Τον Κώστα Αρζόγλου τον συναντούσα συνέχεια όταν ήμουν μικρό παιδί σε κεντρικούς δρόμους της Πετρούπολης, μιας και τότε κατοικούσε εκεί. Δεν καταλάβαινα πολλά βέβαια, παρά μόνο αναγνώριζα μια γνώριμη τηλεοπτική φιγούρα. Τα χρόνια πέρασαν και κατάλαβα. Είναι ένα βετεράνος ηθοποιός, από τους σπουδαιότερους που διαθέτουμε. Έχει συνυπάρξει με ιερά τέρατα επί σκηνής. Στη συνέντευξη μας μεταξύ άλλων θυμάται με τον πιο γλυκό τρόπο την Έλλη Λαμπέτη. Στις 16 Οκτωβρίου έκανε πρεμιέρα στο Από Μηχανής Θέατρο μαζί με δυο ακόμα βετεράνους ηθοποιούς, τον Χρήστο Βαλαβανίδη και τον Πάνο Σκουρολιάκο, στους Ήρωες, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά. Με μεγάλη χαρά συνομιλούμε στο yourearticles.
-Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Αθήνα. Οι μνήμες της παιδικής σας ηλικίας;
Ποδήλατο, ωραία κορίτσια και πολύ ποδόσφαιρο στο δρόμο. Στο Μαρούσι συγκεκριμένα που μεγάλωσα υπήρχαν χωματόδρομοι, όχι τσιμέντο.
-Η πιο ισχυρή ανάμνηση που είναι έντονη μέχρι σήμερα;
Θυμάμαι τις διάφορες πατέντες που κάναμε ως μικρά παιδιά. Αυτοσχέδιες κατασκευές με ξύλα και διάφορα εξαρτήματα που βάζαμε στα ποδήλατα.
-Σπουδάσατε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Τι σας οδήγησε εκεί;
Τότε στα χρόνια μου, το Εθνικό Θέατρο λεγόταν Βασιλικό Θέατρο. Τα λόγια της Κατίνας Παξινού με έκαναν να ασχοληθώ με την ηθοποιία. Είχα σκηνοθετήσει μια παράσταση στο σχολείο την οποία είδε η Παξινού και με μετέπεισε από το να ακολουθήσω την υποτροφία που είχα κερδίσει για σπουδές στη ψυχιατρική.
-Έχετε κάνει διάφορα επαγγέλματα πριν γίνετε ηθοποιός. Οικοδόμος και έμπορος μεταξύ πολλών από αυτά. Τι σας δίδαξαν;
Τα επαγγέλματα αυτά με «έψησαν» στη ζωή. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι ακόνισαν την εφευρετικότητα και την επινοητικότητα μου. Από κάτι απλό μέχρι κάτι πιο επιδέξιο στη καθημερινότητα. Σήμερα, είναι κάπως αλλιώς τα πράγματα. Τα νεότερα παιδιά παρότι είναι εξαιρετικά εύστροφα και έξυπνα δεν έχουν ανεπτυγμένη την επινοητικότητα και την εφευρετικότητα τους.
-Βρεθήκατε στο σανίδι δίπλα στα ιερά τέρατα του θεάτρου. Ποιον ηθοποιό θαυμάζατε όταν βρισκόταν επί σκηνής;
Την Έλλη Λαμπέτη. Τη παρακολουθούσα κάθε φορά με ευλάβεια από την κουίντα σε μια παράσταση μας όπου έπαιζε έναν υπέροχο μονόλογο. Παρακολουθώντας την ένα βράδυ, παρατήρησα ότι κάποιο σημείο του ρόλου το παρέλειψε. Της λέω «Έλλη, αυτό το σημείο δεν το είπες». Και μου απάντησε «Κώστα μου το ταλέντο είναι να ξέρεις να κόβεις, όχι να προσθέτεις».
