Η Σοφία Φιλιππίδου είναι μια πολυδιάστατη καλλιτέχνης. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρική συγγραφέας, σεναριογράφος και ποιήτρια. Τα τελευταία χρόνια αναπνέει καλλιτεχνικά και εκφράζει τις ανησυχίες της μέσα από τον εναλλακτικό θεατιρικό χώρο που η ίδια έχει δημιουργήσει, το Μαγαζάκι της Τ3χνης. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Οδός Πανός το θεατρικό της έργο που φέρει τον τίτλο Συγνώμη Κύριε Μπέκετ.Με αυτή την αφορμή, τη φιλοξενώ στο yourearticles.
-Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη. Πως θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια;
Θυμάμαι την γειτονιά μου και το παιχνίδι με τα παιδιά, την χαρά που είχα με το κυνηγητό, το κρυφτό, το κουτσό, τα γέλια…
-Σπουδάσατε γερμανική φιλολογία. Τι αποκομίσατε;
Ότι ήρθα σε επαφή με τους μεγάλους Γερμανούς ποιητές, με τα κινήματα της τέχνης, το γερμανικό θέατρο και ειδικά με τον Γιάκομπ Μίκαελ Λεντς που μετέφρασα και ανέβασα πρόσφατα στο θέατρο.
-Οι εμπειρίες σας ως καθηγήτρια γερμανικών στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης; Τι σας οδήγησε στη παραίτηση;
Αρχικά ήταν ενδιαφέρον να δοκιμάσω την τέχνη της διδασκαλίας της γλώσσας και να γνωρίσω το περιβάλλον του δημοσίου. Σιγά σιγά κατάλαβα ότι ο χώρος δεν μου πάει και δεν του πάω… Έτσι, μετά από 8 χρόνια ωρομίσθιας διδασκαλίας, όταν ήρθε μια θέση μονιμότητας που την πήρα με το σπαθί μου για την τιμή των όπλων παραιτήθηκα.
-Η στιγμή που καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε ηθοποιός;
Ήμουν ήδη στο πανεπιστήμιο όταν διάβασα μια αγγελία στην εφημερίδα Μακεδονία για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Έτρεξα αμέσως να δηλώσω συμμετοχή ενστικτωδώς. Πίστευα φαίνεται υποσυνείδητα ότι αυτό με αφορά.
-Η σημασία της ηθοποιίας στη ζωής σας;
Η ηθοποιία είναι ωραία τέχνη και κάνει την ζωή μας σε πολλές περιπτώσεις καλύτερη, πιο ποιοτική. Έχει μεγάλη σημασία να κατέχεις την τέχνη και να βελτιώνεσαι… Είναι δύσκολος ο χώρος, αλλά πιο δύσκολο είναι να κάνεις το θεατρικό ψέμα να φαίνεται αληθινό και να επικοινωνείς (αν επικοινωνείς) με λόγια που δεν θα τα έλεγες ίσως ποτέ στην ζωή σου.
-Εμφανιστήκατε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1972 ως Μαριάνθη στη Φαύστα του Μποστ. Τα συναισθήματα που είχατε εκείνη τη στιγμή;
Μόνο άγνοια, ευθύνη και πολλή χαρά.
-Έχετε τα ίδια συναισθήματα σήμερα;
Σήμερα λόγω γνώσης και εμπειρίας δεν είμαι πάντα χαρούμενη. Είμαι όμως συνεπής με ότι συμφωνήσαμε στις πρόβες, κυνηγάω καθημερινά τον ρόλο, έχω έννοια για την παράσταση και έχω πάντα στο μυαλό μου να είμαι εντάξει με τον συγγραφέα και τον θίασο.
-Έχει υπάρξει άβολη στιγμή σας επάνω στη σκηνή;
Πολλές φορές ναι αλλά πάντα την προσπερνώ χάριν της παράστασης.
