Πριν ξεκινήσουμε τις ερωτήσεις ακολουθεί ένα σύντομο βιογραφικό της Δάφνης.
Η Δάφνη Καλογεροπούλου είναι απόφοιτος του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος (Pierce College) απ’ όπου αποφοίτησε με έπαινο. Ξεκίνησε να σπουδάζει ελληνική φιλολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και ταυτόχρονα μουσική στο Ωδείο Αθηνών. Ωστόσο, διέκοψε τις σπουδές της, όταν έλαβε υποτροφία από το Βerklee College για να σπουδάσει τραγούδι. Έτσι, ξεκίνησε τις σπουδές της στην Αμερική, αλλά γρήγορα το ενδιαφέρον της απέσπασε η ψυχολογία.
Επέστρεψε στην Ελλάδα και σπούδασε ψυχολογία στο Deree College, απ’ όπου αποφοίτησε με αριστείο, Summa Cum Laude. Ύστερα, έκανε για ένα χρόνο την πρακτική της στην κλινική ψυχοπαθολογία στο Αιγινίτειο Νοσοκομείο, ενώ παράλληλα δούλεψε για δύο χρόνια στο κέντρο προγεννητικού ελέγχου της γυναικολόγου Σοφίας Παπαιωάννου παρέχοντας ψυχολογική υποστήριξη σε γυναίκες με δυσκολία σύλληψης.
Το 2016 – 2019 συμμετείχε στην πολιτική εκπομπή «x2» με τον Γιάννη Πολίτη ως ψυχολόγος στο τηλεοπτικό κανάλι Action 24, ενώ το 2018 -2019 δημιούργησε τη δική της εκπομπή ψυχολογίας Ψυχογράφημα στο κανάλι της βιβλιοθήκης του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.
Έχει εκδώσει πέντε βιβλία, τα τελευταία εκ των οποίων κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος και το 2021 έγραψε τον πρόλογο στο βιβλίο «Όταν Μείναμε Σπίτι» από τις εκδόσεις Κάθεξις. Έχει λάβει τρία πανελλήνια βραβεία και μια ειδική διάκριση σε τομείς της τέχνης (2000-2002) καθώς και το βραβείο Κοραλίας Κροκοδείλου (2002) το οποίο της απονεμήθηκε από το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδος.
Tέλος, τo 2020 έγινε δεκτή από το Πανεπιστήμιο UCL για μεταπτυχιακές σπουδές στην ψυχανάλυση, τις οποίες και θα πραγματοποιήσει το 2021-2022.
Αποκλειστικά στο Your e-articles η Δάφνη Καλογεροπούλου.
-Για ποιο λόγο επιλέξατε να ακολουθήσετε επαγγελματική καριέρα στον τομέα της ψυχολογίας;
Η ψυχολογία με είχε συνεπάρει από μικρή. Είχα τη χαρά να έχω γονείς πολύ ανοιχτόμυαλους, οι οποίοι μας πήγαν με την αδερφή μου από μικρές για ψυχοθεραπεία. Είδα, λοιπόν, πρακτικά την αναντικατάστατης σημασίας βοήθεια που ένας θεραπευτής είναι σε θέση να προσφέρει.
Συνήθιζα να πιστεύω πως κάποια πυρηνικά μου χαρακτηριστικά δεν θα άλλαζαν ποτέ. Όμως, σταδιακά είδα μια μεγάλη αλλαγή στο χαρακτήρα μου, η οποία με έκανε να νιώθω καλύτερα, να αλλάξω προτεραιότητες και να διαχωρίσω τα σημαντικά της ζωής από τα ασήμαντα. Θα έλεγα, πως το παράδειγμα της θεραπεύτριάς μου ήταν ο καταλυτικός παράγοντας.