-Στα χρόνια της δικτατορίας, σπουδαστής ακόμα, είχατε ανεβάσει τον Κοριολανό. Η παράσταση όμως κατέβηκε τη δεύτερη μέρα;
Με την ομάδα ανεβάσαμε το έργο σε διασκευή του Μπέρτολ Μπρεχτ. Ε, επί δικτατορίας και Μπρεχτ, σαν πολύ δεν πήγαινε;
-Ε, όσο να’ ναι… Και πως σταμάτησε η παράσταση;
Τα κείμενα τότε τα πηγαίναμε σε μια επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας για να τα ελέγξει. Αν είχαν στοιχεία που δεν ταίριαζαν με το καθεστώς θα υπήρχε απαγόρευση. Όταν πήγαμε το έργο βάλαμε το όνομα του Σαίξπηρ, όχι ότι επρόκειτο για διασκευή του Μπρεχτ. Ποιος να έλεγε όχι στον Σαίξπηρ; Στην αρχή τη σκαπουλάραμε. Μετά όμως κατάλαβαν τι ανεβάσαμε και μας κατέβασαν και μας απαγόρευσαν
-Κυνηγηθήκατε επί δικτατορίας. Τι θυμάστε;
Δεν θα ξεχάσω ποτέ το χαστούκι που μου έριξε ο περιβόητος Μάλλιος. Έκανα και απομόνωση για δέκα μέρες. Μετά τις δέκα μέρες θυμάμαι, με οδήγησαν στο γραφείο του Μάλλιου. Ήμουν σαν ρακένδυτος. Αξύριστος, βρώμικος, καταβεβλημένος. Και ένιωθα και τυχερός μέσα μου που δεν βρέθηκα στα κρατητήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Εκεί δεν την έβγαζες εύκολα καθαρή…
-Υπήρξατε ιδρυτικό μέλος του Ελεύθερου Θεάτρου. Πώς το αναλογίζεστε;
Το Ελεύθερο Θέατρο υπήρξε μια σπουδαία στιγμή. Ένα πρωτοποριακό και καινοτόμο δημιούργημα. Ο αρχικός πυρήνας του Ελεύθερου Θεάτρου ήταν μια ομάδα καλλιτεχνών από το Εθνικό Θέατρο. Ο Μηνάς Χατζησάββας, ο Νίκος Σκυλοδήμος , η Άννα Μιχαλιτσιάνου, ο Γιάννης Λεκκός και εγώ. Στη συνέχεια εντάχτηκαν αρκετοί σπουδαίοι ηθοποιοί που το ανέδειξαν εξαιρετικά.
-Έχετε δοκιμαστεί σε όλα τα είδη θεάτρου. Που νιώθετε πιο οικεία;
Στη φάρσα. Πιστεύω ότι ο μηχανισμός της φάρσας είναι στη καρδιά του θεάτρου. Αν ο ηθοποιός δεν μπορεί να λειτουργήσει στη φάρσα, δεν μπορεί να κάνει θέατρο. Και δεν μπορούν όλοι να λειτουργήσουν στη φάρσα.
-Υπήρξατε εμπνευστής του Αεικίνητο. Είναι η πιο ξεχωριστή δημιουργικά στιγμή σας;
Το Αεικίνητο προήλθε από ένα όνειρο δικό μου και του Νίκου Σκυλοδήμου. Ονειρευόμαστε ένα λεωφορείο όπου πάνω θα είχε τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης και θα ταξίδευε με τους ηθοποιούς εντός του. Ουσιαστικά, θέλαμε να κατασκευάσουμε ένα κινητό θέατρο. Έτσι και έγινε. Με το Αεικίνητο η παράσταση δε χρειαζόταν να προσαρμοστεί στις ανάγκες της εκάστοτε θεατρικής σκηνής ή του κάθε θεατρικού χώρου. Σε όποιο μέρος και να βρισκόταν το όραμα του σκηνοθέτη και το περιεχόμενο της παράστασης παρέμεναν αναλλοίωτα.
