Ξεκινώντας με ένα γρήγορο ορισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ηθικές αρχές που θέτουν συγκεκριμένα πρότυπα ανθρώπινης συμπεριφοράς και συνήθως προστατεύονται ως νόμιμα δικαιώματα κατά το εθνικό και διεθνές δίκαιο. Παραδείγματα τέτοιων δικαιωμάτων είναι το δικαίωμα στην εργασία, στην υγεία, στην τροφή, στην κατοικία, στην ιατρική περίθαλψη ή στην εκπαίδευση.
Παρόλο που τα παραπάνω δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα για όλους τους ανθρώπους θεωρητικά (στην Ελλάδα είναι κατοχυρωμένα σύμφωνα με το Σύνταγμα αλλά και στο Αστικό Δίκαιο), στην πράξη συναντούμε συχνά καταπάτηση των βασικών αυτών δικαιωμάτων.
Ποια είναι όμως η σχέση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Από την στιγμή της ίδρυσής του, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.), έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διεθνή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επίσης, ο χάρτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπογράφηκε στις 26 Ιουνίου του 1945, αποτέλεσε την βάση για την ανάπτυξη της διεθνούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ποια ανθρώπινα δικαιώματα ονομάζονται απαραβίαστα;
Υπάρχουν ορισμένα ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία και θεωρούνται απαραβίαστα και αφορούν κάθε άνθρωπο ανεξαιρέτως. Αυτά είναι το δικαίωμα της ζωής, το δικαίωμα του να είσαι ελεύθερος από δουλεία, το δικαίωμα του να είσαι ελεύθερος από βασανιστήρια και το δικαίωμα του να είσαι ελεύθερος από αναδρομική εφαρμογή ποινικών νομοθεσιών.
Ποια είναι ορισμένα παραδείγματα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις μέρες μας;
H πικρή αλήθεια είναι ότι τα παραδείγματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σήμερα είναι πολυάριθμα. Ξεκινώντας από την χώρα μας, παρατηρούμε ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο ποσοστό ανεργίας (συγκεκριμένα 11,4% σύμφωνα με άρθρο του statista.com), γεγονός που δείχνει την καταστρατήγηση του δικαιώματος της εργασίας χιλιάδων ανθρώπων.
Έπειτα, παρατηρούμε ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Περνάμε λοιπόν αυτομάτως στο επόμενο παράδειγμα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως υπάρχουν οργανώσεις όπως οι γιατροί χωρίς σύνορα. Oι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/MSF) είναι μια διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση που παρέχει ιατρική φροντίδα σε ανθρώπους αποκλεισμένους από την υγειονομική περίθαλψη, σε θύματα βίας, φυσικών καταστροφών ή ενόπλων συγκρούσεων. Δρα με μοναδικό κριτήριο τις ιατρικές ανάγκες, ανεξάρτητα από φυλετικά, θρησκευτικά ή πολιτικά κριτήρια.
Ακόμη, αν και η λίστα με τις περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αξίζει να αναφερθούμε και στην παραβίαση των δικαιωμάτων που πραγματοποιούνται ακόμα και σήμερα εις βάρος μόνο κάποιων συγκεκριμένων ομάδων. Αρχικά, η παιδική εργασία υπό κάκιστες συνθήκες είναι «μια πραγματικότητα» για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπρόσθετα, οι γυναίκες υφίστανται καθημερινά την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων τους τόσο στις αναπτυσσόμενες, όσο και στις αναπτυγμένες χώρες. Ας μην ξεχνάμε πως ακόμα και οι έμμεσες διακρίσεις εις βάρος πολλών γυναικών μπορούν να τις στερήσουν βασικά τους δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην εργασία. Τέλος, παρόμοια δικαιώματα μπορεί να στερηθούν με τον ίδιο τρόπο από ανθρώπους με διαφορετικά χαρακτηριστικά όπως για παράδειγμα διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό από αυτόν που θεωρείται κοινωνικά αποδεκτός.
Τι πρέπει να γίνει από εδώ και εμπρός;
Αν και τα αίτια παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αρκετά, αυτό το οποίο προέχει είναι να τα διαφυλάξουμε με κάθε δυνατό τρόπο. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αυτά που διασφαλίζουν άλλωστε την ισότητα όλων των ανθρώπων. Χωρίς αυτή δεν οδεύουμε πουθενά!
Από την Πίττη Μαριάνθη
