Η Αλεξάνδρα Λαδικού, η σπουδαία ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, διάγει το 92 χρόνο της ζωής της μέσα σε πλήρη διαύγεια. Με εντυπωσίασε με τις αφηγήσεις και τις περιγραφές της. Πότε με γλυκύτητα και πότε με καυστικότητα, χρωμάτιζε έντονα διάφορες σκηνές της ζωής που έζησε. Συμπτωματικά, της πρότεινα αυτή την συνέντευξη μια μέρα πριν φύγει από τη ζωή ο συμπρωταγωνιστής της στο Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη, ο Άλκης Γιαννακάς. Λίγες μέρες μετά, στην καθορισμένη μας επικοινωνία, αναλογιζόμενη τις απώλειες αρκετών συναδέλφων της μου εκμυστηρεύτηκε πως «είναι στενόχωρο όταν αναλογίζεσαι τις απώλειες των ανθρώπων που γνώρισες, συνάντησες και είχες αλληλεπίδραση. Αντιλαμβάνεσαι ότι έχει αρχίσει και για σένα η αντίστροφη μέτρηση. Οπότε, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να αυξήσεις τα ενδιαφέροντα σου στη ζωή. Να ζήσεις όσο μπορείς» Σήμερα, έχω την τιμή να την φιλοξενώ στο yourearticles.
-Κυρία Λαδικού, γεννηθήκατε στη Καβάλα. Πως θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια;
Είχα πολύ όμορφα παιδικά χρόνια, με υπέροχες παιδικές αναμνήσεις. Όλη μου η ύπαρξη δομήθηκε σε ένα ζεστό οικογενειακό περιβάλλον. Πέρα από την αμέριστη αγάπη και τρυφερότητα που έλαβα, βρέθηκα σε ένα περιβάλλον γεμάτο με βιβλία. Φτάνοντας σήμερα, στην ηλικία που βρίσκομαι, θεωρώ ότι αυτός ο συνδυασμός αποτελεί την ασπίδα που με κάνει να προστατεύομαι από οποιαδήποτε εξωτερική εισβολή.
-Η ανάμνηση που είναι κυρίαρχη στο μυαλό σας;
Η μυρωδιά ενός βιβλιοπωλείου στη πλατεία των Ιωαννίνων. Ξέρετε, τα παιδιά έχουν έντονη όσφρηση. Ως εκ τούτου, θυμάμαι έντονα αυτό το βιβλιοπωλείο. Εκεί, έγινε το ξεκίνημα, η αρχή ενός οδοιπορικού με μεγάλο ενδιαφέρον για το διάβασμα. Και έχω διαβάσει αρκετά όλα αυτά τα χρόνια.
-Ήταν εύκολη η μετάβαση στην Αθήνα;
Από τη Καβάλα βρεθήκαμε στα Ιωάννινα, μετά στη Θεσσαλονίκη και τέλος στην Αθήνα. Δεν θυμάμαι να είχα κάποια δυσκολία. Παιδάκι ήμουν. Στην Αθήνα, μείναμε οικογενειακώς στο παλιό σπίτι της γιαγιάς μου. Από κάτω μας έμενε ένας ταχυδρόμος, του οποίου το παιδί το είχε βαφτίσει ένας πολιτικός. Αυτός με τη σειρά του, του είχε χαρίσει τη συλλογή των βιβλίων του. Εγώ απέκτησε πρόσβαση εκεί και ανακάλυψα έναν πλούτο γνώσεων. Όλη τη ρώσικη λογοτεχνία και τους μεγάλους κλασικούς. Αυτά τα εφόδια με βοήθησαν να κάνω τις επιλογές που έκανα στα μετέπειτα χρόνια της ζωής μου. Ήξερα τι ήθελα να κάνω.
-Βρεθήκατε στο Μαράσλειο. Σωστά;
Ναι, σε αυτό με βοήθησε η μητέρα μου. Τελειώνοντας το δημοτικό δεν ήθελα να πάω στο 5ο Γυμνάσιο το οποίο βρισκόταν πιο κοντά στο σπίτι μας. Είχα ακούσει καλά λόγια για το Μαράσλειο, πως επικρατούσε ένα καλό κλίμα.
-Αλήθεια, πως ήταν εκεί;
Το διδακτικό προσωπικό ήταν χαρισματικό. Μας μύησαν όλους σε γνωστικά αντικείμενα με τρόπο μοναδικό.
-Τι σας έστρεψε στην ηθοποιία;
Ανακάλυψα από το σχολείο ακόμα, την μαγεία που υπήρχε στο θέατρο με έναν πιο αθώο τρόπο. Στην ηλικία των 13 έπαιξα την Κασσάνδρα στις Τρωάδες του Ευρυπίδη, μια παράσταση που παίχτηκε στο Κεντρικόν, το οποίο το νοίκιασε το σχολείο μας. Στα 14 έπαιξα την Άτοσσα στους Πέρσες του Αισχύλου. Όπως καταλαβαίνετε, εκείνα τα χρόνια, το επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος ήταν εξαιρετικό. Κάτι που δεν μπορώ να πω ότι ισχύει πια, κρίνοντας από την κατάσταση που επικρατεί σήμερα. Σήμερα, επικρατεί αναλγησία και αυθαιρεσία. Και όλα ξεκίνησαν με την «δολοφονία» του πολυτονικού. Δυστυχώς, είμαστε πάμπλουτοι πολιτισμικά και αυτοί που μας διοικούν ανά τα χρόνια μας έχουν καταντήσει παρίες.
