Συνέντευξη με τον Δημήτρη Κάσσαρη: «Έμπνευση χωρίς δουλειά δεν υπάρχει. Η δουλειά δημιουργεί την έμπνευση»

Κατάγεται από τη Μυτιλήνη. Τραγουδοποιός, ερμηνευτής και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Πολύπλευρος δημιουργός, συνδυάζει στα έργα του το μουσικό με το συγγραφικό του ταλέντο. Έχει συνεργαστεί με τον Γιώργο Νταλάρα, τη Ρίτα Αντωνοπούλου, τον Τάση Χριστογιαννόπουλο, τη Δήμητρα Γαλάνη, τη Νένα Βενετσάνου, τον Χρήστο Λεοντή, τον Γιάννη Σπανό, τον Μάριο Τόκα, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Δαυίδ Ναχμία, τον Μανώλη Ανδρουλιδάκη και την Αρετή Κοκκίνου. Σήμερα, φιλοξενώ στο your e-articles τον Δημήτρη Κάσσαρη.

-Τι σημαίνει για σένα η μουσική;

Η αόρατη δύναμη αυτής της τέχνης που, αν αφεθείς να σε αγγίξει με την αλήθεια της, μπορείς να γίνεις και καλύτερος άνθρωπος.

-Την αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά μέσα στα χρόνια;

Φυσικά. Όσο μεγαλώνουμε ωριμάζει ο τρόπος, η αντίληψη και η δεκτικότητα απέναντι στα πράγματα, στους ανθρώπους και απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μας. Κατά συνέπεια, αναπροσδιορίζεται και η σχέση μας απέναντι στην μουσική, στην τέχνη γενικά. 

-Την ακούς διαφορετικά ως συνθέτης και διαφορετικά ως ακροατής;

Όχι, είμαι ο ίδιος άνθρωπος με απαιτήσεις αισθητικής απόλαυσης για την έκφραση της αλήθειας και της αναζήτησης ενός βαθύτερου νοήματος, ενός μουσικού ή θεατρικού έργου ή ενός τραγουδιού. Είμαι ο ίδιος ως κοινό και ως δημιουργός. Και πλέον δεν χάνω τον χρόνο μου με ό,τι είναι δίχως λόγο ύπαρξης. 

-Ποιες είναι οι μουσικές σου σπουδές;

Σπούδασα θεωρητικά της μουσικής, ειδικό αρμονίας, αντίστιξη, κλασσικό τραγούδι και έχω πάρει μαθήματα πιάνου και κιθάρας με την οποία συνεχίζουμε και μελετάμε, γράφουμε και τραγουδάμε.

– Τα μουσικά σου ακούσματα;

Δύση κι ανατολή, μουσική από κινηματογράφο, τζαζ, ροκ, κλασική & προκλασική. Τώρα πλέον περισσότερο μουσική και τραγούδια από την νέα ελληνική παραγωγή.

-Οι συνθέτες που έχουν καταγραφεί στο υποσυνείδητό σου;

Είναι τόσοι πολλοί Έλληνες και ξένοι και διαφορετικοί μεταξύ τους που δε μπορείς να πεις μόνο αυτόν ή εκείνον. Ενδεικτικά θα αναφέρω: Ένιο Μορικόνε, Nίνο Ρότα, Τζον Ουίλιαμς, Έρικ Κλάπτον, κ.ά. Από Έλληνες: Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Κραουνάκης, Λεοντής, Κατσιμίχα, Καζαντζής και νεότεροι μέχρι το σήμερα.

-Το τραγούδι που σε περιγράφει;

Δεν είναι μόνο ένα, ενδεικτικά θα αναφέρω: «Δρόμοι στο φως» των Π. Στεργίου – Μ. Παπαδάκη, «Ο παλιός μου εαυτός» των Γ. Σταυριανού – Μ. Τσίτα, «Γερνάς και σκοτεινιάζει» Τ. Λειβαδίτη – Μ. Λοΐζου, «Κορίτσια της συγνώμης» Κατσιμίχα κ.ά.

-Ο δίσκος που ακούς σε προσωπικές στιγμές;

Ακούω νέες δουλειές φίλων που μου στέλνουν, αλλά περισσότερο ακούω στο ραδιόφωνο συγκεκριμένες εκπομπές.