-Νιώθετε περισσότερο ηθοποιός ή σκηνοθέτης;
Ένας ηθοποιός που ξέρει σκηνοθεσία. Το αστείο είναι ότι όσες φορές έχω σκηνοθετήσει, σκηνοθέτησα ως επί το πλείστων κωμωδίες. Όταν έπαιζα όμως, το έκανα σε δραματικά έργα.
-Στο θέατρο λειτουργεί η δημοκρατία ή γίνεται ό,τι πει ο σκηνοθέτης;
Ό,τι πει ο σκηνοθέτης. Αλλά, ο σκηνοθέτης δεν πρέπει να επιβάλλει. Οφείλει να υποβάλλει. Η δυναμική του σκηνοθέτη είναι να γλυκάνει τον ηθοποιό και να βγάλει από μέσα του αυτό που έχει για να ταιριάξει στο ρόλο. Και ο Κάρολος Κουν το έκανε αυτό και ο Ζιλ Ντασέν. Όλοι οι μεγάλοι σκηνοθέτες.
-Θέατρο, σινεμά ή τηλεόραση;
Θέατρο σίγουρα. Και τα υπόλοιπα δύο τα έκανα με χαρά. Η τηλεόραση κάποιες φορές όμως εμπεριέχει και το ζήτημα της οικονομικής ανάγκης.
-Από τις σημαντικές τηλεοπτικές σας συνεργασίες ήταν με τον Κώστα Κουτσομύτη;
Ο Κώστας Κουτσομύτης ήταν πολύ απλός στις οδηγίες του. Άφηνε τον ηθοποιό να αναπτύξει ελεύθερα το γήπεδό του. Όσο μεγαλώνω αντιλαμβάνομαι ακόμα πιο πολύ ότι ο Κώστας έφερε στη τηλεόραση μια κινηματογραφική ματιά. Όταν κάναμε το Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά, τον θυμάμαι στο μοντάζ να κοιτάζει τρεις κάμερες ταυτόχρονα και να προσπαθεί να τα δέσει σε ένα κολλάζ.
-Η στιγμή πού νιώσατε μοναδικά πάνω στη σκηνή;
Όταν έπαιξα δίπλα στον Αλέκο Αλεξανδράκη στη Μαντάμ Μπατερφλάι σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά.
-Διαχωρίζετε τον καλλιτέχνη από τον άνθρωπο;
Πιστεύω ότι οι έννοιες αυτές ταυτίζονται. Όταν χρειάζεται στη σκηνή να ανασύρεις κάτι από σένα, αν δεν το έχεις πώς θα το ανασύρεις; Θα φανεί αν το κάνεις επιτηδευμένα.
-Στις 16 Οκτωβρίου κάνουν πρεμιέρα στο Από Μηχανής Θέατρο οι Ήρωες σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά. Πως αισθάνεστε για την συμμετοχή σας στην παράσταση αυτή;
Χαίρομαι πολύ που βρίσκομαι επί σκηνής με τον Χρήστο Βαλαβανίδη και τον Πάνο Σκουρολιάκο. Η κρυφή περιουσία της παράστασης είναι η ουσιαστική αγάπη μεταξύ μας. Δεν αγαπιόμαστε τάχα μου, για να αρέσουμε. Αγαπιόμαστε επί της ουσίας και αυτό βγαίνει και στο παίξιμο. Γουστάρουμε αυτό που κάνουμε.
-Ποια στοιχεία του ρόλου σας δημιούργησαν ενδιαφέρον;
Ερμηνεύω έναν χαρακτήρα, έναν βετεράνο του πολέμου ο οποίος έχει κάποιες «τρύπες», κάποια σημάδια από τον πόλεμο. Του έχουν γεννηθεί ορισμένα κενά και του κολλάνε διάφορες ιδέες και εμμονές. Δούλεψα πάνω σε αυτό εισχωρώντας σε βάθος και αποδίδοντας τα κατάλοιπα που μπορεί να γεννήσει ο πόλεμος και η στρατιωτική θητεία.
