2002 και ο Λούκας Μούντισον αποφασίζει να κυκλοφορήσει την ταινία ορόσημο, νέου Ευρωπαϊκού κινηματογράφου, Lilya 4ever, ταινία ωδή για την αναπαράσταση του sex trafficking σε μια επαναστατική μετά-σοβιετική Ρωσία και παράλληλα σε μια χρονικά αντίστοιχη Σουηδική πραγματικότητα. (Ακολουθεί σπόιλερ)
Η ταινία όπως άλλωστε ήδη αποκαλύψαμε, διαδραματίζεται σε δύο περιβάλλοντα, το πρώτο η διαλυμένη πλέον σοβιετική ένωση και το δεύτερο να καταλαμβάνει την θέση μιας Ευρωπαϊκής χώρας στην οποία φυσικά η διεφθαρμένη βιομηχανία του συστήματος της πορνείας δεν μένει αφανής. Η 16χρονη Lilya εγκαταλελειμμένη από την μητέρα της ζει σε ένα άθλιο διαμέρισμα και μαζί με τον 11χρονο φίλο της τον Volodja εγκαταλελειμμένος και αυτός από οποιαδήποτε μορφή γονεϊκής παρουσίας, ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή, ένα πιο υποφερτό μέλλον στο οποίο η σχεδιασμένη μελλοντική τους ευτυχία θα είναι ικανή να συγκαλύψει τα τραύματα του παρελθόντος τους. Δυστυχώς όμως η φαντασία και το όνειρο δεν αργεί να γίνει εφιάλτης και αρχή αυτού, όπως και κάθε καλοφτιαγμένης ταινίας τρόμου άλλωστε δεν είναι παρά μια ήρεμη, σχεδόν ανυποψίαστα καλή συγκυρία, στην οποία ενώ αναρωτιέσαι αν γίνεται να είναι αληθινό κάτι τόσο καλό, είσαι σίγουρος πως τίποτα δεν δύναται να την αγγίξει, πόσω μάλλον να την οδηγήσει σε καταστροφή. Η συγκυρία εδώ μεταφράζεται με τον έρωτα της Lilya για τον Andrei, έναν φαινομενικά αψεγάδιαστο νεαρό, με όλα τα στοιχεία που μπορεί να γοητεύσουν μια έφηβη, έρωτας που βγάζει την Lilya από την σκοτεινή περίοδο που διανύει γεμίζοντάς την ελπίδα και ακόμα περισσότερα όνειρα για μια ελευθερία μακριά από την δική της έως τώρα «φυλακή». Πόσο όμως μπορεί να κρατήσει αυτή η παρωδική ελπίδα για μια καλύτερη ζωή; Η για να το θέσουμε καλύτερα, για μια ζωή που απλά αρμόζει σε ένα 16χρονο παιδί;
Ο Andrei υπόσχεται στην Lilya δουλειά στην Σουηδία, ανοίγοντας έτσι έναν δρόμο που για την δική της κρίση σήμαινε και την απελευθέρωσή της από την τραγικότητα που χαρακτήριζε την ζωή της. Ο πλέον αδελφικός φίλος της Volodja, παρατηρούμε πως αμφιβάλλει για την αξιοπιστία του Andrei χωρίς όμως να μπορεί να κάνει κάτι για να την αποτρέψει και πως να τα καταφέρει κιόλας, αφού δεν υπάρχει κανένας λόγος για αυτή να μην θέλει με την πρώτη ευκαιρία που θα της δοθεί να αλλάξει την ζωή της ολοκληρωτικά. Αυτή της η απόφαση αφήνει τον Volodja μόνο, με το μοναδικό άτομο που είχε να φεύγει μακριά και τον ίδιο τελικά να αυτοκτονεί. Επίσης αυτή της η απόφαση μέλλει να είναι η διάλυσή της, αφού γρήγορα θα διαπιστώσει πως η δουλεία στην Σουηδία δεν συνδέεται ούτε στο ελάχιστο με την φαντασίωσή της και η φυλακή της όλο και στενεύει, μη αφήνοντας τελικά χώρο στην 16χρονή Lilya να επιβιώσει.