-Τι ψυχοθεραπευτική προσέγγιση ακολουθείτε στη δουλειά σας;
Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι ειδικοί της ψυχικής υγείας χρησιμοποιούν σχεδόν όλες τις προσεγγίσεις – είτε το γνωρίζουν, είτε όχι. Ωστόσο, ανήκω στα πιο σύγχρονα ρεύματα στα οποία οι ξεκάθαρες προσεγγίσεις θεωρούνται κάτι παρωχημένο και ελλιπές. Ανήκω, λοιπόν, στην προσέγγιση η οποία ονομάζεται “Eclectism” στην οποία υποστηρίζεται πως ανάλογα με το θεραπευόμενο, πρέπει κανείς να γνωρίζει όσα περισσότερα μπορεί από όλες τις προσεγγίσεις και να εφαρμόζει κάθε φορά κάτι εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες του.
Για παράδειγμα, αν ερχόταν στο γραφείο μας ένας άνθρωπος με ψυχαναγκασμούς, εκεί μια πιο γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση ίσως να ήταν πολύ βοηθητική. Αλλά αν ερχόταν μια γυναίκα μεγάλης ηλικίας με ζητήματα για τα γηρατειά και το θάνατο, εκεί μια πιο υπαρξιακή προσέγγιση θα λειτουργούσε καλύτερα. Τέλος, όσον αφορά στην ψυχαναλυτική προσέγγιση η οποία έχει υποστεί μεγάλη κριτική, παρόλο που πολλά πράγματα δεν εφαρμόζονται πλέον, θεωρώ ότι το θεωρητικό πλαίσιο της ψυχανάλυσης είναι από τα πλέον απαραίτητα. Άλλωστε, η ίδια η λέξη «ασυνείδητο» ή η ίδια η διαδικασία της ψυχοθεραπείας προέρχεται από τον Φρόυντ και την ψυχανάλυση. Ή θα έλεγε κανείς πως τα περισσότερα από αυτά που αντιμετωπίζουμε στο δωμάτιο θεραπείας, όπως οι δυνάμεις της «μεταβίβασης» και της «αντιμεταβίβασης», ή οι «μηχανισμοί άμυνας» του θεραπευόμενου, διατυπώνονται στη ψυχαναλυτική θεωρία. Όπως είπα, θεωρώ απαραίτητη τη γνώση κάθε προσέγγισης κι αντίθετα, θεωρώ πως αν κάποιος είναι φανατισμένος με μια μόνο προσέγγιση, μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά.
-Πώς θα χαρακτηρίζατε την σημερινή κατάσταση της ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα; Έχετε διακρίνει βελτιώσεις όσον αφορά την απενεχοποίησή της, κυρίως από τους νέους;
Θεωρώ ότι τα πράγματα έχουν σίγουρα βελτιωθεί. Και η απόδειξη είναι όλες αυτές οι γενναίες αποκαλύψεις τόσων ανθρώπων που μίλησαν ανοιχτά για τα σεξουαλικά και ψυχικά τους τραύματα. Η ελληνική κοινωνία έχει περάσει τα πάνδεινα και ίσως μέσα από πολλές απώλειες, μεγάλη ατομική και συλλογική οδύνη έχει εξελιχθεί. Ο συλλογικός ψυχισμός έχει σίγουρα ωριμάσει και νομίζω ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν όλο και περισσότερο την αναγκαιότητα του να λαμβάνει κανείς εκτός από τη γνωσιακή εκπαίδευση που παρέχει το σχολείο και μια συναισθηματική εκπαίδευση.
-Στην Ελλάδα της κρίσης και ειδικότερα στον καιρό της πανδημίας, θεωρείται πολυτέλεια την ψυχοθεραπεία;
Θεωρώ ότι όχι μόνο δεν είναι πολυτέλεια, αλλά είναι ένα από τα απαραίτητα εφόδια που οφείλει κανείς να παρέχει στον εαυτό του προκειμένου να διασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για τον εαυτό του και τους άλλους.
