνεις τη ζωή κάτω από τα πόδια σου. Δυσκολεύεσαι να ανασάνεις, δυσκολεύεσαι να μιλήσεις, να εξηγήσεις. Ένας κόμπος στο λαιμό, στο στομάχι, ένας πόνος στο στήθος, κάτι σαν πλάκωμα. Κλαις με αναφιλητά. Δεν μπορείς να σταματήσεις τα δάκρυά σου. Τα μάτια σου στάζουν. Νιώθεις ότι θα λιποθυμήσεις, νιώθεις ότι πεθαίνεις, ενώ το κεφάλι σου πάει να σπάσει. Νιώθεις ότι έχεις χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα και άραγε τι σκέφτεσαι;

«Θα πάθω κακό!», «Δε θα τα καταφέρω, θα πεθάνω, θα τρελαθώ!», «Τι μου συμβαίνει; Γιατί;», «Δεν μπορεί κανείς να με βοηθήσει». Λες, «Φύγε», και τους διώχνεις όλους, για να παλέψεις μόνος σου. Σε πιάνει υστερία και τρέμεις ακόμη περισσότερο.

Φοβάσαι, αλλά ο φόβος είναι πιο βαθύς απ’ όσο μπορείς να συνειδητοποιήσεις εκείνη την ώρα. Οι σκέψεις δεν είναι μόνο αυτές σχετικά με την υγεία σου, σχετικά με το τώρα και το σώμα σου. Οι σκέψεις σου αφορούν το παρελθόν σου και το μέλλον σου. Ένας φόβος για την στιγμή, ένας φόβος για το αύριο και ένας φόβος για το πάντα. Κι εκεί είναι που παραλύεις, γιατί το αύριο, το μέλλον και το για πάντα τρομάζει. Νιώθεις ακινητοποιημένος και πράγματι το σώμα σου είναι παγωμένο εκείνη την ώρα.

Αν σου έχει συμβεί μια τέτοια κρίση, συνειδητοποιείς ότι παθαίνεις ξανά κρίση πανικού και εκεί προσπαθείς πιο γρήγορα να αντέξεις, να υπομείνεις και να βρεις όλους εκείνους τους τρόπους που σε βοηθούν να επανέλθεις στην πραγματικότητα. Χρειάζεται να καθίσεις, να ξαπλώσεις, να πάρεις βαθιές ανάσες, να πάψεις να σκέφτεσαι και να ξεθολώσεις.

Αν σου συμβαίνει πρώτη φορά χρειάζεται να πάρεις τον χρόνο σου μέχρι να κατανοήσεις τι είναι αυτό που σου συνέβη, πώς ξεκίνησε και να ηρεμήσεις. Σε κάθε περίπτωση εκείνη την ώρα έχεις ανάγκη να έχεις δίπλα σου ένα έμπιστο άτομο, όταν αποκτήσεις τις δυνάμεις σου, και να ακούσεις τη φωνή του, να μοιραστείς την εμπειρία σου όσο μπορείς, να μην την καταπνίξεις. Αν δεν έχεις κανέναν, καλό θα είναι να μείνεις μόνος σου και να αντλήσεις δύναμη από τον εαυτό σου. Είναι ο μοναδικός που έχεις στις δύσκολες και στις εύκολες στιγμές. Είναι το στήριγμά σου και ξέρει πάντα να σε βοηθήσει. Αρκεί να τον ακούσεις, αρκεί να του δώσεις την ευκαιρία να σου μιλήσει. Μη ξεχνάς ότι ο εαυτός μας πάντα βρίσκει τρόπους να μας σώζει, να μας φροντίζει. Με παράδοξους ή μη τρόπους, πάντα διαθέτει το αίσθημα της αυτοσυντήρησης.

Και η κρίση, που κάθε φορά έρχεται, αποτελεί ένα μέσο να σε κινητοποιήσει και να σου υπενθυμίσει να αγαπάς τον εαυτό σου. Και να τον αγαπάς για όλα, να τον αποδέχεσαι και να τον αφουγκράζεσαι. Το σώμα μιλά όταν η φωνή σου έχει αποσιωπήσει. Όταν ο θυμός, ο φόβος κι η μοναξιά σου έχουν καταπνιγεί. Καμιά φορά η κρίση πανικού είναι ο τρόπος που έχει ο εαυτός μας να μας δείξει πόσο τον υποτιμάμε και τον αδικούμε, πόσο καλοί είμαστε για τους άλλους και παραμελούμε τον εαυτό μας. Πόσο «πνίγουμε» τα θέλω και τις επιθυμίες μας για να μας αποδεχτούν και να μας αγαπήσουν, για να μην μας κρίνουν.

