Αποτελεί μία από τις πιο ξεχωριστές φυσιογνωμίες στον χώρο της ελληνικής μουσικής. Μουσικός με σπουδαία κατάρτιση, γνώση και πολύπλευρη αντίληψη της μουσικής. Γνώστης του ελληνικού παραδοσιακού είδους ισορροπεί με ακρίβεια μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, Δύσης και Ανατολής. Ο εμπνευστής και ενορχηστρωτής της κορυφαίας ελληνικής ορχήστρας που είναι γνωστή σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Μαγνησίας. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς ερμηνευτές και έχει μελοποιήσει κορυφαίους ποιητές και στιχουργούς. Με αφορμή τις εμφανίσεις του με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη και την Εστουδιαντίνα στις 6 και 7 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στις 12 και 13 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, φιλοξενώ στο Your e-articles τον συνθέτη Ανδρέα Κατσιγιάννη.
-Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον οικείο με τη μουσική. Τα πρώτα μου χρόνια μεγάλωσα στην Αθήνα, στη περιοχή της Κυψέλης. Στα δέκα μου χρόνια μετακόμισα με τους δικούς μου στον Βόλο. Η ενασχόλησή μου με τη μουσική οφείλεται στο γεγονός πως ο πατέρας μου με έσπρωξε να ασχοληθώ λόγω των παππούδων του που κατάγονταν από τη Μικρά Ασία και έψελναν, έπαιζαν όργανα. Βέβαια, δεν είχα μόνο ελληνικά ακούσματα. Άκουγα και ξένη μουσική.
-Ακούγοντας το σύνολο του έργου σας νιώθω ότι είναι ένα κράμα παραδοσιακής, βυζαντινής, ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής.
Πράγματι. Είναι ένα ιδιαίτερο μείγμα. Θα προσθέσω όμως και την δυτικοευρωπαϊκή μουσική μέσα σε αυτό και συγκεκριμένα στο ζήτημα της ενορχήστρωσης των τραγουδιών μου. Την αντιμετωπίζω με αυτό τον τρόπο τόσο ως δημιουργός όσο και ως ακροατής.
-Το σαντούρι είναι το όργανο που συνδέεται μαζί σας ως μουσικός. Πώς προέκυψε αυτή η ενασχόληση και η αγάπη;
Ξεκίνησα να παίζω κλασική κιθάρα. Έκανα θεωρητικά και ξεκίνησα σαντούρι στα 14 μου χρόνια. Αφορμή ήταν μια επίσκεψη που πραγματοποίησα με τους γονείς μου στη Μυτιλήνη. Περνούσαμε από ένα χωριό και έξω από ένα καφενείο στεκόταν ένας οργανοπαίκτης που έπαιζε σαντούρι. Ήταν και ιδιοκτήτης του καφενείου, γνωστός με το παρατσούκλι «ο Κακούργος». Αυτό ήταν! Μόλις επιστρέψαμε στο Βόλο, ζήτησα από τον πατέρα μου να μου αγοράσει ένα σαντούρι. Ξεκίνησα μόνος, βρήκα στη συνέχεια έναν δάσκαλο που με βοήθησε και κάπως έτσι πορεύτηκα.
-Έχετε σπουδάσει στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. Τι ερεθίσματα σάς έδωσε αυτό σε συνδυασμό με τις σπουδές στη βυζαντινή μουσική;
Στη Θεολογική Σχολή δεν βρέθηκα από επιθυμία αλλά λόγω μορίων. Παρόλα αυτά, φοιτώντας εκεί αντιλήφθηκα ότι ήταν μια σοβαρή σχολή που αναζητούσε την εσωτερικότητα του ανθρώπου. Με τον τρόπο της μου έδωσε αρκετά ερεθίσματα σχετικά με αυτό που ονειρευόμουν να κάνω στη τέχνη.