Ξέρετε, το τι θεωρεί κανείς «πολυτέλεια» πολλές φορές έχει σχέση με τις προτεραιότητές του και το αξιακό του σύστημα. Κάποιοι θεωρούν και τη μόρφωση πολυτέλεια με αποτέλεσμα να μη μορφώνονται (ή να μην εκπαιδεύονται σε κάτι) κι έτσι να ζουν με ελάχιστες επιλογές. Αντίθετα, οι άνθρωποι οι οποίοι θεωρούν τη μόρφωση εσωτερική αναγκαιότητα, είναι σε θέση να εξασφαλίσουν για τον εαυτό τους και τους άλλους μια καλύτερη ζωή. Το ίδιο ισχύει, πιστεύω και για την ψυχοθεραπεία. Η ψυχική μόρφωση – εκπαίδευση όχι μόνο μας βοηθά να απολαύσουμε περισσότερες επιλογές, αλλά και μας εξασφαλίζει μια καλύτερη συναισθηματική και διαπροσωπική ζωή.
-Ποιο αίτημα είναι περισσότερο συχνό από τους πελάτες σας;
Παρόλο που δεν κάνω πλέον ατομικές συνεδρίες, αλλά μόνο ομαδικά σεμινάρια, ωστόσο, λαμβάνω καθημερινά ερωτήματα τα οποία αφορούν σε προβλήματα στις σχέσεις, προβλήματα με το άγχος, τη θλίψη, την αυτοεκτίμηση και τη συναισθηματική διαχείριση.
-Πόσο εύκολο είναι να αλλάξει κάποιον άνθρωπο η ψυχοθεραπεία; Υπάρχει όριο βελτίωσης;
Να ξεκινήσω από το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας: Η αλλαγή και βελτίωση είναι κάτι που δεν πρέπει να έχει ούτε όρια, ούτε ημερομηνία λήξης, μια και ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ον εξελικτικό. Όταν κανείς δεν εξελίσσει το νου και την ψυχή του/της, όταν καθηλώνεται σε καταστάσεις, τότε μαραζώνει. Λιμνάζει. Αλλά η αέναη αλλαγή είναι αναπόφευκτη, όπως το ποτάμι του Ηράκλειτου που ρέει.
Ωστόσο, η αλλαγή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Υπάρχουν δεκάδες παράγοντες και μεταβλητές που θα συμβάλλουν στην ψυχική βελτίωση ενός ανθρώπου ή αντίστοιχα, στην παρεμπόδιση της ψυχικής του ανάρρωσης. Για παράδειγμα, κάποιες μεταβλητές είναι το ιστορικό του θεραπευόμενου, η βιολογία του, η βαρύτητα ενός προβλήματος, το επίπεδο της αυτοπαρατήρησής του, η ικανότητα του θεραπευτή, το κοινωνικό πλαίσιο και οι συνθήκες της ψυχοθεραπείας, η συναισθηματική ευφυία τόσο του θεραπευόμενου όσο και του θεραπευτή και δεκάδες άλλες μεταβλητές. Άλλος ένας καθοριστικός παράγοντας είναι το εσωτερικό κίνητρο, δηλαδή, το κατά πόσο ένας άνθρωπος επιθυμεί την αλλαγή.
Υπάρχει το γνωστό ανέκδοτο στο χώρο μας: Πόσοι ψυχολόγοι χρειάζονται για να αλλάξουν μια λάμπα; Ένας αλλά η λάμπα πρέπει να θέλει να αλλάξει.
-Πώς θα χαρακτηρίζατε την κατάσταση των σημερινών ζευγαριών σε σχέση με των προηγούμενων γενεών; Έχει σημειωθεί βελτίωση;
Θα χαρακτήριζα τα σημερινά ζευγάρια πιο αληθινά, πιο απελευθερωμένα, πιο ειλικρινή, και σίγουρα πιο ελεύθερα. Τα πράγματα σαφέστατα βελτιώνονται από τα παλιά χρόνια όπου οι άνθρωποι δεν είχαν μεγάλη επιλογή όσον αφορά στον σύντροφο ή τη σύντροφό τους και ζούσαν καταπιεσμένοι. Σίγουρα τα σύγχρονα ζευγάρια έχουν να αντιμετωπίσουν άλλου είδους εμπόδια, απειλές και προβλήματα, ωστόσο, οι νέες γενιές είναι πιο εξελιγμένες από τις προηγούμενες – τόσο σε επίπεδο βιολογίας όσο και σε επίπεδο ψυχισμού. Βγαίνουν στο φως οι μύχιες αλήθειες, απελευθερώνονται τραύματα κι επιλύονται όλο και καλύτερα τα ψυχικά προβλήματα.