Έτσι συνοπτικά, έχοντας μιλήσει για την σκληρή πλοκή κατά την οποία ξετυλίγονται κάποια από τα μεγάλα προβλήματα του 21ου αιώνα, όπως αυτό της μητρικής και πατρικής απόρριψης, της βίας, της νεανικής πορνείας, της απάθειας του απλού κόσμου της διπλανής πόρτας που γίνεται μάρτυρας σε αυτά τα γεγονότα, της αυτοκτονίας και της σταδιακής ψυχολογικής κατάρρευσης, της παιδικής αποπλάνησης και στην κορυφή της πυραμίδας το ζήτημα του sex trafficking, μας προκαλεί να περάσουμε τα θέματα αυτά στο μικροσκόπιο, να τα εξετάσουμε και να ψαχτούμε περισσότερο, να συγκινηθούμε και τελικά να διευρύνουμε το γνωστικό μας καλούπι, εμπλουτίζοντάς το με περισσότερη πληροφορία και μεγαλύτερη καλλιτεχνική εμπειρία.
Μια σίγουρα underrated ταινία, όχι για όλους αλλά ταυτόχρονα φτιαγμένη για όλους και υποψήφια για βραβεία σε πολλά φεστιβάλ ευρωπαϊκού κινηματογράφου, η οποία υστερεί προβολής και διαφήμισης στο ευρύ κοινό, λίγο πιο προσανατολισμένη σε σινεφίλ θεατές με συγκεκριμένο «πορτφόλιο» παρακολούθησης. Η συγκλονιστική ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Οξάνα Ακινσίνα, θέτει την ταινία σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο και μας προκαλεί θαυμασμό από τα πρώτα κιόλας λεπτά, ενώ το υπόλοιπο κάστινγκ ανταποκρίνεται στα καθήκοντά του με επάρκεια. Έρχεται να συμπληρώσει την ερμηνεία της Οξάνα τόσο καλά που το αποτέλεσμα μας δίνει ακριβώς αυτό που πρέπει να μας δώσει, δέος και έναν μικρό έως μεγάλο πόνο στο στήθος.
Ο Μούντισον, φαίνεται να θέλει να επιμείνει στην αξία της φιλίας για την ζωή μας, καθώς βλέπουμε όλες τις άλλες αξίες που γνωρίζουμε πως μας κρατάνε δυνατούς, να σαπίζουν μπροστά στα μάτια μας. Η οικογένεια; Ο έρωτας; Ή η κοινωνία; Ποιος τελικά δίνει το παρόν και σαν φύλακας άγγελος στέκεται πλάι μας και μας ψιθυρίζει «μπορείς λίγο ακόμα, δεν έχεις τελειώσει ακόμα με αυτόν τον κόσμο» όπως στην περίπτωση της Lilya; Για τον σκηνοθέτη μας η απάντηση εδώ είναι ξεκάθαρη και είναι σίγουρα οι φίλοι, ο Volodja, ως μια αναπαράσταση της παιδικής αθωότητας και ευρύτερα ως συμβολισμός της ανιδιοτελούς αγνής αγάπης που σπανίζει τόσο στην ταινία όσο και στην πραγματική ζωή.
Σαν καθρέφτης της κοινωνίας, η ταινία του Μούντισον μας κρατάει το χέρι και μας κάνει μια βόλτα μέσα στην μιζέρια και την κατάπτωση του κόσμου μας, παρουσιάζει ένα σύγχρονο σκληρό παραμύθι με κακές θείες, τέρατα, φυλακισμένα παιδιά, αγγέλους που παίζουν μπάσκετ σε ταράτσες και χαρίζουν ολόκληρο τον κόσμο σε πριγκίπισσες που δεν τους δόθηκε το ελάχιστο από οτιδήποτε αξίζουν.
Δημιούργημα που στην γλώσσα των κλισέ θα το αποκαλούσαμε «γροθιά στο στομάχι» (όχι ότι δεν ισχύει), αξίζει να μπει στην λίστα “to watch” όλων και να μετατρέψει το movie night μας σε μια αναβαθμισμένη καλλιτεχνικά, τριβή με την κινηματογραφική cult σκηνή του 21ου αιώνα.