Συνέντευξη με τον Δημήτρη Φανή: «Με εξοργίζει το γεγονός ότι ο άνεργος σήμερα δεν είναι παρά ένα στατιστικό δεδομένο, ένας αριθμός»

Από τους πιο άξιους Κύπριους τραγουδοποιούς. Καταρτισμένος, ικανός και με ιδιαίτερο ηχόχρωμα έχει διαγράψει τη δική του ξεχωριστή πορεία ως σήμερα. Το 1996 εμφανίστηκε επίσημα στη δισκογραφία με τον δίσκο «Σαν Οδυσσέας σε ταξίδι το μυαλό μου», σε μουσική του ιδίου και στίχους του Ανδρέα Καρανικόλα. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς καλλιτέχνες όπως οι Μάριος Τόκας, Μανώλης Μητσιάς, Γλυκερία, Σοφία Βόσσου, Μιχάλης Βιολάρης, Αλέξια, Κωνσταντίνα και Μιχάλης Χατζηγιάννης. Κόντρα στο κλίμα της πανδημίας συνεχίζει να δημιουργεί και ετοιμάζει τη νέα του δισκογραφική απόπειρα με τίτλο «Πάμε να δεις». Σήμερα συνομιλώ στο your e-articles με τον Δημήτρη Φανή.

-Ποιες είναι οι αναμνήσεις από τα παιδικά σου χρόνια;

Όμορφα και ανέμελα χρόνια! Η εποχή που χτίζαμε στην άμμο τα μεγάλα μας όνειρα. Αψηφούσαμε με έπαρση τον κίνδυνο και ρουφούσαμε το μεδούλι της ζωής. Τα θυμάμαι με νοσταλγία.

-Τι σημαίνει για εσένα η μουσική;

Η μουσική είναι το μόνο ναρκωτικό που μπορούμε και πρέπει να παίρνουμε άφοβα επί καθημερινής βάσεως. Ζωογόνος δύναμη!

-Ποια είναι τα ακούσματα που σε καθόρισαν;

Ανακάλυψα από πολύ νωρίς την ομορφιά της παραδοσιακής μουσικής. Βρίσκω συναρπαστικά τα ρεμπέτικα τραγούδια. Με μαγεύουν οι μουσικοί γαλαξίες που δημιούργησαν ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις.

-Οι καλλιτέχνες που σε επηρέασαν;

Οι δάσκαλοί μου είναι πολλοί και σπουδαίοι. Είναι οι φάροι που φωτίζουν τα μουσικά μου βήματα. Από τους γενάρχες του ρεμπέτικου και του λαϊκού, τον Μάρκο, τον Χατζηχρήστο, τον Τσιτσάνη και τον Καλδάρα μέχρι τους εκπροσώπους του έντεχνου και του ροκ. Τον Σαββόπουλο, τον Μικρούτσικο και τους Κατσιμιχαίους. Ο Μπιθικώτσης και ο Καζαντζίδης με έμαθαν να τραγουδώ. Ο Νταλάρας με στιγμάτισε και διαμόρφωσε την αισθητική μου.

-Πώς αισθάνεσαι όταν βρίσκεσαι μπροστά από ένα μικρόφωνο;

Αμήχανα και συγχρόνως υπέροχα. Το μικρόφωνο έχει δύναμη αλλά έχει και μεγάλη ευθύνη. Είναι μια διαρκής προσπάθεια ισορροπίας ανάμεσα στις δύο αυτές έννοιες. Πολλές φορές γοητευόμαστε από τη δύναμη και ξεχνάμε την ευθύνη.

-Πώς έχεις νιώσει να κυλάει ο χρόνος;

Ο χρόνος περνάει ωφέλιμα όταν κάνεις αυτό που ονειρεύεσαι, αυτό που πραγματικά σου αρέσει. Η μουσική είναι ο καλύτερος τρόπος για να χωνεύουμε τον χρόνο.

-Σε έχουν καθορίσει περισσότερο οι εύκολες ή οι δύσκολες στιγμές στη ζωή σου;

Ο Βίκτωρ Ουγκώ είπε ότι οι αντιξοότητες δημιουργούν ανθρώπους και η ευημερία τέρατα. Τείνω να συμφωνήσω. Μόνο όταν εναντιώνεται ο άνεμος σαλπάρουν τα καράβια.

