Συνέντευξη με τον Μανόλη Ανδρουλιδάκη: «Υπάρχει η μουσική και ολόγυρα, σαν πλανήτες, τα υπόλοιπα»

Είναι ένας από τους πιο σπουδαίους Έλληνες κιθαρίστες αλλά και ένας ξεχωριστός συνθέτης. Η κιθάρα αποτελεί την προέκταση της ψυχής του και της καρδιάς του. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε από το Όγδοο η τελευταία του δισκογραφική κατάθεση, το Ανθολογία Για Κιθάρα ενώ την Τρίτη 3 Αυγούστου θα εμφανιστεί με τον Ορφέα Περίδη σε μια μοναδική παράσταση στο Faliro Summer Theater. Σήμερα, στο your e-articles ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης.

-Πώς θυμάσαι τα παιδικά σου χρόνια;  

Στο Ρέθυμνο, που μεγάλωσα, παίζαμε σε μεγάλες αλάνες. Άκουγες ακόμα πετεινούς. Κυκλοφορούσε ένας καρεκλάς και ένα προπολεμικό Ford με τη χαρακτηριστική κόρνα που θύμιζε Σαπφώ Νοταρά. Καλά ήταν, σχετικά ήσυχα.

-Η πιο ισχυρή ανάμνηση που σε ακολουθεί μέχρι σήμερα; 

Να κλοτσάμε κουκουνάρια αντί για μπάλα και η Φιλαρμονική.

-Η καταγωγή σου είναι από τη Ρόδο και την Κρήτη. Κυλούν οι παραδοσιακές μουσικές των τόπων αυτών μέσα σου;

Της Ρόδου ή καλύτερα της Σύμης, λιγότερο. Κυρίως μέσα από το ραδιοφωνάκι της γιαγιάς όταν κάναμε διακοπές και τα τραγούδια του γάμου που μου τραγούδησαν μαζί με τη θεία μου. Της Κρήτης είναι πολύ πιο έντονα. Έχω παίξει και σε κρητικά πανηγύρια και γενικά στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου άκουγες από παντού λύρα.

-Πώς στράφηκες στη μουσική;  

Σα να ήξερα από παιδί ότι θα γίνω μουσικός και ειδικότερα κιθαρίστας. Το ήθελα από μικρός και όταν δόθηκε ευκαιρία έμαθα να παίζω.

-Η σημασία της στη καθημερινότητά σου;

Υπάρχει η μουσική και ολόγυρα, σαν πλανήτες, τα υπόλοιπα.

-Την αφουγκράζεσαι ως μουσικός ή ως απλός ακροατής;

Συνήθως ως μουσικός. Κάποια ακούσματα που δε μου είναι πολύ οικεία, για παράδειγμα παραδοσιακή μουσική άλλων χωρών, τα ακούω σαν μη μουσικός. Και είναι μια στιγμή ευτυχίας, γιατί είναι σπάνια.

-Τι εισέπραξες από τις μουσικές σπουδές σου

Μεθοδικότητα, ορθή χρήση του χρόνου και ένα ουσιαστικό άνοιγμα παραθύρου στην γνώση.

-Τι σημαίνει για σένα η κλασική κιθάρα;

Πλέον, δεύτερη φύση.

-Ήταν καθοριστική η συνάντηση με τον Νότη Μαυρουδή;

Ήταν καταλυτική. Ουσιαστικά μου έμαθε πώς να αντιμετωπίζω το όργανο σωστά. Εξίσου καθοριστική -κυρίως για το performance- ήτανε και η διδασκαλία του Κοτσιώλη.

-Έχεις συνυπάρξει επί σκηνής και έχεις συνεργαστεί με μοναδικούς καλλιτέχνες; Ξεχωρίζεις κάποια συνεργασία;

Τη Μαρία Δημητριάδη.

-Προσωπικά, θεωρώ κομβική τη συνεργασία με τον Μίκη Θεοδωράκη. Πράγματι, είναι έτσι;

Είναι ευλογία να σε αγγίξει αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος. Ομολογώ ότι ντρέπομαι λιγάκι όταν βλέπω στη Myrtia το όνομά μου δίπλα το δικό του.

-Πώς ένιωσες όταν διασκεύασες το Chariots Of Fire στην αναγόρευση του Βαγγέλη Παπαθανασίου σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με εκείνον να παρακολουθεί σε ζωντανή σύνδεση από το Παρίσι;

Ήμουν συγκεντρωμένος για να το αποδώσω σωστά. Στο τέλος ρωτούσα τους τεχνικούς και όσους είχανε οπτική επαφή μαζί του για να μάθω αντιδράσεις. Μου είπαν ότι χαμογελούσε. Ελπίζω από ικανοποίηση και όχι συγκαταβατικά.

