Συνέντευξη με τον Μάνο Πυροβολάκη: «Ο παλμός στην Κρητική μουσική είναι μοναδικός. Διονυσιασμός, πάθος, πόλεμος, έρωτας. Όλα γίνονται ένα»

Γεννήθηκε στην Αθήνα μα έχει καταγωγή από την Κρήτη. Τραγουδοποιός και δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας. Ένας μουσικός με πλούσιες γνώσεις στη μουσική φαρέτρα του. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη δισκογραφία το 1998 με τον δίσκο Κινούμενα Σχέδια. Με αφορμή την εμφάνισή του την Κυριακή 15 Μαΐου στον Σταυρό του Νότου, συνομιλώ στο your e-articles με τον Μάνο Πυροβολάκη.

-Τι σημαίνει για εσένα η μουσική;

Η μουσική ξεκίνησε να είναι το χόμπι μου και εδώ και πολλά χρόνια πια είναι το επάγγελμά μου. Είναι ταυτόχρονα όμως και η ψυχοθεραπεία μου και η ενέργειά μου. Είναι από τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή μου αλλά όχι το σημαντικότερο.

-Σε ηλικία 13 ετών ήρθες σε επαφή με την κρητική λύρα. Ποιο ήταν το ερέθισμα;

Πολλά θα μπορούσε να είναι. Το σπίτι, η οικογένεια, τα καλοκαίρια και το Πάσχα στην Κρήτη. Οι λυράρηδες θείοι μου, ο Γιάγκος Πυροβολάκης (από τα Καμάρια Σελίνου) αλλά και ο αδελφός της μητέρας μου ο Μανόλης Κουτρούλης από τα Μούρτζανα Μυλοποτάμου. Επίσης, οι σπουδαίοι λυράρηδες στην Αθήνα, εκεί στους Αγίους Αναργύρους που μεγάλωνα, ο Γιώργος Μουζουράκης αλλά και ο μετέπειτα και πρώτος μου δάσκαλος ο Γιώργος Βιζιργιανάκης.

-Τι αποκόμισες από τη κρητική παράδοση;

Την ικανότητα να αγαπάω και να αναγνωρίζω μελωδίες απλές με μια πρώτη ματιά αλλά και ταυτόχρονα πολύ ουσιώδεις. Χωρίς παραπάνω ξόμπλια και ιδιαίτερες φιοριτούρες. Επίσης, ο παλμός στην Κρητική μουσική είναι μοναδικός. Διονυσιασμός, πάθος, πόλεμος, έρωτας. Όλα γίνονται ένα.

-Τα συναισθήματα που γεννήθηκαν μέσα σου όταν βρέθηκες πρώτη φορά μπροστά σε κοινό; 

Ανασφάλεια και άγχος πριν ανέβω στο πατάρι. Μετά όλα έπαιρναν με ένα φυσικό τρόπο το δρόμο τους. Κάπως έτσι είναι και σήμερα αλλά με λιγότερο άγχος συνήθως.

-Γράφεις εν θερμώ ή όταν ησυχάσουν τα συναισθήματα μέσα σου;

Σπάνια γράφω εν θερμώ. Συνήθως περιμένω να καταλαγιάσει το συναίσθημά μου.

-Πώς βίωσες τη περίοδο της πανδημίας;

Νομίζω ήμουνα αρκετά δημιουργικός μιας και ασχολήθηκα αρκετά με την διδασκαλία της λύρας ενώ προσπάθησα να διευρύνω και τα ακούσματά μου με μουσικές του 20ου αιώνα. Γενικά όμως όλο αυτό με τον εγκλεισμό ήταν χάλια.

-Επηρέασε τους καλλιτέχνες;   

Φυσικά και τους επηρέασε ίσως πιο πολύ απ’ όλους μιας και οι καλλιτέχνες δεν μπορούσαν πλέον να βιοποριστούν.

-Η στάση της Κυβέρνησης;

Αμήχανη θα την έλεγα. Ενώ πάρθηκαν κάποια μέτρα με μια πενιχρή αποζημίωση ταυτόχρονα δεν αισθάνθηκα ότι ανήκα σε μια ομάδα επαγγελματιών που προσπάθησαν να τους βοηθήσουν να δουλέψουν. Θα μπορούσε να υπήρχε τρόπος να εργαζόμαστε σε χώρους με μειωμένη χωρητικότητα έτσι ώστε να υπάρχει ασφάλεια και για τον κόσμο αλλά και για εμάς. Νομίζω ότι αν είμαστε υπάλληλοι μιας εταιρείας που θα έπρεπε να δουλεύει θα υπήρχε τρόπος να δουλεύαμε. Δεν νομίζω λοιπόν πως νοιάστηκαν ιδιαίτερα.