– Μένετε στα Εξάρχεια. Τι σημαίνει για εσάς η περιοχή;
Τα Εξάρχεια είναι ο τόπος που επέλεξα για την φήμη των ποιητών, των μουσικών, των πολιτικών αντιπαραθέσεων, των συγγραφέων, των καλλιτεχνικών καφενείων, των βιβλιοπωλείων. Είναι και πιο κοντά σε όλα τα θέατρα. Σήμερα είναι κάτι σαν δεύτερη γειτονιά μετά την πατρίδα μου.
-Είστε ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρική συγγραφέας και σεναριογράφος. Ξεχωρίζετε κάποια από τις παραπάνω ιδιότητες;
Νομίζω πάνω απ όλα είμαι ποιητής. Σε όλες μου τις εκδηλώσεις καταλαβαίνω ότι κυριαρχούμαι από το ρεύμα της ποίησης και με συναρπάζει το παιχνίδι με τις λέξεις. Έτσι, σιγά σιγά ατονεί η επιθυμία μου να παίζω θέατρο και μεγαλώνει η παλιά μου πεποίθηση και πίστη του σκηνοθέτη- ποιητή εικόνων.
-Έχετε ερμηνεύσει εκατοντάδες ρόλους του παγκόσμιου ρεπερτορίου στο θέατρο. Υπήρξε κάποιος που θεωρείτε ότι αποτελεί από κορύφωμα των ερμηνευτικών σας δυνατοτήτων;
Νομίζω η Γουίννυ στις «Ευτυχισμένες Μέρες» του Μπέκετ με άλλαξε γιατί αναμετρήθηκα με τις αντοχές μου και ο Βρούτος στην παράσταση «Κοριολανός- Καίσαρ» του Σαίξπηρ. Ο Σαίξπηρ είναι κατά την γνώμη μου πιο δύσκολος από την τραγωδία, όπου μπορείς να πάρεις κάποια απόσταση λόγω του μύθου και να δεις το αρχετυπικό ρόλο μακριά από καθημερινά συναισθήματα και εύκολες συγκινήσεις.
-Ποιες εσωτερικές ανάγκες σας οδήγησαν στο να γεννηθεί το Μαγαζάκι της Τ3χνης;
Η αποστροφή που άρχισα να νιώθω για το θέατρο του κέντρου που πρέπει να γεμίζει κάθε μέρα, η ιδέα πως δεν θα αντέξω στην ζωή μου να το υπηρετήσω, η ανάγκη μου να κάνω πράξη τις δικές μου επιθυμίες και κάποια όνειρα, με σπρώξανε στα μικρά θέατρα όπου τα προβλήματα που συνάντησα ήταν επίσης μεγάλα. Έλλειψη χώρου, για πρόβες, στριμωξίδι και άλλα πολλά. Έτσι αρχικά νοίκιασα ένα χώρο προβών για τις παραστάσεις που ανέβαζα με την εταιρία μου. Με τα χρόνια έγινε αυτό που είναι σήμερα «Το Μαγαζάκι της Τ3χνης».
-Πρόσφατα, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Οδός Πανός το θεατρικό σας έργο που φέρει τον τίτλο Συγνώμη Κύριε Μπέκετ. Τι πραγματεύεται;
Το θεατρικό μου, που μπορώ να πω ότι ανήκει στον χώρο του θεάτρου του Παραλόγου, αν και είναι επηρεασμένο και από τον σουρεαλισμό, διαπραγματεύεται υπαρξιακά θέματα και ανθρώπινες αναζητήσεις: ποιος είμαι, που πάω τι κάνω.. Τα γνωστά θέματα αυτογνωσίας και αγάπης, με πολύ χιούμορ και φαντασία, ονειρική και ποιητική διάθεση και πολλές ανατροπές.
-Από που αντλήσατε έμπνευση;
Από το θέατρο, από την τέχνη, από την ζωή, από την ποίηση, από την αγάπη μου για τον Μπέκετ αλλά και από τις διαφωνίες μου με το κίνημα που διαπραγματεύεται την απελπισία και το «τίποτα».
