Ελεάνα Βραχάλη: «Έχω γράψει στίχους που τους έχω ζήσει μετά»

Η Ελεάνα Βραχάλη είναι μια δημιουργός που χρωμάτισε τα εφηβικά μου χρόνια. Στο ξεκίνημά της, τα λόγια που κέντησε ενώθηκαν με τις μελωδίες του Μιχάλη Χατζηγιάννη και δημιούργησαν μοναδικά και επιτυχημένα τραγούδια. Προσωπικά, όπως εξομολογήθηκα και στην ίδια πρόσφατα, το κοινό τους «παιδί» που αγαπώ πιο πολύ είναι το «Αυτά Που Θα’ Λεγα Σε Σένα». Η ίδια, μετράει 20 και κάτι χρόνια στη δισκογραφία έχοντας συνεργαστεί με σπουδαίους συνθέτες και με τις ωραιότερες φωνές του ελληνικού πενταγράμμου. Είναι μεγάλη χαρά και τιμή η συνομιλία μας για το your e-articles.

-Γεννήθηκες στην Αθήνα. Ποιες μνήμες σημάδεψαν τα παιδικά σου χρόνια;

Η παλιά μου γειτονιά. Η ανέμελη λυτρωτική βόλτα με το ποδήλατο στην πλατεία. Ο παππούς κι η γιαγιά. Οι πρώτες απώλειες. Και άλλα πολλά που δεν μπορώ να τα επικαλούμαι ανά πάσα στιγμή, αλλά είναι εξίσου βαθιά.

-Η ανάμνηση που σε έχει καθορίσει και δε θα τη ξεχάσεις ποτέ;

Πολλές είναι αυτές. Όχι μία. Η παιδική μας ηλικία μας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό. Κυρίως αυτά που δεν συνειδητοποιούμε εύκολα.

-Έχεις σπουδάσει μουσικολογία και ψυχολογία. Τι αποκόμισες;

Νομίζω δεν χωράνε σε μια απάντηση. Η μουσικολογία με έμαθε ουσιαστικά να ακούω μουσική. Να την ανακαλύπτω, να αφήνομαι και να ταξιδεύω μέσα της. Η ψυχολογία ακόμη μου μαθαίνει πράγματα. Νομίζω η άβυσσος της ψυχής δε θα σταματήσει ποτέ να μας εκπλήσσει.

-Πώς στράφηκες στο γράψιμο;

Απολύτως φυσικά. Μου φαινόταν ο μόνος δρόμος επικοινωνίας, ιδιαίτερα όταν η πραγματικότητα διάλεγε δύσβατα μονοπάτια.

-Η σημασία της συγγραφής στίχων στη ζωή σου;

Η συγγραφή είναι ξεκάθαρα ο βασικός τρόπος επικοινωνίας μου και κάτι τόσο αναγκαίο για μένα όσο κι η ανάσα μου. Ο καθείς και τα όπλα του, έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης. Και η γραφή για μένα είναι ακριβώς αυτό.

-Οι δημιουργοί που σε επηρέασαν;

Μαριανίνα Κριεζή, Λίνα Νικολακοπούλου, Μάνος Ελευθερίου, Νίκος Γκάτσος.

-Από που αντλείς έμπνευση;

Από ό,τι με συγκινεί.

-Πρώτα ζεις και μετά γράφεις;

Όχι απαραίτητα. Υπάρχει μια μεταφυσική σχέση με τη γραφή. Έχω γράψει στίχους που τους έχω ζήσει μετά. Έχω καταγράψει πράγματα που δεν ήξερα από που προέρχονται, σαν κάποιος να μου οδηγεί το χέρι. Έχει μια μαγεία αυτή η διαδικασία.

-Γράφεις πρώτα στίχο ή προτιμάς να κεντάς πάνω σε μελωδίες;

Και τα δύο αγαπώ.

-Δυο πρόσωπα που σε στήριξαν στα πρώτα σου βήματα ήταν η Μαριανίνα Κριεζή και η Λίνα Νικολακοπούλου. Υπάρχουν κάποια λόγια που σου είπαν και βγήκαν προφητικά;

Προφητική μάλλον ήταν η πίστη τους και φυσικά όσα μου είπαν που τα κρατώ σα φυλαχτό. Θα τις ευγνωμονώ μια ζωή. Όπως και τον Πέτρο Κωλέτη και την Άννα Παναγιωτοπούλου. Από εκείνους ξεκίνησαν όλα.