-Πώς νιώθεις για τη άρση των μέτρων; Θα πάρει ανάσα ο καλλιτεχνικός κόσμος;

Αυτό είναι κάτι που όλοι ελπίζουμε και ευχόμαστε.

– Τη Κυριακή 15 Μαΐου θα εμφανιστείς στο Σταυρό του Νότου. Τι αναμένεται να ακούσουμε;

Τραγούδια που αγαπώ. Φυσικά τραγούδια που έχω γράψει και έχω ερμηνεύσει σε συνεργασία με τον Γιάννη Στίγκα αλλά και διασκευές από την παράδοση και γενικά από την Ελληνική μουσική. Παράλληλα, για 2 Πέμπτες, την 19η και την 26η Μαΐου θα παίξω και θα τραγουδήσω στο Κρητικό κέντρο Ομαλός με ένα πιο κρητικό πρόγραμμα. Σε όλες αυτές τις εμφανίσεις έχω τη χαρά να με συνοδεύουν σπουδαίοι μουσικοί όπως ο Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου στην ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, ο Παναγιώτης Κατσικιώτης στα drums και στα κρουστά, ο Βαγγέλης Χάνος στο μπάσο, ο Γιάννης Μολυμπάκης στο λαούτο και ο Βαγγέλης Μαμαλάκης στην ακουστική κιθάρα και στο λαούτο.

-Πώς κρίνεις την ελληνική κοινωνία; 

Νομίζω όλοι κάτι περιμένουμε να γίνει. Να πάρουμε μία ανάσα, να ακούσουμε κάτι ευχάριστο. Να έρθει ένα καλό, ένα ελπιδοφόρο νέο. Να ξυπνήσουμε και να μην υπάρχει ο πόλεμος. Να μην υπάρχει προσφυγιά ούτε αρρώστιες. Να γίνουμε πάλι παιδιά χωρίς σκοτούρες και φουσκωμένους λογαριασμούς.

-Πότε έκλαψες τελευταία φορά;  

Κλαίνε και οι δυνατές καρδιές μα έχουνε τον τρόπο

Και αντιληπτές δε γίνονται στα μάτια των ανθρώπων

(κρητική μαντινάδα – αγνώστου στιχουργού)

-Το καταφύγιό σου; 

Το γραφείο μου και οι βόλτες στη Νέα Φιλαδέλφεια με τον φίλο μου τον Γιάννη.

-Ο μεγάλος σου φόβος;  

Ότι όλα είναι μάταια.

-Τι άνθρωπος είναι ο Μάνος Πυροβολάκης;  

Ενθουσιώδης, πεισματάρης, εργατικός, τελειομανής και δυστυχώς κάποιες φορές ευκολόπιστος.

-Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα άλλαζες; 

Πολλά. Αλλά μετά ίσως και να ξαναγύριζα και να τα‘ κανα όπως πρώτα.

-Πώς φαντάζεσαι τη τελευταία μέρα σου στη γη; 

Με φίλους να πίνουμε, να τρώμε και να τραγουδάμε. Και με όσους με αγαπάνε καλά δασκαλεμένους να συνεχίσουνε το γλέντι μετά… 

-Τα όνειρά σου για το μέλλον;  

Να μπορώ να κάνω ό,τι έκανα μέχρι τώρα. Να γραφω τραγούδια και να κάνω live.

-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα;  

Να πιστέψει στα όνειρά του και να έχει δίπλα του ανθρώπους που να τα πιστεύουνε και εκείνοι.

-Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν λες το όνομα Μάνος Πυροβολάκης;

Η λύρα.

-Μάνο σε ευχαριστώ για την επικοινωνία μας.

Εγώ σε ευχαριστώ.

Αποτυχημένος φοιτητής Κοινωνικής Θεολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποτυχημένος φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Ερασιτέχνης ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος. Συλλέκτης βινυλίων, κόμικς και βιβλίων. Λάτρης της ινδικής κουζίνας και του κόκκινου κρασιού. Με το γράψιμο έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Όταν γράφω θέλω η σκέψη που ξεκινάει από εμένα να ολοκληρώνεται από τον αναγνώστη...