-Έχεις υπάρξει και καθηγητής μουσικής στο ΑΠΘ και το ΤΕΙ Ηπείρου. Είναι ένας άλλος κόσμος η διδασκαλία;

Η διδασκαλία θέλει πολλή υπομονή, που πλέον δεν ξέρω αν την διαθέτω. Τώρα έχω μόνο τρεις μαθητές με πολύ εξειδικευμένη κατεύθυνση. Στα συγκεκριμένα ιδρύματα ήμουν ευτυχής γιατί είχα να κάνω με συναδέλφους μουσικούς. Άρα ήμουν σε οικείο περιβάλλον.

-Πώς γεννιέται η έμπνευση;

Τετριμμένο αλλά αληθές. Μπορεί να προέλθει από οπουδήποτε. Η δική μου έμπνευση νομίζω ότι κατοικεί στην ντουζιέρα.

-Πρόσφατα, κυκλοφόρησε από το Όγδοο η τελευταία σου δισκογραφική κατάθεση, το Ανθολογία Για Κιθάρα. Πώς προέκυψε;

Είναι η πρώτη συλλογή που έγινε με απόλυτη ηρεμία, λόγω της παύσης των δραστηριοτήτων με παραστάσεις και λοιπά. Είναι ουσιαστικά πολύ αγαπημένα τραγούδια, που σα να μου ζητούσαν να αποδοθούν κιθαριστικά. Το καθένα έχει την μικρή την ιστορία και το λόγο ύπαρξής του. Η πρόσφατη συνεργασία με τον Περίδη, η παλαιότερη με τον Λεοντή, η μεγάλη μου αγάπη για τους μπουζουξήδες λαϊκούς συνθέτες Χιώτη και τον Ζαμπέτα. Ο Λοΐζος και ο Ξαρχάκος που τους αγαπώ πολύ και φυσικά, ο μέγας Μίκης. Ανάμεσά τους και μια παλιότερη διασκευή που είχα κάνει πάνω στο Σαββόπουλο την περίοδο της συνεργασίας μας γύρω στο 1999. Εν κατακλείδι, προέκυψε αβίαστα και φυσιολογικά.

-Πώς αντιλαμβάνεσαι τη κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;   

Είναι στα χέρια δεξιών που, όπως είναι λογικό, εκπροσωπούν την μεγαλοαστική τάξη και προασπίζουν πρώτα και κύρια τα συμφέροντά της με γνώμονα τα κέρδη και τους οικονομικούς δείκτες.

-Τη σημερινή Αριστερά;

Όπως πάντα έχει τα προβλήματα της. Και όπως πάντα, αποτελεί τη μοναδική ελπίδα για καλύτερο αύριο.

-Έχει τις προϋποθέσεις να αφυπνίσει το σύνολο του λαού;

Το σύνολο του λαού, αποκλείεται. Γενικότερα μιλώντας, στο τανγκό χρειάζονται δύο. Οφείλει η αριστερά να έχει λόγο απλό και εύληπτο, οφείλει όμως και ο κόσμος να έχει τα μάτια του και τα αυτιά του ανοιχτά. Από κει και πέρα είναι θέμα συνειδητοποίησης, καλής πρόθεσης και διάθεσης για αγώνα.

-Επηρέασε τους καλλιτέχνες η πανδημία;   

Με εξαίρεση τους υγειονομικούς κλπ. περισσότερο νομίζω από τον καθέναν. Θετικά γιατί έδωσε την ευκαιρία να γραφτούν καινούργια τραγούδια, να φτιαχτούν καινούργια ποιήματα, καινούριοι πίνακες και αγάλματα. Καταστροφικά από οικονομική και όχι μόνο, σκοπιά γα όσους ανήκουμε στις παραστατικές τέχνες.

-Η στάση της Κυβέρνησης;   

Σε λάθος κατεύθυνση. Ας μη μπούμε στην κουβέντα στα λεωφορεία κολλάει, στα αεροπλάνα δεν κολλάει. Κρίνοντας από καταστάσεις όπου έχω τεχνοκρατική γνώση, δηλαδή από τις άθλιες καλλιτεχνικές επιλογές σε επετειακά γεγονότα και κάνοντας αναγωγή στην καθημερινότητά μας, καταλαβαίνω ότι λειτουργούν πρόχειρα και με διάθεση να διασφαλίσουν πρώτα απ’ όλα τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Για τους υπόλοιπους, ημίμετρα και περαιτέρω προσπάθεια ξεζουμίσματος με αφορμή τον κορωνοϊό.