-Τι αποτελεί έμπνευση;

Έμπνευση χωρίς δουλειά δεν υπάρχει. Η δουλειά δημιουργεί την έμπνευση. Αλλά και κάτι που το παίδευες καιρό και δεν έβρισκες τη λύση, ξαφνικά εκεί που περπατάς και δίχως να το περιμένεις σού ανοίγεται από μια λεπτομέρεια, γιατί έχει ωριμάσει μέσα σου.

-Πιστεύεις στο ταλέντο;

Πιστεύω στο έμφυτο χάρισμα μιας δεξιότητας, αλλά ταλέντο επίσης είναι και η αφοσίωση και οι ατέλειωτες ώρες μελέτης.

-Με ποια διαδικασία γράφεις τα τραγούδια σου; 

Με την καρδιά, αλλά και με μια ανησυχία αν μοιάζει με κάποιο άλλο όπως τόσες κακές απομιμήσεις δίχως καμία πρωτοτυπία που ακούμε συνεχώς ως προς τη μουσική και τον στίχο. Ώστε να μην χρειαστεί και να παραπέμψουμε στο γνωστό τραγούδι του Κηλαϊδόνη. Όταν γράφω ένα τραγούδι, μια μελωδία που θεωρώ ότι έχει κάτι, την επεξεργάζομαι πολύ και ύστερα την ξεχνάω. Ύστερα από μέρες είναι η στιγμή της αλήθειας.

-Πότε γράφεται ένα σπουδαίο τραγούδι;

Ωραία ερώτηση, αλλά αν ο κάθε συνθέτης ήξερε την απάντηση, θα υπήρχαν μόνο σπουδαία τραγούδια. Ωστόσο, για να απαντήσω, ένα σπουδαίο τραγούδι συνήθως διαθέτει οικουμενικότητα, μιλάει αμέσως στην καρδιά του ακροατή όπου βρίσκει σε αυτό τον εαυτό του. Έχει σημασία βέβαια και η κάθε εποχή με τις ανάλογες συνθήκες. Από την σημερινή δύσκολη κατάσταση που βρισκόμαστε ως χώρα πιστεύω ότι θα ξεπηδήσει ένα νέο κύμα δημιουργών και έργων.

-Ποια είναι η πιο αντιπροσωπευτική σου συνεργασία;

Γενικά θα απαντήσω, αυτή που βασίζεται στη φιλία, στον αλληλοσεβασμό και στην αλληλοϋποστήριξη.

-Στα έργα σου δημιουργείς τόσο ως τραγουδοποιός όσο και ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Αποτελεί πρόκληση για σένα;

Πάντα μια ωραία και πρωτότυπη ιδέα αποτελεί πρόκληση για έναν δημιουργό με ανησυχίες, με επιρροές και ερεθίσματα.

-Ποια ιδιότητα κυριαρχεί περισσότερο; Του μουσικού ή του συγγραφέα;

Πότε το βάρος πέφτει στη συγγραφή και πότε στη μουσική. Νομίζω όμως περισσότερο στη μουσική μιας και την κουβαλάω από παιδί, ενώ ο συγγραφέας δημιουργήθηκε σε μεγαλύτερη ηλικία, σε μια δύσκολη περίοδο και από μια βαθύτερη ψυχική ανάγκη.

-Ποια ήταν τα συναισθήματά σου όταν προσέγγισες την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου στον δίσκο «Νεροσταγόνες»;

Σεβασμός και αγάπη για κάθε λέξη που άγγιζα για να την ντύσω μουσικά.

-Τι κλίμα επικρατεί στη σύγχρονη ελληνική δισκογραφία;

Λίγο πολύ είναι γνωστό. Η ανυπαρξία δισκογραφικών εταιρειών και η ελευθερία που έχουν οι δημιουργοί από τη μια να στήνουν όπως θέλουν το όποιο έργο τους και από την άλλη, δίχως καμία υποστήριξη, να πρέπει να πληρώνουν τα πάντα για να κυκλοφορήσει και να παρουσιαστεί αξιοπρεπώς. Αδιέξοδο.

-Κατάγεσαι από την Μυτιλήνη. Πώς κρίνεις τα τελευταία γεγονότα που επικρατούν στο νησί σε σχέση με το προσφυγικό;

Τραγική στιγμή της χώρας μας να έχουμε έναν τέτοιο γείτονα που μόνο κακό προξενεί γύρω του και δεν υπάρχει αντίπαλο δέος να τον σταματήσει λόγω οικονομικών συμφερόντων με αποτέλεσμα να είμαστε για άλλη μια φορά εμείς το εξιλαστήριο θύμα της «Ενωμένης Ευρώπης». Εκείνη η άγρια και χυδαία επίθεση μιας γυναίκας απέναντι στους πρόσφυγες και ενός άντρα που πυροβόλησε δεν είναι η γενική αντίδραση των Μυτιληνιών αδερφών μου οι οποίοι, παρόλο που βρίσκονται σε αδιέξοδο, έχουν δείξει το ανθρωπιστικό τους πνεύμα. Πρόκειται για ήρωες και η πολιτεία θα πρέπει να κάνει κάτι στο θέμα αυτό για το νησί.