-Εκτός από στιχουργός είσαι και συγγραφέας δυο βιβλίων. Ως συγγραφέας λειτουργείς εντελώς διαφορετικά;

Το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο «Αποσιωπητικά» ουσιαστικά περιλαμβάνει τους στίχους της πρώτης δεκαετίας μου, καθώς και κάποια ανέκδοτα ποιήματα που έγραφα από παιδί. Το δεύτερο, η «Φυλακή Υψίστης Ασφαλείας» είναι κάτι τελείως διαφορετικό και πραγματικά γράφτηκε σχεδόν μεταφυσικά κι αυτό. Σαν να γραφόταν μέσα μου καιρό και να βγήκε την κατάλληλη στιγμή. Σα νερό.

-Παράλληλα, έχεις υπάρξει ραδιοφωνική παραγωγός. Τι εισέπραξες μέσα από αυτή την ιδιότητα;

Την επαφή με τον κόσμο, την εγγύτητα της ψυχής, την επικοινωνία. Κάτι που αργότερα εισέπραξα με τα τραγούδια.

-Που έγκειται η δύναμη του ραδιοφώνου;

Στο ότι μπορεί να διεισδύσει παντού, χωρίς να έχει τη δύναμη της εικόνας, αλλά προκαλώντας τη δύναμη της φαντασίας.

-Το όνομά σου για πάνω από είκοσι χρόνια έχει συνδεθεί με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη. Γυρνώντας τον χρόνο πίσω πώς αισθάνεσαι για όσα έχετε μοιραστεί και δημιουργήσει;

Απόλυτα ευγνώμων και γεμάτη όμορφα και βαθιά συναισθήματα.

-Το πιο αντιπροσωπευτικό σου τραγούδι;

Για τον καθένα είναι και κάποιο άλλο κι αυτό είναι νομίζω το ωραίο. Αν πρέπει να πω ένα τώρα για μένα, θα πω τον Βυθό.

-Μεγάλο κεφάλαιο στη διαδρομή σου είναι ο Γιώργος Σαμπάνης. Πώς προέκυψε η συνεργασία αυτή;

Μας γνώρισε ο Γιάννης Δόξας σε μια συναυλία της Δήμητρας Γαλάνη στο Θέατρο Βράχων. Ήταν η πρώτη μας συνάντηση. Αργότερα μας έφερε κοντά η Πέγκυ Ζήνα και ο Γιώργος Λύρας και γράψαμε τα πρώτα μας τραγούδια για την Πέγκυ. Τον αγάπησα πολύ, συνθετικά καταρχάς, κι έτσι στη συνέχεια ολοκληρώθηκε η καλλιτεχνική μας επαφή και προέκυψαν πολλά τραγούδια και πολλοί δίσκοι με τον Γιώργο.

-Τι απόσταγμα υπάρχει μετά από τόσα επιτυχημένα τραγούδια που έχετε γράψει;

Νομίζω το απόσταγμα είναι τα ίδια τα τραγούδια. Μιλάνε από μόνα τους και λένε πιο πολλά από όσα μπορούμε να πούμε κι εμείς οι ίδιοι.

-Σε φόβισε η επιτυχία; Μήπως στερέψεις και δεν μπορέσεις να γράψεις κάτι καινούργιο που να ξεπεράσει το προηγούμενο;

Όχι ιδιαίτερα, γιατί ποτέ δεν την κυνήγησα. Δεν είμαι υπεράνω, απλά ποτέ δεν γράφτηκε κάτι με σκοπό κι επιτήδευση. Μόνο με αλήθεια. Και ποια αλήθεια μπαίνει σε ανταγωνιστικό πλαίσιο;

-Μπήκες στο χώρο λίγο πριν αρχίσει η κατηφόρα της δισκογραφίας. Τι δυσκολίες έχει να συναντήσει ένας νέος δημιουργός σήμερα;

Κάθε εποχή έχει τα θετικά και τα αρνητικά της, όμως οι μέρες που διανύουμε είναι πολύ δύσκολες και υποτιμούν την τέχνη γενικότερα. Θέλει πολύ γερό στομάχι και αφάνταστη υπομονή ένα ξεκίνημα σήμερα…

-Η κατάσταση με τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών πιστεύεις θα βελτιωθεί;

Ελπίζουμε… Κι εγώ προσωπικά ελπίζω να καταλάβουμε όλοι ότι ο διχασμός δεν οδηγεί πουθενά.