Αν αναρωτιέσαι ποιοι λόγοι πυροδοτούν την κρίση πανικού, θα σου πω ότι είναι πολλοί, αλλά είναι ξεχωριστοί για τον κάθε άνθρωπο. Κι αυτό γιατί ο φόβος, το στρες και το άγχος, η πίεση και η συναισθηματική ένταση ποικίλουν στον τρόπο έκφρασης του καθενός. Το ίδιο περιστατικό μπορεί να με αφήσει αδιάφορο, αλλά εσένα να σε ακινητοποιήσει. Όλα σχετίζονται με τις ρίζες καταβολής σου, με το οικογενειακό σου ιστορικό, με τα συναισθήματά σου, τις δυσλειτουργικές σκέψεις και πεποιθήσεις που μπορεί να έχεις, με την ψυχική σου ανθεκτικότητα σου και δύναμη, και τους τρόπους διαχείρισης που το σώμα σου κι εσύ ο ίδιος έχετε εφεύρει.

Όλα αυτά τα μαθαίνεις και τα ανακαλύπτεις μόνο μέσα από την δουλειά με τον εαυτό σου και την προσωπική σου θεραπεία. Έτσι, θα κατανοήσεις την ύπαρξη της κρίσης και θα συνειδητοποιήσεις την ύπαρξη των ενδοψυχικών συγκρούσεων που αναδύονται μέσα από αυτή. Δίνοντάς της τον απαραίτητο χώρο και χρόνο θα περιοριστεί με το καιρό.

Τουλάχιστον ένα άτομο στα δέκα θα βιώσει σε κάποια στιγμή μία κρίση πανικού, που συνήθως προκαλείται από κάποιο αγχωτικό γεγονός, από κάποια εμπειρία απειλής, ή απώλειας της υγείας ενός κοντινού προσώπου, μιας απώλειας γενικότερα ή από κάποια εμπειρία όπου υπήρξε κάποιος σημαντικός αποχωρισμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν για πρώτη φορά τη διαταραχή όταν είναι περίπου στην ηλικία των 20-25 ετών. Η κατάσταση είναι περίπου δύο φορές πιο συχνή στις γυναίκες. Στην πορεία της εξέλιξης του πανικού οι κρίσεις έρχονται από το πουθενά, ανά πάσα ώρα και στιγμή, χωρίς προειδοποίηση, ακόμη και εν ώρα οδήγησης ή στον ύπνο. Πολύ συχνά περιμένει κανείς με φόβο την επόμενη κρίση, με αισθήματα θλίψης και αβοήθητου. Αποφεύγεται η πιο ουσιαστική σύνδεση με ανθρώπους από αισθήματα ντροπής και κάποιες φορές περιπλέκεται η κατάσταση με χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.

Ναι η κρίση είναι δύσκολη, σκληρή και απάνθρωπη για αυτόν που την βιώνει, τον κάνει αδύναμο και αποξενωμένο. Δημιουργεί ανασφάλειες, περισσότερες φοβίες και την αίσθηση της ψυχικής εξόντωσης και του ψυχικού πόνου. Αλλά μόνο τη στιγμή που θα αντιληφθείς την κρίση πανικού σαν ευκαιρία για αλλαγή από τον ίδιο σου τον εαυτό, μπορείς να δεις και το κρυμμένο όφελος, να νικήσεις τις κρίσεις και να πάρεις την δύναμή σου πίσω.

Πηγές:

https://www.doctoranytime.gr/p/kriseis-panikou

Τι είναι οι κρίσεις πανικού;

Διαβάστε περισσότερα άρθρα Ψυχολογίας: εδώ

Απόφοιτη Ψυχολογίας από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Eιδικευόμενη Ψυχοθεραπεύτρια Συστημικής/Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας. Πιστεύω η ψυχολογία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και η ύπαρξη της ψυχικής μας ευημερίας και γαλήνης δημιουργούν τις συνθήκες για μια πιο ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή. Μόττο μου: «Ας δείξουμε εμπιστοσύνη στη ζωή και στο ένστικτό μας. Ξέρουν να μας καθοδηγούν». (nikolidakiel.psy@gmail.com)