-Έχει να δώσει πράγματα η σημερινή ελληνική μουσική; 

Ανέκαθεν υπήρχαν σημαντικοί εκπρόσωποι της ποιοτικής μουσικής και του καλού τραγουδιού. Καλλιτέχνες ανήσυχοι και δημιουργικοί, που έδειχναν τον δρόμο. Ας θυμηθούμε τον Μάνο Λοΐζο και τον Σταύρο Κουγιουμτζή. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Γιώργος Ανδρέου, ο Νίκος Ζούδιαρης. Αλλά και νεότεροι όπως ο Αντρέας Κατσιγιάννης, ο  Σταύρος Σιόλας και ο Κωστής Μαραβέγιας. Είναι επίσης οι εξαίρετοι εκπρόσωποι της παραδοσιακής μουσικής, ο Παναγιώτης Λάλεζας, η Ασπασία Στρατηγού, η Αρετή Κετιμέ. Είναι τόσοι πολλοί! Η καλή ελληνική μουσική θα έχει πάντα λόγο ύπαρξης. Αρκεί να μην ξεχνά να ποτίζει τις ρίζες της.

-Τι κλίμα επικρατεί στη σύγχρονη ελληνική δισκογραφία;

Δεν υπάρχει πια η δισκογραφία με την παραδοσιακή έννοια. Υπάρχει όμως δημιουργικός οίστρος, ο οποίος αναζητεί και βρίσκει νέους τρόπους έκφρασης. Το διαδίκτυο είναι ο νέος τρόπος επικοινωνίας και προβολής της δουλειάς μας. Αρκεί να βρεθούν οι τρόποι, ώστε να μπορεί ο καλλιτέχνης να αμοίβεται ικανοποιητικά, για την κοινοποίηση της πνευματικής του ιδιοκτησίας.

-Έχεις κοινωνικές ανησυχίες;

Με καταρρακώνει η εικόνα απελπισμένων ανθρώπων και ιδίως παιδιών βουτηγμένων κυριολεκτικά μέσα σε καλάθους σκουπιδιών για να βρουν μια μπουκιά φαί. Με εξοργίζει το γεγονός ότι ο άνεργος σήμερα δεν είναι παρά ένα στατιστικό δεδομένο, ένας αριθμός. Με προβληματίζει η βία, σωματική ή λεκτική, για να λυθούν οι διαφορές μεταξύ των οπαδών μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Είναι πολλά και σοβαρά. Θα μπορούσα να μιλώ για μέρες. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι η απάθεια απέναντι σε αυτά τα μεγάλα και διαχρονικά κοινωνικά ζητήματα. Χρειάζεται μια εκ βάθρων αναγέννηση. Και η αλλαγή ξεκινά πάντα από μας τους ιδίους.

-Πώς κρίνεις την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;

Η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια διανύουν μια διαρκή κρίση. Ανάμεσα σ’ όλα τα υπόλοιπα που είχαμε να διαχειριστούμε, προστέθηκε και η πανδημία. Κατά γενική ομολογία αυτό που βιώνουμε είναι πρωτοφανές, δισβάστακτο ακόμα και για ένα εύρωστο κράτος. Πόσω μάλλον για την Κύπρο και την Ελλάδα που έχουν υποστεί φοβερή οικονομική πίεση, με ολέθριες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα ζωής.

-Σε τι κατάσταση βρίσκονται οι καλλιτέχνες την περίοδο του κορωνοϊού;

Οι άνθρωποι της τέχνης πληρώνουν βαρύ τίμημα από τις συνέπειες της πανδημίας. Ο τομέας του πολιτισμού ήταν από τους πρώτους που ανέστηλε τη λειτουργία του μετά τα περιοριστικά μέτρα, οδηγώντας τα περισσότερα μέλη της καλλιτεχνικής κοινότητας σε ανεργία. Ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας χαρακτηρίζεται από έντονη εποχικότητα, πράγμα που καθιστά αυτό το οικοσύστημα του πολιτισμού ένα από τα πιο ευάλωτα κομμάτια της κοινωνίας, όχι μόνο αυτή την περίοδο της κρίσης.

-Πώς κρίνεις τη στάση της κυβέρνησης στη διαχείριση αυτής της δύσκολης περιόδου;

Υπάρχει προκλητική αδιαφορία. Στις αναγγελίες της κυβέρνησης μετά το ξέσπασμα της πανδημίας ο πολιτισμός δεν υπήρχε ούτε ως έκφραση. 

Ενα σύγχρονο κράτος οφείλει να μεριμνά για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες του, ιδιαίτερα σε τέτοιες ακραίες συνθήκες όπου απειλείται η ίδια η ύπαρξή τους.