-Πιστεύεις στον Θεό;

Έχω μια προσωπική σχέση με αυτή την ανώτερη άγνωστη δύναμη. Η ευγνωμοσύνη που νιώθω όταν περπατάω και κοιτάω ψηλά και για ό,τι καλό επέλεξα και ευτύχησα να περιβάλλει τη ζωή μου, αλλά και ο θυμός για όλα τα δεινά και τους δυνάστες του κόσμου, το κακό που πάντα είναι επάνω, την έλλειψη δικαιοσύνης, το αίμα, τους πολέμους, τους πρόσφυγες, αλλά και για την αθλιότητα του ανθρώπινου είδους που για άλλη μια φορά επέλεξε να έχει επάνω ηγέτες όπως οι Τραμπ, Τζόνσον, Όρμπαν, Ερντογάν κ.ά.

-Τι είναι ο έρωτας;

Θα σου απαντήσω με μια μαντινάδα που άκουσα από έναν γέροντα εκατό χρονών:

«Ο έρωτας κι ο θάνατος ίδια σπαθιά βαστούν,

Του θάνατου τη γλύτωσα τον έρωτα φοβούμαι».

-Τι είναι η ευτυχία;    

Στιγμές, μικρές και μεγάλες.

-Τι άνθρωπος είναι ο Δημήτρης Κάσσαρης;

Θα απαντήσω αυτή τη φορά με ένα δικό μου ποίημα μέσα από την ποιητική μου συλλογή «Αλλιώς» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης:

«Προσωπογραφία»

Κάτι βαθύ κι ασίγαστο εντός του αναμοχλεύει

Το πως του κόσμου το βαρύ της ύπαρξης το τέλος

Της μουσικής το ερέθισμα, της ποίησης τα ερέβη

Μα και της σάρκας την τροφή, το ηδονικό το βέλος.

Άδει και γράφει έκθετος στα βλέμματα , στα φώτα

Πανευτυχής φωτίζεται λουσμένος θείο σκοτάδι

Γράφει και άδει ένθετος σε πνεύματα και ώτα

 Του βίου του τ΄απόσταγμα, του κόσμου το υφάδι.

-Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;

Η οικογένειά μου, η γυναίκα μου, οι εδώ και πολλά χρόνια φίλοι μου, προστατεύοντάς το από τοξικούς ανθρώπους και άρρωστα μυαλά.

-Ο μεγάλος σου φόβος;

Ο ξεπεσμός και η κτηνωδία του ανθρώπινου είδους, το πού θα φτάσει ακόμα…

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο, για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;

Να είναι αληθινός. Επίσης, να κάνει ό,τι μπορεί για την αυτοβελτίωσή του, ό,τι περνάει από το χέρι του για αυτούς που αγαπάει, συνεπώς και για όλους τους ανθρώπους, τα παιδιά, τα ζώα και το περιβάλλον. Τότε και το οποιοδήποτε έργο του θα βγάζει αυτή την αγάπη και την αλήθεια, στοιχεία απαραίτητα για την καλλιτεχνική του καταξίωση στη συνείδηση του κόσμου.

-Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;

Έναν καλύτερο κόσμο δίχως βία και πολέμους κι ας ξέρουμε ότι είναι ουτοπία.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;

Τα νέα τραγούδια για τον προσωπικό μου δίσκο σε μουσική και στίχους δικούς μου και κάποιων νέων αξιόλογων ποιητών. Επίσης, μια άλλη δουλειά με μεγάλους Έλληνες ποιητές που έχω μελοποιήσει.

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα «Δημήτρης Κάσσαρης»;

Σοκ και Δέος… Για να κλείσουμε με χαμόγελο…

 -Δημήτρη, σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Ευχαριστώ το your e-articles και εσένα, Χρήστο, για την συνομιλία μας. Καλή Άνοιξη!

Επιμέλεια άρθρου: Ευγενία Κελαράκου

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...