-Το 1996 ξεκινήσατε να δημιουργείτε την «Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Μαγνησίας». Πώς προέκυψε σαν ιδέα;
Η ιδέα αυτή ξεκίνησε από κάποια άρθρα του σπουδαίου ρεμπετολόγου, Κωνσταντίνου Κουνάδη, τα οποία έτυχε να διαβάσω στο περιοδικό Δίφωνο. Στα άρθρα αυτά ο Κουνάδης ανέλυε τις Εστουδιαντίνες. Συμπτωματικά, ο ίδιος με κάλεσε να παρευρεθώ ως ομιλητής σε ένα συνέδριο που είχε ως θέμα το ηχόχρωμα της Εστουδιαντίνας μέσα από την λειτουργία μιας πολυάριθμης ορχήστρας. Έτσι, προσπάθησα να φτιάξω μια τέτοια ορχήστρα με φίλους μουσικούς από τον Βόλο σε μια προσπάθεια να παίζουμε με το δικό μας τρόπο τραγούδια που μας άρεσαν. Δεν φαντάστηκα ποτέ σε τι είδους περιπέτεια θα έμπλεκα με την καλή έννοια πάντα! Πήγαμε σε πολλές χώρες, σε απίστευτα μέρη, μοιραστήκαμε μοναδικά συναισθήματα με τον κόσμο, κάναμε αρκετούς δίσκους. Όταν πιστεύεις κάτι και το αγαπάς με ειλικρίνεια, σθένος και αλήθεια, τότε αυτό σε οδηγεί σε δρόμους που ποτέ δεν είχες φανταστεί.
-Με την «Εστουδιαντίνα» έχετε γυρίσει τον κόσμο, όπως είπατε. Τι έχετε εισπράξει;
Έχουμε παίξει σε Φεστιβάλ στο εξωτερικό όπου το κοινό δεν ήταν ελληνικό, αλλά μόνο ξένοι ακροατές. Αυτό που έχω εισπράξει είναι η επιβεβαίωση ότι η ελληνική μουσική είναι ίσως το μεγαλύτερο όπλο που έχουμε ως λαός. Είναι μια γλώσσα κατανοητή από όλους, αγαπητή από όλους και μια γλώσσα που μπορεί να συνδέσει διαφορετικά και ανόμοια συναισθήματα. Η μουσική της Ελλάδας πηγάζει από το άρωμα της Ανατολής και από το φως της Δύσης.
-Απέχει ο κόσμος από την παράδοση;
Ο κόσμος απέχει από την παράδοση, όταν αυτή γίνεται με έναν εμμονικό τρόπο και πλασάρεται με μια ακαδημαϊκότητα που δεν είναι ελκυστική. Η ακαδημαϊκότητα είναι για τα πανεπιστήμια και για τα μουσεία. Όταν λοιπόν αντιμετωπίζεται η παραδοσιακή μουσική σαν μουσειακό είδος, τότε είναι σαν να μην αποτελεί ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας. Η παράδοση οφείλει να είναι και να λειτουργεί συνεκτικά εντός του κοινωνικού ιστού.
-Καθοριστική ήταν η συνεργασία σας με τον Γιώργο Νταλάρα τόσο στο πλαίσιο της Εστουδιαντίνας όσο και γενικότερα.
Χωρίς τον Γιώργο Νταλάρα δεν θα υπήρχε «Εστουδιαντίνα». Ήταν ο άνθρωπος που λειτούργησε κομβικά για όλους μας μέσα στην «Εστουδιαντίνα». Μας βοήθησε να καθιερωθούμε στη δισκογραφία και ήταν δίπλα μας σε όλες μας τις ιδέες. Έφτιαξε τον πυρήνα της ορχήστρας. Του χρωστάμε πολλά και του το αναγνωρίζουμε ισόβια.
-Είχατε αναφέρει πρόσφατα σε μια συνέντευξη ότι «Μόνο το Πάτερ Ημών δεν έχω ακούσει ακόμα σε swing».
H δήλωση αυτή ήταν απάντηση σε ερώτηση του δημοσιογράφου σχετικά με την τάση των swing διασκευών. Ανέφερα ότι έχω την αίσθηση πως σταματήσαμε να γεννάμε πράγματα και διαρκώς γυρνάμε πίσω, βρίσκουμε κάτι και το πειράζουμε. Εκεί, σχολίασα πως όλα έγιναν swing. Άντε, περιμένω και το Πάτερ Ημών… Ήθελα να τονίσω την αμηχανία και την απουσία της έμπνευσης. Από όλες αυτές τις διασκευές και τα πειράγματα που γίνονται πρέπει να δούμε τι μένει στο τέλος. Συνήθως, δεν μένει τίποτα. Πρέπει να φτιάξουμε καινούριο κόσμο, να ξεπεράσουμε την αμηχανία και να αντιληφθούμε τη μουσική μέσα από τα δικά μας μάτια. Μόνο έτσι θα υπάρξει γνήσια δημιουργία.