-Τι αναμένεται να φέρει το άνοιγμα του καλοκαιριού στα μουσικά δρώμενα; 

Για μένα είναι ένας γρίφος. Από τη μια βλέπω τη διάθεση για να γίνουν καλά πράγματα, από την άλλη μια γενικότερη ασάφεια, τόσο σε ό,τι αφορά τα περιοριστικά μέτρα, όσο κι αυτές καθαυτές τις καλλιτεχνικές επιλογές.

-Πώς κρίνεις τη σημερινή ελληνική κοινωνία;

Δεν πάμε καλά νομίζω. Βαδίζουμε στα τυφλά βασισμένοι σε κακέκτυπα παλαιότερων επιτυχημένων συνταγών. Παρόλα αυτά, υπάρχει ελπίδα. Εξαιτίας ανθρώπων με μεράκι και αποφασιστικότητα.

-Η άποψή σου για τη σημερινή δισκογραφία;   

Ίδια απάντηση με πριν.

-Υπάρχουν άξιοι καλλιτέχνες σήμερα;   

Βεβαίως, ανάλογου εμπνεύσεως με τους παλιότερους που θαυμάζουμε.

-Πότε έκλαψες τελευταία φορά;   

Νομίζω δάκρυσα στην έναρξη του φετινού συνεδρίου του ΚΚΕ, στην προβολή ενός αποσπάσματος από μια γερμανική ταινία. Για κλάμα, πρέπει να πάω αρκετά χρόνια πίσω, δε θυμάμαι πότε. Έκλαψα, όμως, από τα γέλια, σε μια πρόβα με τη Ρίτα, τον Μιχάλη και τον Σταύρο, προ ημερών.

-Η σχέση σου με τον Θεό;   

Ελπίζω να υπάρχει και να υφίσταται κάποια τελική απόδοση δικαιοσύνης. Σίγουρα δεν αποδέχομαι τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται από τους τυπολάτρες φανατικούς. Δεν είμαι, όμως και πολύ αισιόδοξος.

-Το προσωπικό σου καταφύγιο; 

Τα παιδιά μου και γενικότερα οι δικοί μου άνθρωποι. Μετά η τέχνη.

-Ο μεγάλος σου φόβος;   

 Οτιδήποτε δεν μπορώ να αντιπαλέψω.

-Τι είναι ο έρωτας;

Η ταχυπαλμία λίγο πριν από το ραντεβού.

-Η ευτυχία;   

Ένα μακρόσυρτο «μπαμπάααααα».

-Τι άνθρωπος είναι ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης;

Κάποιες φορές είμαι ένας γκρινιάρης μανιακός με τη δουλειά. Νευριάζω όταν φεύγει ο χρόνος ανούσια, μου αρέσει το γέλιο και το καλό χιούμορ. Με τα πάνω μου και τα κάτω μου, προσπαθώ να βελτιώνομαι και καμιά φορά τα καταφέρνω.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα άλλαζες; 

Θα απέφευγα λάθος συμπεριφορές και επιλογές. Θα έφευγα νωρίτερα από κάποιες συνεργασίες καλλιτεχνικές, τηλεοπτικές κ.λπ. και θα ξεκινούσα νωρίτερα την κιθαριστική δισκογραφία. Ίσως έκανα νωρίτερα παιδιά.

-Πώς φαντάζεσαι τη τελευταία μέρα σου στη γη;  

Θα ήθελα να είναι σε μια εξέδρα εκτόξευσης για τον Άρη. Όπως και να’ ναι θέλω να φύγω όρθιος.

-Τα όνειρά σου για το μέλλον;  

Να δω τα παιδιά μου υγιείς, ευτυχισμένους και μαχητές ενήλικες. Στην τέχνη μου, να παίξω σε ωραίους χώρους και να βγουν τα καινούργια καλύτερα από τα προηγούμενα.

-Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο; 

Ετοιμάζω μια σειρά τραγουδιών και ένα κιθαριστικό έργο.

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν νέο άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;   

Να κρατήσει την αξιοπρέπειά του. Να ρισκάρει, να κάνει λάθη, να μελετά πολύ, να αφουγκράζεται και κυρίως, να μην υποκρίνεται ότι είναι κάτι που δεν είναι. Να μη «μαϊμουδίζει».

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα Μανόλης Ανδρουλιδάκης;

Ότι τα τελευταία χρόνια με λένε ολοένα και λιγότεροι Ανδρουλάκη και αυτό είναι καλό.

-Μανόλη σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.

Και εγώ σε ευχαριστώ.

Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...