Βελίκα Τράικου: Μια γνωστή «άγνωστη» φυσιογνωμία του Μακεδονικού αγώνα

Άραγε, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πόσοι από όλους αυτούς που έχουν βοηθήσει σε κομβικές ιστορικές στιγμές για το έθνος αποκτούν την υστεροφημία που θα τους άρμοζε; Αυτή η ερώτηση θα ταίριαζε και στην ηρωίδα μας. Ας προσπαθήσουμε να την ανακαλύψουμε…

Η Βελίκα Τράικου ήταν μια νεαρή δασκάλα από το Γραδεμπόρι, το σημερινό Πεντάλοφο Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε το 1883, ορφανή από μικρή, μα αυτό δε κατέστη δυνατό να δαμάσει την φλόγα της ψυχής της. Είχε αποφοιτήσει από το «Ανώτερο Παρθεναγωγείο Θεσσαλονίκης», ένα ξακουστό εκπαιδευτήριο, με την βοήθεια φιλάνθρωπων κι εκεί φύτρωσε η έντονη επιθυμία να υπηρετήσει κι εκείνη ως εκπαιδευτικός τα ταλαιπωρημένα μακεδονικά χώματα. Δεν υπήρξε μια τυχαία εκπαιδευτικός. Το 1900 διορίζεται ως δασκάλα σε ένα χωριό – φωλιά των κομιτατζήδων, την Καρατζόβα, βόρεια της Έδεσσας.

Η νεαρή δασκάλα δεν άργησε να αναλάβει δράση! Ο Ίων Δραγούμης, Πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι (ή αλλιώς, Μπίτολα, πόλη της νοτιοδυτικής ΠΓΔΜ), το φθινόπωρο του 1901 οργάνωσε τον Μακεδονικό Αγώνα. Αναζητούσε ένα πρόσωπο πλήρους εμπιστοσύνης, μορφωμένο, σε νεαρή ηλικία, ώστε να μεταφέρει μηνύματα από το κέντρο του Αγώνα στην υπόλοιπη Μακεδονία, να επωμιστεί δηλαδή το βαρύ καθήκον του συνδέσμου Μοναστηρίου – Καστοριάς – Θεσσαλονίκης. Να είναι γενναίο, να αντέχει τις κακουχίες και να προτίθεται να δώσει και την ζωή του. Και τότε, του έστειλαν την Βελίκα.

Μάλιστα, τον Αύγουστο του 1901 πραγματοποιήθηκε στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μεγάλη σύσκεψη των Ελλήνων και εκείνη είπε τα εξής: «Οπλίστε τους χωρικούς! Κι όταν εμείς προετοιμάσουμε το έδαφος, από παντού θ’ ανάψει ο αγώνας!»

Η Βελίκα γνώριζε άπταιστα τουρκικά και βουλγαρικά. Η ευφυΐα, οι γνώσεις και η προθυμία της έκαμψαν τις όποιες ενστάσεις του Δραγούμη. Τα επόμενα τρία χρόνια όργωσε την Μακεδονία. Εμφανιζόταν με διάφορα προσωπεία· άλλοτε ως Βουλγάρα πλανόδια πωλήτρια ραδικιών ή γάλακτος (ή και αυγών), άλλοτε ως ζητιάνα, άλλοτε ως μισότρελη Τουρκάλα χωρική. Με αυτούς τους τρόπους έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ του Ίωνα Δραγούμη, του Δεσπότη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη και του Πρόξενου Θεσσαλονίκης. Μετέφερε μέσα στις πλεξίδες της ή κάτω από τον ξεφτισμένο ποδόγυρο πολύτιμα έγγραφα. Όταν, μάλιστα, έφτασε ο Παύλος Μελάς, ο αγώνας εντάθηκε και η νεαρή ηρωίδα συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες της.

Κι όλα αυτά ξαφνικά σταμάτησαν στις 28 Αυγούστου 1904. Ένας Βούλγαρος κομιτατζής την συνάντησε στα Γιαννιτσά και την μαχαίρωσε στο στήθος. Ήθελε να μάθει τα μυστικά της, αλλά εκείνη τα κράτησε επτασφράγιστο μυστικό, με αποτέλεσμα να βασανιστεί άγρια και να κατακρεουργηθεί σε ηλικία 21 ετών. Η σορός της μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη και πραγματοποιήθηκε μεγαλοπρεπής κηδεία.

ΥΠ. Στο διαδίκτυο υπάρχει φωτογραφία της σορού της Βελίκας Τράικου. Υπάρχει και σχετικό βιβλίο με τίτλο: Η Μακεδόνισσα στο θρύλο και στην Ιστορία της Αθηνάς Τζινίκου – Κακούλη.

Πηγές:

https://proskynitis.blogspot.com/2015/09/blog-post.html

http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2015/08/blog-post_3549.html#ixzz5PrPc79PF

https://pestaneagr.blogspot.com/2018/02/blog-post_65.html

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B1

Είμαι απόφοιτη της Κλασικής Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και αριστούχος απόφοιτη του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Επαγγελματικός Προσανατολισμός και Συμβουλευτική» του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Μετά από την πολυετή εργασιακή μου απασχόληση ως καθηγήτρια κατάλαβα ακόμη περισσότερο την χρησιμότητα του επαγγελματικού προσανατολισμού, ενός κλάδου που αγάπησα πολύ, και θα αποτελεί την έμπνευση για τα άρθρα μου.