-Τον Μάρτιο ετοιμάζετε εμφανίσεις με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη στο Μέγαρο Μουσικής. Πώς προέκυψε αυτή η συνάντηση;
Με την Άλκηστη παιδευόμαστε κοντά στα τέσσερα χρόνια. Είχε τραγουδήσει ένα δικό μου τραγούδι για την παράσταση της Μιμής Ντενίση Σμύρνη Μου Αγαπημένη και συγκεκριμένα το τραγούδι Φως. Είχαμε πει ότι κάποια στιγμή πρέπει να κάνουμε κάτι ολοκληρωμένο με την Εστουδιαντίνα. Το Νοέμβριο του 2019 μας κάλεσαν σε ένα Φεστιβάλ στο Ισραήλ. Εκεί, φτιάξαμε ένα ειδικό πρόγραμμα, ώστε να δοκιμάσουμε πώς θα ήταν να πραγματοποιήσουμε μια μελλοντική συνεργασία. Επί σκηνής διαπιστώσαμε ότι μπορεί να συμβούν πολύ όμορφα πράγματα. Διαλέξαμε τραγούδια από το ρεπερτόριο της Άλκηστης και στήσαμε ένα πρόγραμμα με τίτλο Άρωμα Ανατολής. Τραγούδια που φέρουν το άρωμα Ανατολής και δεν είχαν φωτιστεί όπως έπρεπε. Τα διασκευάσαμε και το αποτέλεσμα ήταν θετικό. Έτσι, αποφασίσαμε να δουλέψουμε μαζί και να το επαναλάβουμε. Μέσα στις τωρινές πρόβες νιώσαμε ωραία ως ακροατές και ως δημιουργοί και αναμένουμε να συναντήσουμε και το κοινό. Νομίζω πως θα πετύχει η συνεργασία με την Άλκηστη. Ήταν κάτι που έπρεπε να είχε συμβεί.
-Τι σχέδια έχετε για το μέλλον;
Έχω γράψει ένα καινούριο έργο το οποίο θα κυκλοφορήσει από το «Όγδοο» προς τα τέλη Απριλίου στο οποίο θα τραγουδούν ερμηνευτές με τους οποίους έχω συνεργαστεί κατά καιρούς και θα φέρει το τίτλο «Οι της Ιωνίας Τα Τραγούδια Των Ποιητών». Έχω μελοποιήσει ποιητές από τον Κωστή Παλαμά και τον Κων/νο Καβάφη μέχρι τον Κώστα Καρτελιά και τον Πόλυ Κυριάκου. Επίσημη παρουσίαση θα γίνει στο Μέγαρο Μουσικής της Σμύρνης στην Τουρκία στις 9 Μαΐου με την Συμφωνική Ορχήστρα της Σμύρνης και τις συμμετοχές της Άλκηστης Πρωτοψάλτη και του Γιώργου Περρή. Θα γίνει απαγγελία από κείμενα της Διδώς Σωτηρίου και του Φώτη Κόντογλου, κείμενα που γράφτηκαν στη Σμύρνη για την Σμύρνη. Θα είναι μια συγκινητική στιγμή. Ο λόγος που το κάνω είναι συμβολικός και πολιτικός. Πολιτικός και πολιτιστικός. Καθώς, ο πολιτισμός είναι πολιτική.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τα παρακάτω ονόματα;
Γιώργος Νταλάρας: ο πατριάρχης της νεοελληνικής μουσικής
Μπάμπης Τσέρτος: συνδέει το παρελθόν με το σήμερα με το πιο γλυκό τρόπο
Μανώλης Λιδάκης: ο σπουδαιότερος ερμηνευτής της γενιάς του
Χρόνης Αηδονίδης: η Ελλάδα
Δόμνα Σαμίου: το άλλο μισό της Ελλάδας
Ελένη Βιτάλη: το μέλος της Ανατολής
Λευτέρης Παπαδόπουλος: τα βιώματά μας
Λίνα Δημοπούλου: το συναίσθημά μας κάτω από την σκιά του φεγγαριού
Ελένη Γιαννατσούλια: η εξωστρέφεια της εποχής
Ηλίας Κατσούλης: ο κοσμοκαλόγερος
Πόλυς Κυριάκου: ο ποιητής της ξενιτιάς
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν λέτε το όνομα «Ανδρέας Κατσιγιάννης»;
Πατέρας δύο κοριτσιών.
-Κύριε Κατσιγιάννη, σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Και εγώ σε ευχαριστώ.
Γνωρίστε περισσότερα για τον Ανδρέα Κατσιγιάννη:
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Επιμέλεια συνέντευξης: Ευγενία Κελαράκου