-Πώς τον προσεγγίσατε;
Πάντοτε θεωρούσα πως αυτό που βλέπει ο θεατής να παίζεται πάνω στο σανίδι πρέπει να μυρίζει ζωή. Αυτά που νιώθω και έχω μέσα μου ως άνθρωπος να τα περνάω στο κοινό μέσα από τον ρόλο. Αυτή την προσέγγιση έκανα και εδώ.
-Πιστεύετε στον Θεό;
Πιστεύω στη σοφία της φύσης. Θεωρώ ότι είναι δείγμα σοφίας ότι στην φύση δεν υπάρχει πουθενά ευθεία. Ο άνθρωπος προσπαθεί να παρέμβει και να ισιώνει τα πάντα.
-Σε τι κατάσταση βρίσκεται η σημερινή ελληνική κοινωνία;
Είχαμε την σοφία και ηττηθήκαμε. Η γνώση υπερκέρασε αυτή τη σοφία και στο τέλος χάσαμε και την ίδια την γνώση. Ζούμε σε μια εποχή βομβαρδισμού πληροφορίας και δεν νιώθουμε τι ζούμε.
-Σας προβληματίζει το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης;
Νομίζω ότι είναι μια νέα παρέμβαση πάνω στους νόμους της φύσης. Ανησυχώ για το τι θα φέρει. Να μη ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος την έφτιαξε. Αυτός είναι ο ποιητής της. Δεν πρέπει να την αφήσει να τον ελέγξει.
-Νιώθετε πληρότητα για όσα έχετε πραγματοποιήσει;
Έχω απωθημένα σαν άνθρωπος.
-Σας απασχολεί το στίγμα που θα αφήσετε στο ελληνικό θέατρο;
Θέλω να γίνω για το θέατρο ότι είναι η Τζάνις Τζόπλιν για την μουσική.
-Έχετε μετανιώσει για κάτι;
Δεν θέλω να πειράζω το παρελθόν γιατί ακόμα και τα μεγάλα λάθη που έκανα είχαν τον λόγο τους. Είναι σαν να αφαιρέσεις έναν κρίκο από μια αλυσίδα…
-Ο μεγάλος σας φόβος;
Μήπως πάθω κάτι και δεν μπορώ να παίζω θέατρο.
-Το καταφύγιο σας όταν όλα σκοτεινιάζουν;
Το θέατρο.
-Πότε κλάψατε τελευταία φορά;
Δε θυμάμαι την τελευταία φορά αλλά θυμάμαι πόσο έκλαψα όταν αρρώστησα σοβαρά. Φοβήθηκα για τα πράγματα που δεν είχα κάνει μέχρι τότε. Από τότε έχουν περάσει τριάντα χρόνια αλλά δεν μπορώ να ξεχάσω αυτές τις δύσκολες στιγμές.
-Πώς φαντάζεστε τη τελευταία μέρα σας στη γη;
Ελπίζω να μην υποφέρω για να γευτώ την μεγάλη φάρσα της ζωής.
-Η συμβουλή που θα δίνατε σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα;
Να βρει κάτι, να το αγαπήσει, να το θεωρήσει σαν ένα χωράφι και διαρκώς να το καλλιεργεί.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν λέτε το όνομα Κώστας Αρζόγλου;
Μόλις γεννήθηκα η μαμά μου είδε έναν πίθηκο γεμάτο τρίχες και πήγε να πέσει απ’ το παράθυρο ενώ η γιαγιά μου της έλεγε «άσχημος στην κούνια, όμορφος στην ρούγα».
-Κύριε Αρζόγλου σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Κώστας Αρζόγλου – Βιογραφικό: εδώ
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Διαβάστε περισσότερες συνεντεύξεις: εδώ