-Πώς κρίνεις τη σημερινή ελληνική κοινωνία;

Σα να έχουν σκληρύνει οι άνθρωποι. Έτσι μου μοιάζουν. Σα να έχει χαθεί ο έλεγχος. Σα να κάνουμε βήματα πίσω. Σα να τρέχει η πραγματικότητα με μεγαλύτερη ταχύτητα από αυτήν που η κοινωνία κι ο καθένας ξεχωριστά μπορεί να αφομοιώσει. Κάπως έτσι. Με την παιδεία και τον πολιτισμό μας να βαριανασαίνουν και εμείς να πρέπει να τρέξουμε να προλάβουμε τις ξέφρενες, ανεξέλεγκτες πλέον, καταστάσεις που μας κατακλύζουν. Βέβαια πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι η κοινωνία όταν η πολιτεία είναι ανύπαρκτη; Όταν πράττει ανάλογα με το δικό της συμφέρον κι όχι των πολιτών; Όταν κανονικοποιεί καθετί αδιανόητο; Είναι σα να επιβάλλει ένα καθεστώς «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η μόνη λύση είναι η ένωση, το «μαζί» ενάντια στο διχασμό που επιβάλλεται. Η αφύπνιση πια ενάντια στον εκφοβισμό και την αποχαύνωση. Το νοιάξιμο ενάντια στον ωχαδερφισμό. Φτάσαμε στο σημείο μηδέν. Είδαμε με τον πιο σκληρό τρόπο ότι ζούμε από τύχη σε αυτή τη χώρα, και το κυριότερο, χωρίς ελπίδα. Αν δεν αλλάξουμε εμείς δε θα αλλάξει τίποτα. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε πλέον.

-Υπάρχουν στοιχεία της που δεν τα αντέχεις;

Τη βία της. Και την προσαρμοστικότητά της σε αυτή τη βία. Το πόσο εύκολα καθετί φρικαλέο μπορεί από απεχθές να γίνει συνήθεια και νέα κανονικότητα.

-Ο λόγος που τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, οι παιδοκτονίες και οι γυναικοκτονίες;

Δεν μπορώ να ξέρω τον λόγο, εδώ τόσοι επιστήμονες εκπλήσσονται και σαστίζουν καθημερινά. Ελπίζω, το ότι πλέον δεν μένουν εύκολα κρυφά, κάποια στιγμή να τους ανακόψει τη φόρα. Βέβαια, έχουν ανέβει και σε έναν βαθμό τα ποσοστά βίας μετά την πανδημία. Είτε μιλάμε για βία κατά του άλλου, είτε μιλάμε για αυτοκαταστροφικές οδούς.

-Έχεις νιώσει ευτυχισμένη;

Βεβαίως. Και πάντα ευγνώμων. Νομίζω η ευτυχία έρχεται, όταν βάζεις κάτι πάνω από εσένα. Δε σε βρίσκει στα στενά πλαίσια του εαυτού σου.

-Νιώθεις πληρότητα για όσα έχεις πραγματοποιήσει; Υπάρχουν απωθημένα;

Απωθημένα όχι. Δόξα τω θεώ. Νιώθω ειλικρινά τυχερή και ευγνώμων.

-Πώς είναι να παλεύεις για χρόνια με τη σκλήρυνση κατά πλάκας;

Δύσκολο και επώδυνο και δυστυχώς όσο κι αν ξεχνιέσαι, δεν το ξεχνάς. Είναι εκεί και σε περιμένει στη στροφή. Χάνεις στιγμές, πολλές φορές και ανθρώπους γιατί δεν είναι καθόλου εύκολη η συνθήκη.

-Ήρθε στιγμή που φοβήθηκες;

Πολλές στιγμές.

