Η παρεξηγημένη πρόοδος στης ελληνικής τηλεόρασης την στρούγκα

Περί τα μέσα της δεκαετίας του 2000, εποχή που οι ευρυζωνικές συνδέσεις μπήκαν σε κάθε νοικοκυριό, η τηλεόραση στην Ελλάδα ακολούθησε την τάση που είχε δημιουργηθεί λίγα χρόνια νωρίτερα στην τηλεόραση πιο ανεπτυγμένων οικονομιών, αυτή της σταθερής παρακμής. Η τηλεόραση αυτά τα χρόνια έδειχνε ότι όδευε αργά και σταθερά προς τον αναπόφευκτο θάνατό της. Η έκπληξη (ΝΟΤ) ήρθε από το εξωτερικό όπου η τηλεόραση ακολούθησε το ρεύμα, ασπάστηκε τις αρετές του διαδικτύου και σε συνδυασμό με τα κατάλληλα κεφάλαια αναγεννήθηκε μέσα από τις στάχτες της σαν ένας ψηφιακός φοίνικας προσφέροντας στο κοινό μεγάλες και αξιόλογες παραγωγές και καινοτόμα projects. Η σειρά έγινε και πάλι τρόπος ψυχαγωγίας και τα talk shows απέκτησαν ένα πιο προσιτό ύφος τραβώντας ξανά την προσοχή του κοινού και πλέον τεράστια κεφάλαια δαπανώνται για την δημιουργία τηλεταινιών. Η θεματολογία έγινε (όχι πάντα) ποιοτικότερη και οι εταιρείες αντιμετωπίζουν μια νέα ιδέα με πιο ανοιχτό μυαλό. Υβριδικές πλατφόρμες όπως το Netflix μεσουρανούν σήμερα ως αποτέλεσμα της προσφοράς τους σε ένα worth to buy προϊόν.

Τι γίνεται όμως με την τηλεόραση της Ελλάδας;

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Η ελληνική τηλεόραση από την γέννηση των ιδιωτικών καναλιών επένδυε αποκλειστικά και μόνο στον φτηνό εντυπωσιασμό. Εκπομπές των οποίων το concept είχε απορροφηθεί δεκαετίες πριν στην τηλεόραση του εξωτερικού βρήκαν ξανά θέση στους ελληνικούς δέκτες. Η ελληνική τηλεόραση ήταν μια απέραντη θάλασσα trash εκπομπών τα χρόνια εκείνα. Μηνύματα μοναδικά παρέχονταν στο κοινό καθημερινά, σε γενναίες δόσεις, διδάσκοντας έτσι την κοινωνική ευαισθησία. Ο γνήσιος σεξισμός μέχρι και η ψυχαγωγία σε βάρος ανθρώπων με νοητικά προβλήματα επιστρατεύτηκαν στον βωμό του εφήμερου κέρδους. Ο καθένας μπορούσε να έχει τα 15 λεπτά δημοσιότητάς του και αυτό βόλευε απίστευτα τους Έλληνες καναλάρχες. Μέχρι να αντιδράσει το Ε.Σ.Ρ. και να επιβάλλει κάποιο πρόστιμο το ισοζύγιο κέρδους – ζημίας ήταν σταθερά θετικό προς όφελος του καναλιού. Ελάχιστες αξιόλογες δουλειές έσπαγαν την μονοτονία του τηλεοπτικού σκουπιδότοπου.

Η κρίση του 2008 σίγουρα δεν βοήθησε την ελληνική τηλεόραση στο να συμβαδίσει με την πρόοδο που διαφαινόταν σιγά σιγά στο εξωτερικό. Συνεπώς, για κάποια χρόνια απλώς επιβίωνε με την αναπαραγωγή ξένων προγραμμάτων. Σήμερα, με το κλίμα να είναι οικονομικά σαφώς ευνοϊκότερο για τα ελληνικά μέσα, η τηλεόραση άλλαξε και άρχισε να δείχνει σημάδια “προόδου”. Κόπιες σκηνικών πετυχημένων talk shows του εξωτερικού και διασκευές ξένων σειρών επανήλθαν, αλλά αυτή την φορά η αναμάσηση γίνεται σε σύγχρονα θεάματα με τον γνωστό ελληνικό τρόπο.

Άλλαξε όμως η ρητορική των παρουσιαστών ακολουθώντας την κοινωνική ευαισθησία που σε μεγάλο βαθμό διακρίνει τα μέσα του εξωτερικού; ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΟΧΙ! Το μόνο που άλλαξε είναι ότι πλέον το κάθε “καημένο ανθρωπάκι” που για κάποιο λόγο κατέχει τηλεοπτικό χρόνο μπορεί να ανεβάζει ένα δακρύβρεχτο απολογητικό tweet, όταν προβαίνει σε κάποια χοντράδα. Στη συνέχεια ηρεμεί για λίγο και έπειτα ξανά προς την δόξα τραβά… Μπορεί να είναι όσο σεξιστής και μισάνθρωπος θέλει. Και γιατί όχι; Όπως λέει ένας από τους βασικότερους νόμους των οικονομικών, όπου υπάρχει ζήτηση υπάρχει και προσφορά.

Το πρόβλημα είναι ότι ακόμα και σήμερα η όποια καινοτομία που μπορεί να εμφανιστεί στην ελληνική τηλεόραση καταπλακώνεται από το όλο συνονθύλευμα σκουπιδιών και ιδεών βγαλμένων από την εποχή του λίθου των media. Για να αλλάξει αυτό, πρέπει πρώτα απ’ όλα ο τελικός καταναλωτής να ζητήσει κάτι καλύτερο από αυτό που λαμβάνει. Είναι πραγματικά κρίμα αξιοπρόσεχτες δουλειές, σε κινηματογράφο και τηλεόραση, να αμαυρώνονται και να λογοκρίνονται ως ακατάλληλες την ώρα που η επιδρομή της κλασικής περσόνας “ξανθιά παρουσιάστρια” που ασχολείται με τα κερατιάτικα και τα ξεκατινιάσματα του κάθε υπο-celebrity μέρα μεσημέρι καλά κρατεί.

Είμαι απόφοιτος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Ε.Κ.Π.Α και του τμήματος «Σύγχρονες Δημοσιογραφικές Σπουδές» του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Διέξοδό μου αποτελούσαν πάντα ο κινηματογράφος, το διάβασμα και φυσικά το γράψιμο. Στόχος μου είναι μέσα από τα γραπτά μου να προσεγγίσω καθημερινά ερεθίσματα και να τα αναλύσω μέσα από ένα επιστημονικό-ορθολογικό πρίσμα, με σκοπό να κατανοήσω όσο το δυνατό καλύτερα την ανθρώπινη συμπεριφορά. Άλλωστε, πάντα με γοήτευε η πολυπλοκότητα του ανθρώπου και για αυτό προσπαθώ να ανακαλύψω τον κώδικα πίσω από κάθε πράξη του.