-Στα πρώτα σας βήματα, πριν ακόμα ασχοληθείτε με την ηθοποιία, πήρατε μέρος στα Καλλιστεία. Ο λόγος που πάρθηκε αυτή η απόφαση;
Εκείνη την περίοδο τα καλλιστεία δεν είχαν την αισθητική της φτήνιας. Ήταν ένας διαγωνισμός ευγενούς άμιλλας όπου οι διακρίσεις και οι τίτλοι των κοριτσιών, τους έδιναν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, να δουν πράγματα. Σκεφτείτε, ότι τότε η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα ήταν τραγική. Τα Καλλιστεία δημιουργούσαν μια κάποια δίοδο.
-Γνωρίζω ότι η συμβουλή της γιαγιάς σας, σας οδήγησε να αρνηθείτε μια επαγγελματική πρόταση στο εξωτερικό. Το μετανιώσατε;
Η γιαγιά μου με είχε συμβουλεύσει να προσέχω πολύ τι χαρτιά θα υπογράψω, φοβόταν τους σωματέμπορους και τους ανθρώπους που έκρυβαν τις πραγματικές προθέσεις τους. Όταν λοιπόν ήρθε η στιγμή να υπογράψω ένα συμβόλαιο για ένα ταξίδι στην Ουρουγουάη εγώ αρνήθηκα. Όχι, δεν το μετάνιωσα.
-Έχετε αναλογιστεί πως θα ήταν τα πράγματα αν είχατε υπογράψει τότε; Αν είχατε ακολουθήσει το δρόμο του μόντελινγκ;
Δεν κάνω τέτοιες σκέψεις. Το μόντελινγκ δεν μου άρεσε. Πίστευα ότι η έκθεση των σωματικών προσόντων ήταν κάτι που δεν μου ταίριαζε. Επομένως, δεν σκέφτηκα πως θα ήταν τα πράγματα αν θα είχαν γίνει όλα αλλιώς.
-Από τις πρώτες σπουδαίες προσωπικότητες που συναντήσατε στο θέατρο ήταν ο Κάρολος Κουν.
Ο Κάρολος Κουν… Είχα την τεράστια ευλογία να παίξω μαζί του στον Θείο Βάνια του Τσέχωφ.
-Πολλοί τον αναφέρουν σαν έναν δύσκολο, έναν ιδιόρρυθμο άνθρωπο.
Για μένα ο Κάρολος Κουν ήταν ο ωραιότερος άνθρωπος που έχω γνωρίσει στη ζωή μου. Ήταν ειλικρινής, ευθύς και ερωτικός. Είχαμε μια ιδιαίτερη σχέση.
-Το 1962 συμμετείχατε στους Υπερήφανους του Ανδρέα Λαμπρινού ενώ παράλληλα συνεργαζόσαστε με τον Κουν. Εκεί, πως αντέδρασε. Το ρωτώ γιατί ήταν κανόνας του οι ηθοποιοί του να μην ασχολούνται με τον κινηματογράφο.
Περιέργως, δεν με έδιωξε, με κράτησε μαζί του. Θεωρώ πως το έκανε λόγω της ιδιαίτερης σχέσης που είχαμε.
-Εξίσου σπουδαία φυσιογνωμία ήταν και ο Μάνος Κατράκης που συνεργαστήκατε στα Κόκκινα Φανάρια.
Ο Κατράκης ήταν δάσκαλος μου στη σχολή. Μια προσωπικότητα συγκλονιστική, ένας άνθρωπος ολοκληρωμένος. Είχε μια ξεχωριστή αγάπη για τους νέους και τους στήριζε. Έφτανε στο σημείο να ακυρωθεί ο ίδιος ως ηθοποιός για να δώσει σε έναν νέο το προβάδισμα.
-Πρόσφατα έφυγε από την ζωή ο Άλκης Γιαννακάς, με τον οποίο είχατε παίξει στο Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη. Θυμάστε τη συνεργασία σας;
Μεταξύ μας είχαμε μια τυπική σχέση. Δεν ήμουν ιδιαίτερα ανοικτή μαζί του. Εκείνος ήταν ευγενής και εύκολος στην συνεργασία μας. Η απώλεια του είναι κάτι το λυπηρό. Ήταν νεότερος από εμένα.
-Πολλοί συνάδελφοι σας έχουν φύγει από τη ζωή. Αυτό τι σκέψεις γεννάει στο μυαλό σας;
Είναι στενόχωρο όταν αναλογίζεσαι τις απώλειες των ανθρώπων που γνώρισες, συνάντησες και είχες αλληλεπίδραση. Αντιλαμβάνεσαι ότι έχει αρχίσει και για σένα η αντίστροφη μέτρηση. Οπότε, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να αυξήσεις τα ενδιαφέροντα σου στη ζωή. Να ζήσεις όσο μπορείς.