-Το «Αν Ήσουν Μαζί Μου» το έγραψες για την αδερφή σου, την Χριστίνα. Πώς θα ήταν η ζωή αν δεν ήταν μαζί σου; Αν ήσουν μοναχοπαίδι;

Δε θέλω ούτε να το σκεφτώ! Ειλικρινά. Δεν μπορώ να απαντήσω γιατί δεν μπορώ να το σκεφτώ.

-Τι είναι ο έρωτας;

Εξαρτάται. Για τον καθένα κάτι διαφορετικό. Πολλοί μπερδεύουν τον έρωτα με την παρόρμηση. Με μια σανίδα σωτηρίας από την αβάσταχτη πια καθημερινότητα. Για μένα ήταν πάντα κάτι πιο βαθύ. Μια επί της ουσίας κινητήρια δύναμη κι όχι επιφανειακή. Η γλώσσα μας είναι πιο πλούσια από άλλες και έχει ξεχωριστή λέξη για τον έρωτα και την αγάπη. Ο έρωτας που γίνεται αγάπη με αφορά και αυτόν επιλέγω. Είναι σπάνιο αλλά συμβαίνει. Αυτό το πάθος άμα το τροφοδοτείς και το φροντίζεις δε συγκρίνεται με κανένα και χωρίς αυτό όλα μοιάζουν ανούσια.

-Το προσωπικό σου καταφύγιο όταν όλα σκοτεινιάζουν;

Η αγάπη, όταν έχει φως. Η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, η αγαπημένη μου Τρούφα (η γάτα μου) 13 χρόνια δίπλα μου, η γραφή, τα βιβλία.

-Ο μεγάλος σου φόβος;

Η απώλεια σε κάθε της μορφή.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις το χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα ήθελες να αλλάξεις;

Κάτι θα υπάρχει…

-Αν ναυαγούσες σε ένα ερημικό νησί και μπορούσες να διαλέξεις ένα αντικείμενο για να σε συντροφεύει ποιο θα ήταν αυτό;

Κάποιο βιβλίο ενδεχομένως ή κάτι να ακούω μουσική.

-Τα όνειρά σου για το μέλλον;

Υγεία, ειρήνη, αγάπη και δημιουργία. Ακούγεται τετριμμένο, αλλά τα αυτονόητα έγιναν πλέον ζητούμενα. Και φυσικά να ξεφύγει επιτέλους η χώρα μας από την τριτοκοσμική της τροχιά και να μην είμαστε Ευρωπαίοι κατ’ επίφαση.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή τη περίοδο;

Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το «Φεύγω» σε μουσική Γιώργου Σαμπάνη, με ερμηνεύτρια την Έλενα Παπαρίζου. Κυκλοφορούν τα τραγούδια μας σιγά σιγά με τον Δήμο Αναστασιάδη, μόλις κυκλοφόρησε το τέταρτο κατά σειρά με τίτλο «Ένα Θέλω Μπορεί» και με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη επίσης, με τίτλο «Με Πονάει». Παράλληλα ξεδιπλώνεται και η συλλογή «Παιδί Δικό Σου», ένα αφιέρωμα για τα 20 μου χρόνια, που περιλαμβάνει τραγούδια διασκευασμένα, ενορχηστρωμένα από την αρχή και ερμηνευμένα εκ νέου από διαφορετικές αγαπημένες φωνές. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε «ο Καπνός» με ερμηνευτή τον Μπάμπη Στόκα. Κάθε τραγούδι και μια έκπληξη, που ελπίζω να χαρείτε και να αγαπήσετε όσο κι εμείς. Μπορεί να μην είναι καινούργια τα τοπία, αλλά είναι τα μάτια μας…

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα Ελεάνα Βραχάλη;

Η φράση του Όσκαρ Γουάιλντ «Όταν ορίζεις, περιορίζεις».

Ελεάνα σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Εγώ σε ευχαριστώ.

Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο

Social Media – Ελεάνα Βραχάλη
  • Ελεάνα Βραχάλη FB: εδώ
  • Ελεάνα Βραχάλη Spotify: εδώ
  • Ελεάνα Βραχάλη Instagram: εδώ
  • Ελεάνα Βραχάλη προσωπικός ιστότοπος: εδώ

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...