-Κατά την προσωπική σας γνώμη, ένα ζευγάρι που έχει υποστεί πολλές «ρωγμές» στην σχέση του, μπορεί να τις αντικρούσει και να ξεκινήσει για μια νέα υγιή αρχή και πορεία; Η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη;
Η απάντηση είναι εξαρτάται από το ζευγάρι. Η πρακτική μου, όμως, εμπειρία λέει πώς αν δυο άνθρωποι επιθυμούν να πάει καλά μια σχέση, προσπαθούν να βελτιωθούν κατά τη διάρκεια της σχέσης. Κι όχι για τον άλλον άνθρωπο, αλλά πρώτα από όλα για τον εαυτό τους. Κάνουν υπερβάσεις καθημερινά και δεν περιμένουν να φτάσουν τα πράγματα σε ακραίο σημείο. Αν φτάνουν τα πράγματα σε ακραίο σημείο, αυτό ίσως να δείχνει ότι είναι λίγο αργά. Όχι επειδή δυο άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν, αλλά διότι είναι δύσκολο να βρεθεί εκ των υστέρων το εσωτερικό κίνητρο που είναι απαραίτητο για τη θεραπευτική διαδικασία.
-Ένας άνθρωπος με την ειδικότητά σας, αντιμετωπίζει με ταχύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο τις δυσκολίες ψυχολογικής φύσεως, που εμφανίζονται στην ζωή του;
Σίγουρα είναι βοηθητικό να έχει κανείς κάποιες γνώσεις για τον ψυχισμό και τους μηχανισμούς του, προκειμένου να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες. Δεν ξέρω αν στην πράξη ο μέσος θεραπευτής αντιμετωπίζει τα προβλήματα ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Αυτό θα ήταν το ιδανικό και σίγουρα πρέπει να πασχίζουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.
-Τι πιστεύετε πως είναι σημαντικότερο να αποκομίζει ο θεραπευόμενος στο τέλος της κάθε συνεδρίας και πώς νιώθετε εσείς όταν το αντιλαμβάνεστε;
Το σημαντικότερο πράγμα που ένας θεραπευόμενος είναι καλό να αποκομίζει, είναι οι αληθινές του σκέψεις και συναισθήματα. Όταν ο θεραπευτής θα λειτουργήσει σα καθρέφτης, θα βοηθήσει το θεραπευόμενο όχι μόνο να συνειδητοποιήσει το ασυνείδητο υλικό, αλλά και να το εκφράσει, να το βγάλει στην επιφάνεια. Κι όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει, αυτό είναι θεραπευτικό όχι μόνο για τον θεραπευόμενο, αλλά και για τον θεραπευτή.
-Υπάρχει κάποιο μήνυμα ή μια φράση που χρησιμοποιείται σαν μότο και θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας;
Στο κανάλι χρησιμοποιώ το μότο Μαζί ξεκινάμε την ψυχική δουλειά. Σημαίνει πως είμαστε όλοι μια μεγάλη ομάδα με συναισθήματα κοινά και πανανθρώπινα. Επίσης, σημαίνει πως η ψυχική ισορροπία δεν είναι μια απλή υπόθεση. Αντίθετα, είναι μια δουλειά. Δηλαδή, όπως κάθε δουλειά, χρειάζεται καθοδήγηση, εκπαίδευση, επανάληψη και εξάσκηση.
-Που μπορεί να σας βρει κάποιος που ενδιαφέρεται για το έργο που προσφέρετε;
Μπορεί να με βρει στο κανάλι που έχω στο YouTube με το όνομα Dafni Kalogeropoulou. Εκεί παρέχεται δωρεάν εβδομαδιαία βίντεο ψυχολογίας για όλα τα θέματα, καθώς και τα εφόδια για να κάνει κανείς μόνος του στο σπίτι την ψυχική δουλειά.
Συνέντευξη στη Σταυρούλα Γρηγοριάδου