-Σχετικά με τον Άλκη Γιαννακά αναφέρατε μια τυπική σχέση. Μου δίνετε η εικόνα ότι αυτή τη στάση κρατούσατε στη καριέρα σας. Σας κόστισε αυτή η στάση, η διατήρηση των ισορροπιών;
Νομίζω ότι δεν μου κόστισε. Αντιθέτως, με προφύλαξε από πολλά. Πάντοτε επέλεγα τους ανθρώπους που ήθελα να συναναστραφώ και τους χώρους που επιθυμούσα να κινηθώ. Να ξέρετε, ότι στη ζωή όλοι κρινόμαστε από τα εκάστοτε ναι και όχι που λέμε.
-Είστε ικανοποιημένη από το πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας;
Πρόκειται για ένα θέατρο του παραλόγου. Για να μη σου πω για ένα θέατρο της κουζίνας. Με διάφορους τύπους που τα μαγειρεύουν όλα μαζί όπως θέλουν.
-Σας απασχολούν οι προβληματισμοί της νέας γενιάς;
Σαφέστατα. Οι νέοι άνθρωποι βρίσκονται σε αδιέξοδο. Και για αυτό φταίμε εμείς, η γενιά η δικιά μου και όσες ακολούθησαν. Εμείς οι μεγαλύτεροι είμαστε υπεύθυνοι για τη γαλούχηση τους. Δεν είναι τρόπος αυτός που λειτουργεί η κοινωνία και οι μηχανισμοί της. Επιτέλους, κάποια στιγμή πρέπει να αλλάξει αυτό. Και όλα ξεκινάνε από το εκπαιδευτικό σύστημα.
-Είστε ενεργή στα social media. Σας αρέσει να παρακολουθείτε τι συμβαίνει;
Όσο μπορώ παρακολουθώ τι επικρατεί. Θέλω να είμαι ενεργός χρήστης του διαδικτύου αλλά και ενεργός πολίτης. Αγαπώ τον τόπο μου, την πατρίδα μου και θέλω να ξέρω τι συμβαίνει.
-Το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης;
Αυτό δεν με απασχολεί μόνο. Ακόμα περισσότερο, με φοβίζει. Με φοβίζει το που μπορεί να φτάσει και ποια ανθρώπινα όρια μπορεί να υπερβεί.
-Πιστεύετε στον Θεό;
Θέλω να πιστεύω γιατί δεν υπάρχουν αντικρίσματα φυγής και ελπίδας.
-Έχετε διασχίσει μια διαδρομή παραπάνω από εξήντα χρόνια. Έρχονται στο νου εικόνες από αυτή τη διαδρομή;
Ήταν ένα πολύ όμορφο παραμύθι. Είχε μια αρχή, μια διάρκεια και ένα τέλος. Εγώ το αποχαιρέτησα γιατί δεν μου έλεγε πια τίποτα. Μου αφαιρούσε την δυνατότητα να επικοινωνήσω με άλλα πράγματα που αισθανόμουν ότι είχα παραγκωνίσει κατά τη διάρκεια της θεατρικής μου διαδρομής. Οπότε, είμαι ευτυχισμένη που συνάντησα όσα παραμέλησα.
-Υπάρχουν καλλιτεχνικά απωθημένα;
Όχι. Ούτε απωθημένα υπάρχουν, ούτε νοσταλγώ τη σκηνή. Συνεργάστηκα με τους σπουδαίους του θεάτρου μας. Τον Κουν, τον Βολονάκη, τον Ροντήρη, τον Μιχαηλίδη, τον Βουτσινά. Πια, έρχομαι σε επαφή με το θέατρο παρακολουθώντας παραστάσεις.
-Έχετε σκεφτεί την τελευταία σας μέρα στη γη;
Δεν έχω τόσο γερή φαντασία για να την σκεφτώ
-Υπάρχει κάτι που φοβάστε;
Την βαρβαρότητα της καθημερινότητας
-Το καταφύγιο σας;
Το σπίτι μου και οι άνθρωποι που με αγαπάνε
-Τα όνειρα σας για το μέλλον;
Δεν έχω μέλλον. Σε αυτή την ηλικία που είμαι έχω μια καθημερινότητα που θέλω να την διανθίζω με αξιοπρέπεια.
-Η συμβουλή που θα δίνατε σε έναν νέο άνθρωπο για να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα;
Να έχει τα μάτια του ανοικτά στη πληροφορία και να αποκτήσει τα κατάλληλα πνευματικά όπλα. Και όσο μπορεί να έχει αυτογνωσία.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν λέτε το όνομα Αλεξάνδρα Λαδικού;
Μια εργάτρια του θεάτρου που θα ξεχαστεί και αυτή κάποια στιγμή.
-Κυρία Λαδικού σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Αλεξάνδρα Λαδικού – Βιογραφικό: εδώ
Διαβάστε περισσότερες συνεντεύξεις: εδώ