Στην Κύπρο τα δεδομένα είναι θλιβερά! H Eurostat ανακοίνωσε πρόσφατα τα στοιχεία που αφορούν στις δαπάνες για τον πολιτισμό στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κύπρος βρίσκεται στην προτελευταία θέση, αφού δαπάνησε μόλις το 50% του μέσου όρου της Ε.Ε.

-Πιστεύεις στον Θεό;

Πιστεύω στην ύπαρξη μιας ανώτερης δύναμης, η οποία αποκαλύπτεται μέσα από το σύμπαν. Ένα σύμπαν αχανές και ακατανόητο για τη φτωχή ανθρώπινη νόηση. 

-Πώς λειτουργείς όταν ερωτεύεσαι;

Ο έρωτας είναι γιορτή και πανηγύρι. Είναι κήπος ολόχρονα ανθισμένος. Είναι γέλιο και κλάμα χωρίς ενοχές. Είναι η ίδια η ζωή και απλά την απολαμβάνω!

-Τι είναι η ευτυχία;

Ευτυχία είναι να βρεις τη γαλήνη μέσα σου. Να αγαπάς και να αγαπιέσαι.

-Τι άνθρωπος είναι ο Δημήτρης Φανής;

Ένας φτωχός πλην τίμιος καλλιτέχνης με όνειρα και ανησυχίες.

-Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;

Θα ακουστεί κοινότοπο, αλλά αυτή είναι η αλήθεια μου. Η μουσική!

-Ο μεγάλος σου φόβος;

Δεν υπάρχει φόβος όταν αγαπάς τη ζωή. Κι αν ο φόβος με πειράξει, τον κοιτάζω κατάματα και φεύγει.

-Το βιβλίο που διαβάζεις ξανά και ξανά;

Έχω αγαπημένους συγγραφείς τους οποίους διαβάζω σχεδόν εμμονικά. Ο Καζαντζάκης είναι ένας απ’ αυτούς.

-Η αγαπημένη σου ταινία;

Το Dead poets society (Ο κύκλος των χαμένων ποιητών) με τον αξεπέραστο Robin Williams και σκηνοθέτη τον Peter Weir.

-Ο δίσκος που ακούς τις προσωπικές σου στιγμές;

Επιδιώκω να ακούω ορχηστρική μουσική. Είναι ένας ωραίος τρόπος να χαλαρώνω αλλά και να μελετώ συγχρόνως. Τα soundtracks ταινιών είναι μια καλή επιλογή.

-Το λάθος που δε θα συγχωρήσεις ποτέ στον εαυτό σου;

Τα λάθη είναι ακριβά παράσημα. Χωρίς αυτά δεν ολοκληρώνεται κανείς. Χωρίς αυτά δε μπορείς να κατανοήσεις αυτά που γράφει το δεφτέρι της ζωής.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα άλλαζες;

Απολύτως τίποτα!

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;

Στόχο, προσήλωση και υπομονή. Τα όνειρα είναι οι σπόροι που φυτεύουμε και χρειάζονται χρόνο και φροντίδα για να γίνουν δέντρα και να καρποφορήσουν.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;

Εδώ και καιρό ετοιμάζω 15 νέα τραγούδια που θα κυκλοφορήσουν σε ψηφιακή μορφή υπό τον τίτλο «Πάμε να δεις». Σε αυτή την ομολογουμένως μεγάλη σε όγκο προσπάθεια συμμετέχουν άθρωποι που θαυμάζω είτε ως ερμηνευτές όπως οι Παντελής Θαλασσινός, Μιχάλης Δημητριάδης, Μιχάλης Βιολάρης, Γιώργος Ξηντάρης, Ασπασία Στρατηγού, Θοδωρής Ξηντάρης, Δημήτρης Λιάπης και Δημήτρης Μεσημέρης, είτε ως δημιουργοί όπως οι Νεοκλής Νεοφυτίδης, Στέλιος Πισής, Πόλυς Κυριάκου, Αντώνης Ανδριανός, Παντελής Θαλασσινός, Γιώργος Καλογήρου, Παναγιώτης Θωμάς, Γιάννης Σούφρας, Κυριάκος Πισής, Βασίλης Χαρίσης και Ηλίας Μακρής.

Λόγω των έκτακτων συνθηκών που η πανδημία προκάλεσε η δουλειά θα κυκλοφορήσει με την νέα χρονιά από την εταιρεία Ogdoo Music Group.

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα Δημήτρης Φανής;

Χαμόγελο ικανοποίησης. Καλά τα καταφέρνεις μέχρι τώρα. Συνέχισε!

-Δημήτρη σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Και εγώ σε ευχαριστώ. Καλές γιορτές για όλους μας.

Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο – 18/12/20

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...