-Είστε χαρούμενη που θα ανέβει και θεατρικά στο προσωπικό σας χώρο;
Βέβαια, πολύ χαρούμενη εννοείται. Το θεωρώ μεγάλο μου κατόρθωμα.
-Χαρακτηριστικές έχουν μείνει στο τηλεοπτικό κοινό οι συμμετοχές σας ως Αμαλία Πισπιρίγγου στη Ντόλτσε Βίτα και ως Σοφία Μαλτέζου στους Δύο Ξένους. Φοβηθήκατε μη τυχόν τυποποιηθείτε από πλευράς θεματολογίας και ερμηνείας που απαιτούσαν οι ρόλοι αυτοί;
Απ’ αυτές τις συμμέτοχες μου σαν γκεστ πριν 30 χρόνια με θυμάται πολύς κόσμος που με αγαπά και με εκτιμά. Δεν φοβήθηκα να μην τυποποιηθώ- δεν υπήρχε καμμιά περίπτωση- γιατί δεν ήθελα. Νομίζω η τυποποίηση είναι επιλογή ή ανάγκη. Προσωπικά, σώθηκα γιατί σταμάτησα να κάνω τηλεόραση.
– Είναι ένα δίκοπο μαχαίρι η δύναμη της τηλεόρασης;
Είναι καλή, βέβαια, αν μπορείς να δημιουργήσεις τις προϋποθέσεις για να κάνεις ωραίες συνεντεύξεις και να παίζεις σε σειρές με καλό σενάριο και κυρίως με σκηνοθέτες που αγαπάνε τους ηθοποιούς.
-Έχετε κινηθεί σε ποικίλα θεατρικά είδη. Από κλασικό θέατρο μέχρι επιθεώρηση. Νιώθετε κάπου πιο οικεία;
Όχι, δεν νιώθω πουθενά οικεία και αποφεύγω τις οικειότητες με το θέατρο, με ρόλους, με είδη θεάτρου και με τους ανθρώπους. Όλα είναι δύσκολα για μένα και θέλουν μέτρο, αφοσίωση, μελέτη και πολλή δουλειά. Το θέατρο έχει σαν αφετηρία το παιχνίδι αλλά δεν είναι της πλάκας.
-Ο δίσκος που ακούτε στις πιο προσωπικές σας στιγμές;
Ακούω όλα τα είδη μουσικής και αγαπώ τους κλασσικούς, τα λαϊκά μας τραγούδια, τα ρεμπέτικα, τα παλιά δημοτικά τραγούδια, τα μεγάλα ροκ συγκροτήματα, τη ντίσκο… Όλα τα εμπνευσμένα έργα με ιστορία.
-Η ταινία που σας άλλαξε τη ζωή;
Το σινεμά με επηρέασε αλλά καμιά ταινία δεν μου άλλαξε την ζωή. Αγαπώ πολύ το σινεμά και βλέπω καθημερινά μέχρι σήμερα μια ταινία. Ο Μπέργκμαν και τα έργα του όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο με έκανε να σκεφτώ μεταφυσικά.
-Το βιβλίο που σας ταξίδεψε σε μαγικούς τόπους;
Ξεχωρίζω τον Μόμπυ Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ και το Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι που με πήραν και με σήκωσαν.
-Πότε κλάψατε τελευταία φορά;
Συγκινούμαι όταν γράφω. Δεν είναι το κλασικό κλάμα, είναι μια δυνατή συγκίνηση που καταλήγει σε δάκρυα και το έπαθα την στιγμή που απελευθερώθηκα γράφοντας ποίηση.
-Πως κρίνετε τη κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας;
Είμαστε σε σημείο καμπής και πιστεύω πως είναι μια καλή ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές σε όλους τους τομείς: δικαιοσύνη, πολιτισμός, παιδεία εξωτερική πολιτική…
-Υπάρχει κάτι που σας ενοχλεί στη σημερινή ελληνική κοινωνία;
Με ενοχλεί η άποψη ότι όλα γίνονται όπως γίνονται με την διαπλοκή και «τι να κάνουμε δεν γίνεται αλλιώς». Δεν συμφωνώ. Νομίζω πως πολλοί άνθρωποι γύρω μας πιστεύουν στο κλασσικό σύστημα αξιών και εργάζονται με πίστη για να καλυτερέψουν την ζωή τους και τον εαυτό τους κόντρα στην τρέχουσα άποψη.
-Πιστεύετε στον Θεό;
Θαυμάζω και αγαπώ την φύση και νιώθω ότι υπάρχει μια δυνατή διάνοια (που την ονομάζω Θεό) και που δεν μπορώ να την προσδιορίζω με ορούς φυσικούς. Πιστεύω στο θαύμα της ζωής, της άνθησης και του μαρασμού και στην απεραντοσύνη του σύμπαντος που μας περιέχει.
-Ποιο είναι το προσωπικό σας καταφύγιο;
Το Μαγαζάκι της Τ3χνης και το σπίτι μου.
-Ο μεγάλος σας φόβος;
Η απώλεια των αγαπημένων μου.
-Πως λειτουργείτε όταν ερωτεύεστε;
Όταν ερωτεύομαι είμαι ανυπεράσπιστη.
-Τι άνθρωπος είναι η Σοφία Φιλιππίδου;
Νομίζω άνθρωπος με καλοσύνη και χαρίσματα, δουλευταρού και ακαταπόνητη, ευγενική, με πίστη και πείσμα.
-Τι είναι η ευτυχία;
Νομίζω ότι είναι κάτι άπιαστο που κυνηγάνε οι άνθρωποι και που πουλιέται στα παζάρια όλου του κόσμου.
-Νιώθετε χορτάτη για όσα έχετε καταφέρει;
Δεν μετράω την τέχνη μου με το πόσο χορτάτη είμαι. Δημιουργώ για την χαρά της δημιουργίας, δεν βγάζω λεφτά από την τέχνη μου και δεν έχω να αποδείξω σε κανέναν τίποτα.
-Αν μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε;
Ίσως έφευγα νωρίς για σπουδές σε ένα καλό πανεπιστήμιο, ίσως να μάθαινα σοβαρά να γράφω και να διαβάζω νότες. Θα δημιουργούσα ελεύθερο χρόνο για να μάθω ξένες γλώσσες για να διαβάζω στο πρωτότυπο. Με λίγα λόγια θα γινόμουν άλλη. Χα, χα!
-Αν είχατε την ικανότητα να συναντήσετε ένα πρόσωπο από τη παγκόσμια δραματουργία, ποιο θα θέλατε να είναι;
Κανένα. Μου φτάνει που τους διαβάζω και τους αγαπώ. Νομίζω πως οι προσωπικές συναντήσεις με τους μεγάλους περιέχουν το ρίσκο της απομυθοποίησης.
-Πως φαντάζεστε τη τελευταία μέρα σας στη γη;
Την φαντάζομαι κάπου κοντά στο χώμα, κοντά σε μιαν αυλή να ανοίγω την πόρτα σε ένα κήπο.
-Τα όνειρά σας για το μέλλον;
Να γράφω ποιήματα και θεατρικά έργα. Να γίνω καλύτερη και να βρω την γαλήνη.
-Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν άνθρωπο για να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα;
Κανείς δεν ακούει συμβουλές. Γιατί να τις δώσω; Διδάσκω όμως υποκριτική τέχνη που ξέρω καλά.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν λέτε το όνομα Σοφία Φιλιππίδου;
Μία καλή, χαρισματική, ευγενική και έξυπνη γυναίκα που μπορεί, αλλά δεν κάνει το κακό, γιατί το κακό είναι το πιο εύκολο πράγμα.
-Κυρία Φιλιππίδου σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Εγώ σας ευχαριστώ.
Συνέντευξη στον Χρήστο Ηλιόπουλο
Σοφία Φιλιππίδου – Βιογραφικό: εδώ
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για βιβλία και συνεντεύξεις συγγραφέων: εδώ
